خردادگان، آیینی در پاسداشت آب و دوستی

خردادگان، سومین آیین ماهانه در گاه شماری یا تقویم کهن زرتشتی است که ششم خرداد هر سال در پاسداشت آب، یکی از چهار عنصر اصلی تشکیل دهنده گیتی و تداوم بخش حیات موجودات برگزار می شود.
به گزارش ايرنا، در تقویم ایران باستان هر ماه 30 روز بود و زرتشتیان همچنان آیین های خود را بر اساس آن برگزار می کنند؛ هر یک از روزهای ماه با عنوان مشخصی نامگذاری شده که نام 12روز از ماه با نام ماه های سال مشابه است.
آیین های ماهانه در تقویم کهن زرتشتی زمانی برگزار می شود که نام روز و ماه با یکدیگر مطابق باشد؛ برای مثال روز ششم هر ماه به عنوان خرداد نامگذاری شده است و آیین خردادگان در روز خرداد (ششم) از ماه خرداد برگزار می شود.
در باور نیاکان زرتشتی، چهار عنصر اصلی شامل آب، هوا، خاک و آتش تشکیل دهنده گیتی است که سبب تداوم حیات موجودات هستند و باید آنها را پاک نگه داشت و در پاسداشت آنها کوشید.
آنان برای یادآوری این نکته جشن هایی را در طول سال برای گرامیداشت هر کدام از این چهار عنصر برگزار می کردند که همچنان ادامه داد.
برای مثال جشن خردادگان و آبانگان در پاسداشت آب، اردیبهشتگان و آذرگان در پاسداشت آتش و اسفندگان در پاسداشت زمین است.
خرداد در اوستا «هـَئوروَتات» و در پهلوی «خُردات» یا «هُردات» به معنی رسایی و کمال و مظهر نجات افراد بشر، تندرستی و سلامتی است.
در این ماه، سیلاب‌ های بهاری فرو نشسته‌ و کم آبی ‌های تابستانی هنوز فرا نرسیده است؛ بنابراین منابع طبیعی آب در بهترین حالت خود هستند.
بچه‌ های جانوران دوره حساس نوزادی را پشت سر گذاشته و شکوفه‌ ها میوه شده ‌اند.
یکی از مهم‌ترین آیین‌ های خردادگان، رفتن به سرچشمه‌ ها یا کنار دریاها و رودها، تن شویی در آب و خواندن نیایش‌ های ویژه این روز همراه با شادی و سرور در کنار خانواده و دوستان بوده‌ است.
زرتشتیان در گذشته در این روز به کنار سرچشمه ‌ها یا رودها و ساحل دریاها می‌رفتند و پس از دعا، روز را با شادی و سرور با خانواده و دوستان خود گذرانده و به یکدیگر گل نیلوفر و یاس پیشکش می‌کردند.
در کتاب‌ های کهن از گل سوسن به عنوان گل ویژه «خرداد» نام برده شده ‌است.
معروف‌ ترین نمونه‌ های گل سوسن نزد ایرانیان، سوسن سپید یا سوسن آزاد است که به نام سوسن ده زبان یا سوسن گل دراز نیز شناخته می ‌شود.
همچنین یکی دیگر از گونه ‌های نادر گل سوسن که بومی برخی مناطق شمالی ایران است، سوسن چلچراغ نام دارد.
در برخی متون قدیمی پهلوی، بوی گل سوسن سپید، چون «بوی دوستی» توصیف شده‌ است.
150 هزار اقلیت زرتشتی در جهان زندگی می کنند که 30 هزار نفر آنان در ایران و حدود 6 هزار نفر هم در شهرهای یزد، تفت و اردکان در استان یزد سکونت دارند.
آتشکده و دخمه، دو اثر مهم زرتشتیان استان یزد است که در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.