۰
چهارشنبه ۱۷ آذر ۱۳۹۵ ساعت ۱۸:۱۲

اغوای موسیقی بی کلام

ساغر شمسی
اغوای موسیقی بی کلام
موسیقی، جان مایه فرهنگ ها و اقوام گوناگون با زبانی یگانه است. موسیقی ایی که بدون کلام و در نهایت چیره دستی نواخته می شود فراتر از سخن گفتنی است که با رساترین فریادها به زبان رانده می شود آنجاست که نقطه سوء تفاهم برانگیز و سیستم معیوب ارتباطی میان انسانها یعنی زبان باید سکوت کند . موسیقی نوعی مکانیسم دفاعی است که توسط موزیسین ها ساخته شده که با آن از سخن گفتن بی زبان تا زدودن نشانه های اضطراب از روح انسانها از این همنوایی خاص بهره ببرند. راه و روشی که گاه با عصیانگری علیه ستم فریاد می کشد و از قاب محصور زندگی انسانها گلایه دارد و گاه شامل ترنمی از تفکر در خلقت و صلح است. موسیقی وسیله ایست برای از کار انداختن قراردادی به نام سخن گفتن و استفاده از همنوایی قابل درک تر برای کل انسانها.
آمیختن نت هایی که در عین حال آدمی در آن سخنی بر زبان نمی آورد گویای آلام بشری، ‌شادی ها و پیغام رسانی هایی است که از قدرت شنیداری انسانها بهره ای به مراتب بیشتر از سخنرانی ها می برد .
موسیقی بی کلام می تواند به مثابه هشدار یا پیامی برای رساندن و فهماندن منظوری باشد که مولد فرهنگ توده ها است، مانند توانایی تاثیرگذاری که یک ریاضیدان یا یک طبیعی دان بوسیله موسیقی می گذارد و به این وسیله فحوای کلامش را می رساند (‌مانند "مایک هویی" اکولوژیست و بوم شناس انگلیسی که بوسیله ی موسیقی پیام طبیعت را به گوش انسانها می رساند یا موسیقی های بی کلامی که توسط هنرمندان سوری برای انتقال پیام مردم سوریه در اوج تخاصمات و جنگهای داخلی سوریه در کشورهای دیگر در کنسرت ها نواخته می شود ). موسیقی ابژه ای توانمند است تا اعتراض به کشتار انسانها ،‌ گرسنگی و زجر یا بالعکس شادی ها و آیین های سنتی یک فرهنگ را به دیگران بشناساند. خبرهایی که توسط نت های موسیقی از تمام خاکها و دریاها می¬گذرد و درست به جایی که باید، یعنی قلب انسانها فرود می آید با ته مایه ای از جنس گوش نواز بودن .
این گونه است که فرهنگ ها بر فراز مرزهای جغرافیایی به پرواز درمی آیند و موانعی که می تواند جلوی گسترش فرهنگ های مختلف را بگیرد از سر راه برمی دارند. سبک های مختلف بی هیچ تعصبی با هم یکی می شوند و قلب و روح آدمی را نوازش می کنند. موسیقی های بی کلام که به منظور اشتراک آداب زندگی و فرهنگ ها خلق، در بُعد خاصی متبلور و سبب آشتی ملتها می شوند. تمدن هایی کهنسال مانند ایران،‌هند،‌ بین النهرین و... که خاستگاه جهان بینی و ساختارهای اجتماعی اولیه هستند خاستگاه اولیه موسیقی نیز هستند و تاثیرگذاری آثار این کشورها بر جهان اطرافشان امری پویا و بدیهی است. آرامش حاصل از این نوع موسیقی گرد و غبار قرن های طولانی کدورت را از شمایل یک تمدن پاک می کند و سدی به روی واپس روی ذهنی انسانها می گذارد. این قدرت سخن گفتن از نوعی دیگر، می تواند دیوارهایی را که روبروی انسانها کشیده شده اند خراب کند دیوارهای جنگ، ‌فقر، آوارگی، مهاجرت های اجباری و...آوایی که قدرت تخریب نظام کنترلیِ جهانی را دارد، نظامی که انسانها و فرهنگ هایشان را درقالب های جغرافیایی گنجانده و آنها را با وجود وجه مشترک بزرگی به نام انسانیت وادار به نژاد پرستی و جداسازی قومی می کند، خط کشی هایی هولناک که با ابعاد ذهنی انسانها همخوانی ندارد به وسیله موسیقی می تواند اتمسفری از صلح را در این مدرنیته آمیخته با نزاع ها و جنگ های دایمی بوجود آورد. پوششی که با القای عشق و رویا جلوی خوره رنج های عجیب امروزی را بگیرد و از انشقاق و تجزیه دنیای انسانی جلوگیری کند. گوش سپردن به آثاری که به منظور صلح جهانی و آمیزش فرهنگ ها نواخته می شود به جُستنی عظیم می ماند که از غلغله و مشقات، انسان را به دنیای آشتی و آرامش دعوت می کند .
در بسیاری از موارد موسیقی باعث بیداری احساسات معنوی است و این تجلی در زندگی آهنگسازان بزرگی دیده شده است. این نوع موسیقی می¬تواند موزیسین های مختلف از سراسر جهان را با یکدیگر آشنا کند و احساسات فرهنگ های گوناگونی را با هم بیامیزد. ماهیت این زبان بین المللی و مشترک گاهی در پیوند با طبیعت است که از انواع صداهای طبیعی برای رها کردن ذهن استفاده می شود و تبدیل به موسیقی عامیانه و اصیل و همه فهم می شود. چنین پدیده ای از اصوات سحرآمیز طبیعی (‌مانند موسیقی ژاپنی )‌ تشکیل شده است و گاهی مردم حتی به منظور نیروی شفابخشی خاصی که به زعم آنان وجود دارد به آن گوش فرا می¬دهند. این موسیقی شامل نشانه هایی با شکوه از حیات و دلیل اثرگذار بودن آن نزدیکی با روح شنوندگان است ( صدای پرندگان ،‌آب ،‌باران و...) و حتی در خیلی از اقوام موسیقی و آواز خواندن ریشه هایی مذهبی دارد و در حقیقت نوعی عبادت به شمار می آید،‌ مانند موسیقی و آوازهای سرخپوستان در جنوب آمریکا ‌که دارای ملودی نیایش وار است و ارزش معنوی خاصی دارد که در عبادتگاههایشان انجام می شود .
موسیقی نخ و سوزنی است که دنیای فرهنگیِ درحال گسست و اضمحلال انسانها را می تواند به اوج همبستگی و پیوند برساند .
کد مطلب: 64145
نام شما

آدرس ايميل شما
نظر شما *