انتخابات چهار قطبی

پس از ثبت نام بیش از هزار نفر در انتخابات ریاست جمهوری پیش رو، کار شورای نگهبان برای بررسی و احراز صلاحیت کاندیداها آغاز شد. در این میان با ورود چهره های مختلف از طیف های سیاسی گوناگون به نظر می رسد که از حالا رقبای اصلی حسن روحانی در دوازدهمین دوره ریاست جمهوری مشخص شده اند. این در حالی است که با ورود گزینه های مختلف و نیامدن برخی چهره های از پیش مطرح شده و احتمال بالای تأیید صلاحیت گزینه های اصلی، باید منتظر آغاز فعالیت های تبلیغاتی و ورود به فاز دوم انتخابات باشیم.
به گزارش پایگاه خبری فریادگر، با به پایان رسیدن مهلت نام نویسی نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری، به نظر می رسد که از حالا قطب های اصلی رقابت مشخص شده است. فارغ از تصمیم شورای نگهبان و بررسی نهایی برای احراز صلاحیت ها، آن چه امروز در صحنه وجود دارد رقابت میان 4 قطب مختلف سیاسی است. 

دولت و اصلاح طلبان
در وهله اول حجت الاسلام حسن روحانی پس از یک دوره 4 ساله ریاست جمهوری، بار دیگر اعلام آمادگی کرد تا راه به نیمه رسیده دولتش را در 4 سال آینده به پایان برساند. روحانی که برخلاف تمام رقبای خود به تنهایی و بدون مشایعت همراهان و عکاسان از قبل ساماندهی شده به وزارت کشور رفت، با بیان برخی دستاوردهای دولت تدبیر و امید و ارائه وعده های اقتصادی در شرف وقوع مانند پیشی گرفتن از قطر در استخراج گاز از پارس جنوبی، دولت بعدی اش را ادامه دهنده راه برجام و رونق اقتصادی خواند. او همچنین در نهایت خاطرنشان کرد: «دوباره آمدم برای اسلام، آمدم برای آزادی و آرامش بیشتر و امنیت گسترده‌تر و پیشرفت بیشتر این سرزمین. همه باید دوباره بیایند برای اسلام اعتدالی، اسلام رحمت و انقلاب عقلانی و اخلاقی‌مان. در کنار هم بایستیم و ایران را با هم بسازیم.»
همچنین در ساز وکار انتخاباتی، علی رغم واضح بودن این نکته که اصلاح طلبان همواره در 4 سال گذشته از دولت حمایت کرده اند، و با توجه به تأکید همیشگی دولت بر فراجناحی بودن، این بار نماینده اصلاح طلب مجلس و دبیرکل حزب مردم سالاری، مصطفی کواکبیان نیز در انتخابات حضور دارد و می تواند آراء بخشی از اصلاح طلبان را با خود داشته باشد. حضور مصطفی کواکبیان تنها نمونه رفتار حزبی در انتخابات آتی تلقی می شود و از این جهت نکته بسیار مثبتی است. 

اصولگرایان و انحرافی ها
در نقطه مقابل، پس از به بن بست رسیدن جمنا و عدم توفیق در ایجاد وحدت میان شاخه های پراکنده اصولگرایی، اصولگرایان با تشتت آراء گسترده پا در عرصه انتخابات گذاشتند. بعد از کناره گیری سعید جلیلی از فعالیت جمنا و افشاگری در مورد سهم خواهی این جبهه از کاندیداهای خود، چهره های مطرح شده در لیست جمنا حاضر به تمکین از نظر نهایی و سرسپردن به صرف حضور ابراهیم رئیسی در انتخابات نشدند. در این میان ابراهیم رئیسی نیز که سر لیست جمنا به حساب می آمد ادعای استقلال کرده و در بیانیه کاندیداتوری پیش از انتخابات و نطق پس از ثبت نام در وزارت کشور، بیش از آن که به جمنا توجه کند از نام آستان قدس استفاده کرد. ابراهیم رئیسی در زمان ورود به وزارت کشور با خیل همراهان و حتی تیم رسانه ای اختصاصی به صحنه آمد تا به نوعی نشان دهنده تلاش حداکثری او برای رقابت حسن روحانی باشد. رئیسی در کنفرانس خبری پس از ثبت نام خود، دلیل ورودش به کارزار ریاست جمهوری را نه میل شخصی، بلکه مشاهده شرایط مردم و دعوت اقشار گوناگون عنوان کرد. رئیسی با «انشا نویسی» خواندن تدوین آیین نامه حقوق شهروندی، از فرا رسیدن زمان اجرای آن صحبت کرد و از مردم خواست برای آشنایی بهتر با او به منابع معتبر رجوع کنند؛ «چرا که گاهی در این معرفی [ها] سخنانی مطرح می‌شود که به نظر می‌رسد با برخی اغراض همراه است». این در حالی است که در فضای مجازی و بسیاری از محافل عمومی، ورود تولیت آستان قدس به صحنه انتخابات منجر به بروز شائبه های اعتقادی شده و برای مثال در توییتر هشتگ «حرم ستاد نیست» بسیار مورد توجه قرار گرفته است. از سوی دیگر ودر راستای تهدید اعتقادی تلقی شدن حضور تولیت آستان قدس در انتخابات، آیت الله نصرالله شاه آبادی، مجتهد شیعه و از شاگردان برجسته امام خمینی (ره) نیز با نگارش نامه ای از حجت الاسلام رئیسی خواست تا از انتخابات کناره گیری کند. آیت الله شاه آبادی در این نامه با بیان این نکته که توفیق خدمتگزاری به به آستان امام رضا علیه السلام برای هرکسی پیش نخواهد آمد، خطاب به ابراهیم رئیسی نوشت: «ترک مسند خدمت به آن حضرت که سیادت عالم در آن مسند هست، آن هم برای شرکت در رقابت های انتخاباتی را به صلاحتان نمی دانم و از شما می خواهم ضمن اعتذار از ساحت مقدس آن امام رئوف از این کار صرف نظر نموده و تا فرصت باقیست این خدمت گزاری را رها ننمائید که صلاح دنیا و آخرتتان درآن می باشد.» با این حال به نظر نمی رسد با روش و سیستم تبلیغاتی که رئیسی در پیش گرفته، راضی به کناره گیری از انتخابات باشد. حضور محمدباقر قالیباف نیز علاوه بر معنای پشت پا زدن به وحدت هرگز به دست نیامده اصولگرایان در جمنا، مساوی با رقابت جدی جناح راست سیاسی کشور در انتخابات است. از طرفی با تجربه مناظرات قبلی میان حسن روحانی و محمدباقر قالیباف و چند برابر شدن نکات منفی پرونده مدیریتی شهردار تهران با مواردی مانند واگذاری املاک نجومی، استخدام های نجومی و فاجعه پلاسکو، باید آماده پایان حیات سیاسی قالیباف باشیم.
از سوی دیگر حلقه موسوم به انحرافی با فعالیت محمود احمدی نژاد و البته حضور گزینه ای مانند حمید بقایی، یکی دیگر از رئوس انتخابات خواهد بود. فارغ از این نکته که تأیید یا رد صلاحیت این افراد هنوز در هاله ای از ابهام است، به هر حال باید پذیرفت این افراد بازی های تبلیغاتی و ایجاد تشنج در فضای سیاسی را بلدند. احمدی نژاد که نطق های جنجالی اش را کمی پیش از شروع مهلت ثبت نام آغاز کرده بود در روز ثبت نام و علی رغم مشخص بودن نام نویسی اش سعی در وارد کردن شوک به فضای انتخاباتی داشت. این در حالی است که ورود احمدی نژاد و تقابلش با نهی و توصیه علنی رهبری مبنی بر عدم ورود او، منجر به برائت جستن بسیاری از یاران و و همراهان قدیمی او شد و کار به جایی رسید که برخی مانند حمید رسایی او را با بنی صدر مقایسه کردند.
در مجموع این طور به نظر می رسد که اضلاع قدرت در انتخابات دوازدهمین دوره ریاست جمهوری را این چهار قطب دولت، اصلاح طلبان، اصولگرایان و انحرافی ها تشکیل می دهند و البته همچنان باید منتظر تصمیم نهایی شورای نگهبان باقی ماند.

علیرضا مهدوی طهرانی