باندینگ معده، راهکاری برای کاهش وزن

در جوامع امروزی شاهد افزایش تعداد افراد مبتلا به چاقی هستیم. عدم تحرک و زندگی ماشینی با پیشرفت های تکنولوژی ، تغذیه نامناسب و بی توجهی نسبت به ورزش و تمرینات جسمانی از علل افزایش روزافزون بیماران مبتلا به اضافه وزن است.
چاقی از بیماری هاییست که نه تنها فرد را متحمل عوارض جانی ، روانی و مالی بلکه جامعه را نیز متحمل هزینه های سنگین درمانی و مراقبتی می کند ، عوارض بسیاری از بیماری های ساده در افراد چاق دو چندان و ریسک جراحی ها و مراقبت های پزشکی در این افراد به مراتب بالا تر و پرهزینه تر است. بهترین راه بدون شک پیشگیری از اضافه وزن با تغذیه و تحرک مناسب از دوران کودکی و آموزش در سنین پایین است اما در این بین هستند بیمارانی که به علت بیماری های ژنتیکی یا مصرف داروها و برخی بیماری های روانپزشکی دچار چاقی می شوند.
چاقی همواره در علم پزشکی مورد توجه بوده و مطالعات بسیار زیادی جهت پیشگیری یا رفع این بیماری انجام شده و راه های مختلفی در طول سالیان معرفی شده که برخی موفقیت آمیز بوده و در حال پیشرفت هستند و برخی نیز با شکست مواجه شده و حذف شده اند. جدای از مباحث تغذیه ای و ورزشی و تغییر شیوه زندگی ، اعمال جراحی نقش بزرگی در درمان چاقی داشتند ؛ اما مهمترین نکته این است که کدام نوع جراحی را برای کدام بیمار انجام دهیم؟ قطعا قد و وزن بیمار ، سن ، شرایط روانی و اجتماعی ، شغل و محل سکونت ، بیماری های زمینه ای ، انتظارات بیمار از جراحی ، عادات تغذیه ای بیمار همه و همه در انتخاب نوع جراحی دخیل می باشد.
یکی از انواع این اعمال جراحی که امروز توضیح خواهیم داد عمل گاستریک باندینگ ( باندینگ معده) است. در این عمل که به صورت لاپاراسکوپی ( کم تهاجمی ) انجام می شود یک باند از جنس سلیکون به دور قسمت ورودی معده می بندیم ؛ این باند از طریق محفظه ای قابلیت باد شدن دارد که این محفظه با لوله ای به زیر پوست وصل می شود و پزشک می تواند با تزریق داخل این لوله حجم محفظه باند را کم و زیاد کند و به این ترتیب ورودی معده را بسته تر یا بازتر کند.
اما این عمل برای چه بیمارانی مناسب و برای چه یمارانی مناسب نیست؟ به علت ریسک پایین تر این جراحی نسبت به سایر جراحی های چاقی ، برای بیماران مسن تر و بیمارانی که بیماری های زمینه ای دارند مناسب است. برای بیمارانی که انگیزه ورزش و تغییر روش تغدیه ای دارند مناسب است اما برای بیمارانی که تمایل به ورزش ندارند و رژیم های شیرین و پرکالری را نمی توانند ترک کنند توصیه نمی شود. جراحی باندیگ برای بیماران به شدت چاق توصیه نمی شود و تنها برای کسانی که کمتر از چهل - پنجاه کیلوگرم کاهش وزن برای رسیدن به وزن مناسب نیاز دارند توصیه می شود.اگر بیمار از نظر روانی برای کاهش وزن صبور نیست و یا از نظر جغرافیایی نزدیک پزشک معالجش (جهت پیگیری های مداوم) نیست جراحی توصیه نمی شود.
پس از جراحی و مراقبت های مربوطه ، بیمار مرتب توسط جراح ویزیت می شود و جدول هایی مربوط به حجم آب تزریق شده داخل محفظه ، اشتهای بیمار ، کاهش وزن ، تهوع و استفراغ ، میزان گرسنگی یا سیری و غیره تنظیم می شود تا پزشک بتواند طبق گفته های بیمار حجم باند اطراف معده را کم و زیاد کند. برای مثال وقتی بیمار ذکر می کند که به راحتی غذاهای جامد را می خورد و احساس سیری نمی کند و اشتها دارد و در یک هفته یک کیلو کم نکرده است ؛ طبیعتا پزشک حجم باند را زیاد می کند تا نتیجه بهتر شود.
مزایا و عوارض :
در باندیگ معده علاوه بر کاهش وزن ؛ بهبود نسبی در فشار خون ، آسم ، مشکلات خواب ، افسردگی ، دیابت ، ریفلاکس معده مشاهده می شود. از عوارض باندیگ گیر کردن بخشی از معده داخل باند است که بیمار با استفراغ و وعدم تحمل خوراکی مراجعه می کند و جزو اورژانس های جراحی می باشد و ممکن است نیاز به جراحی داشته باشد. همچنین از سایر عوارض ، لغزش باند در محل خود ، آسیب به معده ، مشکلات محفظه و لوله اش از قبیل جابجایی و چرخیدن. گاهی برخی بیماران از عدم کاهش وزن شکایت داشته و تمایل به خارج کردن باند دارند. بنابراین انتخاب نوع عمل جراحی برای هربیمار متفاوت و بنا به تشخیص جراح می باشد. در سایر شماره ها ، دیگر اعمال جراحی چاقی توضیح داده خواهد شد.
 
*دکتر چنگیز دلاوری
متخصص جراحی عمومی، بورد تخصصی جراحی عمومی، عضو جامعه جراحان ایران