نزاع‌های سیاسی، اجتماعی و مذهبی در حساس‌ترین دربی‌های دنیا

فردا (پنج‌شنبه 10 اسفند) دربی هشتاد و ششم بین استقلال و پرسپولیس در ورزشگاه آزادی برگزار می‌شود. در سراسر دنیا، دربی‌ها حساس‌ترین مسابقات فوتبال هستند که به طور موقت تمام مسائل اجتماعی و سیاسی را به حاشیه برده و فوتبال را تا مقام بالاترین و حساس‌ترین موضوع روز بالا می‌برند؛ حتی سیاست‌مداران بزرگ هم در زمان برگزاری دربی‌ها مبهوت جاذبه، قدرت و کاریزمای فوتبال می‌شوند. اما حساس‌ترین دربی‌ها در جهان کدامند و آیا موضوع دربی‌ها صرفاً فوتبال است؟
به گزارش مردم سالاری آنلاین، دربی‌ها نقطه اوج حساسیت فوتبال هستند اما موضوع این مسابقات خاص صرفاً فوتبال نیست. حساس‌ترین مسابقه فوتبال در دنیا، دربی بوئنوس آیرس پایتخت آرژانتین بین دو تیم بوکاجونیورز و ریورپلاته است. به تاریخچه این دربی که نگاه می‌کنیم متوجه می‌شویم که صرفاً یک مسابقه فوتبال نیست: بلکه در عین حال این مسابقه فوتبال، تجلی یک نزاع طبقاتی نیز است. بوکاجونیورز تیم طبقه کارگر آرژانتین و تیم اقشار محروم جامعه است و در مقابل نیز ریورپلاته تیم ثروتمندان، تیم آریستوکراسی و بورژوازی است. این مسابقه فوتبال در اوج حساسیت برگزار می‌شود و در آن دعوا و مشاجرات بین بازیکنان و تماشاگران و پرتاب اشیاء مختلف به درون زمین، یک امر عادی است؛ دو کارت قرمز در هر دربی برای بازی بوکاجونیورز و ریورپلاته کاملاً عادی است! مارتین کاپاروس نویسنده سرشناس آرژانتینی در مورد این مسابقه می‌گوید: بوکاجونیورز همواره تعلق به طبقه کارگر و زحمتکش را تأیید کرده است. در همه شهرهای بزرگ جهان همیشه نزاعی طبقاتی میان باشگاه ثروتمندان و باشگاه کارگران وجود دارد. بوکا همیشه جایگاه مردمی را در اختیار داشته، نقطه مقابل ثروتمندان ریور؛ این موضوع روی جنگندگی زیاد بوکاجونیورز در زمین هم تأثیر داشته و بوکا دوست دارد تصویر فقیری را از خود ارایه دهد که با بزرگ‌تر خود می‌جنگد.
در مورد این که کدام دربی، حساس‌ترین دربی دنیا است، اشتراک‌نظر بین کارشناسان وجود ندارد، اما اگر بازی بوکاجونیورز-ریورپلاته را حساس‌ترین دربی دنیا هم ندانیم، قطعاً این بازی حساس‌ترین دربی قاره آمریکا هست. دومین دربی حساس دنیا، بازی بارسلونا و رئال مادرید است. این دربی، حساس‌ترین دربی قاره اروپا است و علاوه بر آن در سطح دنیا بیشترین ببیندگان تلویزیونی را در بین دربی‌ها جذب خود می‌کند. همچون سوپرکلاسیکوی آرژانتین (دیدار بوکاجونیورز و رویور پلاته)، ال‌کلاسیکوی اسپانیا نیز چیزی بیش از یک مسابقه فوتبال است. ال‌کلاسیکو نزاع بین ناسیونالیسم اسپانیا و ناسیونالیسم کاتالاتی است: کاتالونیا هنوز سودای استقلال دارد و همه‌پرسی اخیر این ایالت به خوبی این جدایی‌طلبی را نشان داد. نزاع ناسیونالیستی، حساسیت بازی بارسلونا-رئال مادرید را به اوج خود رسانده است.
سومین دربی حساس دنیا نیز همچون دربی دوم در قاره اروپا جریان دارد. اگر دربی دوم ناسیونالیستی است، این دربی را می‌توان یک دربی مذهبی نامید. دربی اسکاتلند بین دو تیم سلتیک و گلاسکو رنجرز، فوتبال محض نیست بلکه یک نزاع مذهبی نیز است. سلتیک تیم کاتولیک‌ها و رنجرز تیم پروتستان‌ها است. رنگ سبز و سفيد پيراهن باشگاه سلتيك نمادى از رابطه اين تيم با ايرلند جنوبى و مخالفت اين تيم با پيوستن اسكاتلند به بريتانيا است و رنگ قرمز، سفيد و آبى باشگاه رنجرز نمادى به تعلق اين تيم به بريتانيای واحد است.
این سه دربی در اکثر رده‌بندی‌ها، مهم‌ترین و حساس‌ترین دربی‌های جهان هستند و در هر سه نیز نزاع‌های اجتماعی، سیاسی یا مذهبی به فوتبال راه یافته است. در دربی تهران نیز ما شاهد چنین خصیصه‌ای در زمان شاه بوده‌ایم. در دوران پیش از انقلاب، تاج تهران (استقلال فعلی) نماد یک تیم سلطنتی محسوب می‌شد و در عوض پرسپولیس نمادی از یک تیم مردمی بود. این مطلب و مخالفت با خاندان سلطنتی، باعث شد تا از همان زمان پرسپولیس طرفداران بیشتری در ایران داشته باشد.
پرسپولیس-استقلال، حساس‌ترین دربی قاره آسیا است و در زمان برگزاری این مسابقه، تب فوتبال تمام جامعه را دربر می‌گیرد. حساس‌ترین دربی قاره آفریقا نیز متعلق به مصر است و در شهر قاهره برگزار می‌شود. بازی الاهلی و زمالک یکی از حساس‌ترین دربی‌های دنیا نیز است و تنها در مصر 50 میلیون نفر آن را به طور زنده می‌بینند. این دربی در سایر کشورهای شمال آفریقا و خاور میانه نیز بینندگان زیادی را جذب خود می‌کند.
ریشه‌های سیاسی، اجتماعی و مذهبی برخی از دربی‌ها ممکن است، کمرنگ یا حتی فراموش شده باشد اما نفرت همچنان بین طرفداران تیم‌ها در دربی‌ها موج می‌زند. دربی‌ها همچنان بیش از یک مسابقه فوتبال هستند و حساسیت در آن‌ها به اوج می‌رسد. ما فردا شاهد یکی از حساس‌ترین دربی‌های جهان و حساس‌ترین دربی آسیا در ورزشگاه آزادی تهران هستیم.