امیدها به بازگشت یوز به پیراهن ملی‌پوشان فوتبال

حذف یوزپلنگ آسیایی اتفاق تلخی است که شیرینی حضور تیم ملی فوتبال کشور را در جام جهانی تا حدی خدشه‌دار می‌کند و فعالان محیط زیست امیدوارند با اهتمام و جدیت سازمان محیط زیست و همکاری وزارت ورزش و تعامل فدراسیون فوتبال یوزپلنگ آسیایی به فوتبال ایران بازگردد.
به گزارش مردم سالاری آنلاین، هفته پیش مهدی تاج، رئیس فددرسیون فوتبال در جریان برنامه 90 از حذف نشان یوزپلنگ آسایی از پیراهن تیم ملی فوتبال کشور در بازی‌های جام جهانی ۲۰۱۸ روسیه خبر داد و سپس هدایت ممبینی، سرپرست کمیته بازاریابی فدراسیون فوتبال این خبر را تایید و اعلام کرد که دلیل این اتفاق، مخالفت برند آدیداس با قرار گرفتن تصویر یوز روی پیراهن ملی‌پوشان است و این طور توضیح داد که؛ «یوز ایرانی هم به دلیل نوع خاص لباس و روزنه‌هایی که برای تنفس روی آن وجود دارد حذف شد. اگر یوز مانند قبل روی پیراهن می‌ماند، تکنولوژی آدیداس زیر سوال می‌رفت. پیشنهاد دادیم طرح یوز بین آرم فدراسیون فوتبال و لوگوی آدیداس قرار بگیرد که به دلیل ازدحام طرح در آن بخش لباس، این موضوع منتفی شد. پیشنهاد دیگرمان برای این که یوز پشت پیراهن و بین شماره و اسم بازیکن طراحی شود هم منتفی شد. به همین دلایل یوز از پیراهن تیم ملی حذف شد.»
همین اظهارات از سوی فدراسیون فوتبال کافی بود تا اعتراض تعداد بسیاری از فعالان محیط زیست، فوتبال‌دوستان و شهروندان را نسبت به این تصمیم ایجاد کند. به هر حال ایرانی‌ها از حدود چهار سال پیش و از جام جهانی 2014 برزیل شاهد حضور نشان یوزآسیایی روی پیراهن ملی‌پوشان فوتبال کشور هستند و بسیاری از کارشناسان حیات وحش بر تاثیر این اقدام محیط زیستی در کاهش تلفات یوز توسط دامداران محلی صحه می‌گذارند.

ایران تنها میراث‌دار یوزپلنگ آسیایی
یوز آسیایی یکی از مهمترین گربه‌سانان بزرگ‌جثه است که کمتر از ۵۰ قلاده از آن در حیات وحش باقی مانده و به عبارت ساده‌تر تنها جمعیت باقی‌مانده از یوزها، همین جمعیتی است که در ایران پراکنده شده‌ است و در صورت از بین رفتن این ۵۰ نفر یوز یک گونه ارزشمند برای همیشه در کل دنیا منقرض می‌شود.
یوزپلنگ آسیایی برای اولین بار با پیگیری‌های جدی معصومه ابتکار رئیس سابق سازمان محیط زیست روی پیراهن تیم ملی فوتبال کشور نقش بست. محمد درویش فعال حوزه محیط زیست و مدیر کل سابق دفتر مشارکت‌های مردمی سازمان محیط زیست در این باره می‌گوید: معصومه ابتکار در دوره قبل، سپ بلاتر رئیس وقت فیفا را به سازمان محیط زیست دعوت کرد و در جریان این ملاقات موضوع نقش بستن طرح یوز روی پیراهن تیم ملی به منظور فرهنگسازی برای حفاظت از گونه در معرض انقراض یوز انجام شد.
او می‌گوید: با اینکه در آن مقطع بسیاری از روسای فوتبال کشور با این کار مخالفت داشتند و حتی آقای هوشنگ نصیرزاده کارشناس فوتبال تاکید کرد که بنا بر قوانین فیفا امکان این کار وجود ندارد و فدراسیون جهانی فوتبال با این کار موافقت نخواهد کرد، با این وجود با پیگیری‌های جدی محیط زیستی‌ها و با جلب موافقت سپ بلاتر توانستیم نشان یوز را روی پیراهن تیم ملی قرار دهیم. 

پول باعث حذف تصویر یوز ایرانی شد؟
با اینکه فدراسیون فوتبال همه تقصیرات را به گردن برند آدیداس می‌اندازد و اعلام می‌کند که آدیداس موافق طرح یوز نیست بسیاری از فعالان محیط زیست این تصمیم را ناشی از سیاست‌های خود فدراسیون می‌دانند. به طوری که رضا شجیع رئیس دفتر محیط زیست و توسعه پایدار وزارت ورزش و جوانان می‌گوید: حذف تصویر یوز تصمیم فدراسیون فوتبال است و برحسب اختیارات خود چنین تصمیمی گرفته است، چون فدراسیون برای مسائل مالی خود سیاست‌هایی دارد و برای همین هم چنین تصمیمی اتخاذ کرده است.
محمد درویش هم اعتقاد دارد فدراسیون فوتبال تنها برای کسب سود بیشتر دست به چنین کاری زده و تصمیم به حرف نشان یوز از پیراهن تیم ملی گرفته است. او می‌گوید: اگر در قرارداد با اسپانسر قید می کردند که شرط اسپانسری این است که حتما یوزپلنگ وجود داشته باشد، همه اسپانسرها قبول می‌کردند. یوزپلنگ نشان طبیعت ایران، نشان ملی فوتبال کشور و اقتدار فوتبال ایران شده است، بنابراین چرا باید به خاطر چند ریال بالا و پایین یوز را حذف کنند؟ فدراسیونی که میلیون‌ها دلار برای وارد کردن مربی خارجی هزینه‌ می‌کند، قطعا معطّل چند میلیون ریال نیست، اما در فدراسیون وضع به جایی رسیده که به خاطر پول نشان ملی فوتبال کشور را حذف می‌کند.
با اینکه اکثر کارشناسان فدراسیون فوتبال را به دلیل حذف نشان یوز از فوتبال کشور مورد انتقاد قرار می‌دهند، اما سازمان محیط زیست و وزارت ورزش هم از این انتقاد در امان نیستند، چون چهار سال پیش قرار گرفتن یوزپلنگ آسایی روی پیراهن تیم ملی با اصرار سازمان محیط زیست و با همت وزارت ورزش انجام شد و این دو نهاد توانستند فدراسیون فوتبال را به اجرای چنین طرح محیط زیستی مجاب کنند.
اما حالا سازمان محیط زیست اعلام می‌کند که از حذف نقش یوز از پیراهن تیم ملی خبر نداشته و پیگیر بازگشت یوز به فوتبال کشور است. برای همین هم مجید خرازیان مقدم مدیر کل دفتر حیات وحش سازمان محیط زیست اعلام کرد که در این باره نامه‌ای به فدراسیون فوتبال نوشته و خواستار ارائه توضیحات در مورد دلیل حذف یوز شده است. او همچنین از درخواست برگزاری جلسه مشترک با فدراسیون فوتبال شده است و تلاش می‌کنند که هر طور شده یوزپلنگ آسیایی را به فوتبال کشور برگردانند، حتی اگر یوز به بازی‌های جام جهانی 2018 نرسد.
با این وجود محمد درویش فعال حوزه محیط زیست، سازمان محیط زیست را مقصر اصلی حذف طرح یوز از پیراهن تیم ملی می‌داند و اعتقاد دارد که وقتی متولی موضوع که سازمان محیط زیست است، در مورد یوزپلنگ بی‌تفاوت عمل می‌کند، واضح است که سایر نهادها چه واکنش درخوری در این باره نداشته باشند، بنابراین اصل انتقاد به سازمان محیط زیست است که ترویج تنوع زیستی در حوزه‌های مختلف را پیگیری نمی‌کند.
در این میان وزارت ورزش هم از گناه مبرا نیست. چون یک بخش موثر در اجرای این طرح در دوره قبل، وزارت ورزش بود که ضمن تفاهم‌نامه همکاری که سازمان محیط زیست داشت توانست فدراسیون را قانع به انجام پروژه ورود یوز به فوتبال کشور کند. برای همین با اینکه وزارت ورزش مخالفت خود را با حذف یوز از پیراهن ملی‌پوشان اعلام می‌کند و تاکید دارد که پیگیر بازگشت یوز به فوتبال است، اما این اعتقاد وجود دارد که با رفتن محمود گودرزی از تصدی‌گری وزارت ورزش، نگاه و رویکرد محیط زیستی نیز از این وزارتخانه رخت بربسته است.
به هر حال حذف یوزپلنگ آسیایی اتفاق تلخی است که شیرینی حضور تیم ملی فوتبال کشور را در جام جهانی تا حدی خدشه‌دار می‌کند و فعالان محیط زیست امیدوارند با اهتمام و جدیت سازمان محیط زیست و همکاری وزارت ورزش و تعامل فدراسیون فوتبال یوزپلنگ آسیایی به فوتبال ایران بازگردد. یوزپلنگی که می‌توانست با جهش و دوندگی‌هایش در زمین فوتبال روحیه دو چندان به فوتبالیست‌های ایرانی و هوادارنش دهد؛ همچنین می‌توانست بازیکنان تیم ملی و مردم ایران را به عنوان مردمانی طرفدار محیط زیست در جهان معرفی کند. شاید این طرح و طرح‌های مشابه بتوانند کمک‌ها و مشارکت‌های بین‌المللی را برای حفظ و حراست از گونه‌های ارزشمند و در معرض انقراض کشور جلب کنند.
گزارش : زینب رحیمی