مردم سالاری آنلاين 5 مرداد 1398 ساعت 11:24 https://www.mardomsalari.ir/note/111901/یارانه-هزینه-فرصت -------------------------------------------------- نقدی بر تحلیل روزنامه دنیای اقتصاد عنوان : یارانه و هزینه فرصت همت قلی زاده -------------------------------------------------- مدتی است که برخی عزیزان تازه به خود آمده اند و متوجه اشتباه تاریخی خود شده اند. اشتباهی که ریشه اش در ترجمه نادرست مقالات IMF و WORLD BANK و عدم توجه به جغرافیای نویسندگانِ مقالات و نظام بازارِ حاکم بر آن کشورها می باشد. متن : مدتی است که برخی عزیزان تازه به خود آمده اند و متوجه اشتباه تاریخی خود شده اند. اشتباهی که ریشه اش در ترجمه نادرست مقالات IMF و WORLD BANK و عدم توجه به جغرافیای نویسندگانِ مقالات و نظام بازارِ حاکم بر آن کشورها می باشد. البته جای تاثر است که عنوان شود این ترجمه اشتباه توسط مهندسینی که بر مسندهای اقتصادی دولتی تکیه زده بودند اتفاق افتاده است و این همان معمایی که کم کم در حال حل شدن است. دنیای اقتصاد با دقت بر مطالب اقتصاددانانی که اخیرا نگذاشتند بنزین بی جهت گران شود، و از هر دری که وارد شدند این اقتصاددانانی که علم اقتصاد را با تاروپودشان لمس کرده بودند و مانند مهندسانی که با مطالعه چند جلد کتاب اقتصاد مدعی اقتصاددانی نبودند کمر همت بستند و با نوشتن، تحلیل کردن و منتشر کردن جلوی تصمیم بی ریشه ای که روزگار را بر مردم تنگ می کرد، ایستادند! مطلق گرایانی که هیچ اثری از این نوع تحلیل در علم اقتصاد وجود ندارد، بخشی از واقعیت را براساس تلاش همین گروه دلسوز، پذیرفته اند. در این تحلیل، روزنامه دنیای اقتصاد ابتدا هزینه فرصت را که ابتدایی ترین و البته یکی از اصولی ترین مباحث علم اقتصاد است معرفی می کند ولی در پاراگراف چهارم، در کمال ناباوری از هزینه فرصت بلافاصله به یارانه پرش می کند، بدون اینکه بداند هزینه فرصت و یارانه هر کدام داستان خودش را دارد. در علم اقتصاد همانطور که از مبحث مطلوبیت به استخراج منحنی تقاضا می رسیم در مبحث هزینه فرصت هم به مباحث کارایی و نرخ جانشینی و ... می رسیم و این دو تفاوتشان از زمین تا آسمان است. یارانه به عنوان موضوعی حمایتی و هدایتی در اقتصاد بخش عمومی است که صرفا با اعداد و ارقام حقیقی و براساس نیروهای بازار داخلی (عرضه و تقاضا) تعریف می شود این در صورتی است که هزینه فرصت در دسته مباحث بنیانی برای ورود به آشنایی با مباحث دیگر است. سالهاست اقتصاد ایران در سایه این تحلیل نادرست مسیر نادرستی رفته است زیرا که این نوع تحلیل کردن به مذاق دولتی ها خوش آمده و تمام ناکارآمدی سیستم در سایه این تحلیل نادیده گرفته شده و همه مشکلات را گردن یارانه کذایی می اندازند. مگر می شود یک رقمی دو برابر بودجه عمومی کشور باشد و به آن بتوان یارانه گفت؟! یارانه روش و سیاستی اجرایی در اقتصاد بخش عمومی است که دولت برای اهداف مختلف تنظیم بازار و یا حمایت از گروهی خاص، از آن استفاده می کند و برای این کار قیمت تمام شده کالایی را محاسبه و با پرداخت مستقیم به تولیدکننده و یا معافیت مالیاتی و ... به تولید کننده می گوید کالای تولید شده را با قیمتی پایین تر از بهای تمام شده  بعلاوه سودی عقلایی بفروشد. اما اینکه کالایی که مطابق قانون از آنِ مردم باشد و آنرا در اختیار بگیری و دائما با مقایسه قیمت مطلق آن در بازارهای جهانی چند دهه به مردم بصورت یکطرفه تلقین کنی که من به شما این اندازه یارانه می دهم ( یارانه ای که گاها از بودجه دولت فراتر رفته است!) که هیچ دولتی قادر به ارائه چنین خدمت بزرگی نیست جز ظلم عمدی/ سهوی چیز دیگری نمی تواند باشد. از روزنامه دنیای اقتصاد انتظار می رود این تحلیل را در نقد مطلبی که منتشر کرده اند، منتشر نماید. *دبیر کمیته اقتصادی حزب مردم سالاری