خلاء نبود نیروی خانم در اورژانس

به گزارش ایسنا، یکی از مهم ترین مراکزی که در مواقع اضطراری می تواند ناجی جان مردم باشد، اورژانس یا همان فوریت‌های پزشکی است، باتوجه به آمار بالای تصادفات در کشور و همچنین رخداد حوادث گوناگون، لزوم تجهیز همه جانبه این ارگان مهم، بیشتر حس می‌شود.
زمانی که جان یک فرد یا افرادی در خطر است، برخی از محدودیت‌هایی که در مواقع عادی وجود دارد ازبین می رود، در رابطه با فوریت های پزشکی این محدودیت ها می تواند شامل محدودیت‌های  قانونی در حوزه راهنمایی و رانندگی و یا در حوزه دینی همچون آزادی اندک در محرمیت جنس مخالف باشد.
اینکه اسلام در مواقع ضروری و زمانی که جان یک انسان در خطر است، برخی محدودیت های محرمیت رابرداشته است، امکان بسیار خوبی بوده و در واقع می تواند یکی از نشانه های اهمیت اسلام به حفظ جان افراد و در نتیجه کامل بودن این دین باشد، اما این امر نباید متولیان و مسئولین را از اقدامات پیشگیرانه باز دارد.
نبودِ نیروی خانم درعملیات های اورژانس کشور، در مواقع اضطراری و برای امداد رسانی به بانویی که جان او در خطر است، شاید یکی از خلاهایی باشد که در این ارگان مهم حس می شود، به کرات پیش آمده است که یک خانم باردار، به گونه ای شرایط اورژانسی پیدا کرده که جان او و فرزندش در خطر بوده است در حالی که در این موقع هیچ پرسنل خانمی برای امداد رسانی اولیه به این خانم اعزام نمی شوند؛ چراکه به طور کلی نیروی خانمی در آمبولانس کار نمی کند.
چندی پیش در استان قم نیز در یکی از استخرها، عده‌ای از بانوان دچار مسمومیت با گاز کلر شدند که امداد رسانی به علت محدودیت های موجود در خصوص حضور پرسنل اورژانس آقا در این استخر، با مشکلاتی روبرو شد.
اینکه آیا عدم حضور بانوان در عملیات های اورژانس، یک منع یا خلع قانونی است، و یا علل دیگری در ورای این امر نهفته است، سوال مهمی است که باید پاسخ داده شود.
مهدی فراهانی معاون فنی عملیاتی اورژانس 115 قم در گفت و گو با خبرنگار ایسنا، در رابطه با عدم حضور بانوان در اورژانس۱۱۵ یاهمان مرکزفوریت‌های پزشکی عنوان کرد: خانم ها در اورژانس استخدام ومشغول به کار می شوند اما نه در بخش عملیات اورژانس و اعزام امبولانس؛ زیرا که جنس و ماهیت عملیات های اورژانس، بسیارسخت وسنگین و خشن ونیاز به انرژی فراوان دارد.
عملیات اورژانس مناسب با شرایط جسمی بانوان نیست
وی با بیان اینکه گاهی دو نفر پرسنل اورژانس با وجود اینکه مرد هستند، قادر به جابجایی بیمار نیستند، گفت: به طورکلی و براساس قواعد، عرف و نیز به¬دلیل محدودیت‌ها درجذب نیرو واعتبارات، بیشتر از دو نفر در عملیات اورژانس حضور ندارند، همچنین در عملیات های ما با وجود اینکه دو نفر، آقا هستند در برخی موارد برای انتقال بیمار یا مجروح از محل حادثه به داخل آمبولانس ونیز از آمبولانس به بیمارستان  از همراه او کمک می گیرند، لذا این کار به اصطلاح یک کار یدی و خشن است که معمولا بانوان درانجام درست آن با مشکل مواجه خواهند شد و درست انجام ندادن این فرایند نیز به بیمار و مجروح آسیب فراوانی وارد می‌کند.
معاون فنی عملیاتی اورژانس 115 افزود: ازحیث قانونی رسالت ذاتی اورژانس 115، انجام اقدامات اولیه فوریت پزشکی برای بیمار یا مجروح و انتقال او به نزدیکترین بیمارستان مرتبط جهت تکمیل درمان  است، نه درمان اصلی  و نهایی درمحل؛ بنابراین نباید از پرسنل عملیات اورژانس انتظار داشت تا همه اقدامات درمانی اعم از اولیه و تکمیلی را برای بیمار انجام دهند زیراکه در واقع این امر با اقدامات فوریتی نیز در تعارض هست.
فراهانی با تاکید براینکه پرسنل عملیات های اورژانس باید شرایط فوریت های پزشکی را داشته باشند، بیان کرد: داشتن گواهینامه رانندگی مرتبط و مدرک کاردانی و کارشناسی فوریت های پزشکی از شرایط افرادی است که به عنوان دو کد(نفر) در عملیات اورژانس حضور دارند که درواقع شرایطی به مراتب سخت تراز دیگر مراکز درمانی درخصوص شرایط جذب نیرو در این ارگان وجود دارد.
20پرسنل خانم در اورژانس قم کار می کنند
وی گفت: بیش از 20 پرسنل خانم با مدرک کارشناسی پرستاری در یکی از حساس ترین واحدهای اورژانس به نام واحد تریاژ تلفنی که وظیفه اولویت وسطح بندی ماموریتهای اورژانس را دارند مشغول به کارهستند.
فراهانی ضمن تاکید بر سخت وحساس بودن فعالیت واحد مذکور، ادامه داد: نبود نیروی خانم در عملیات های اورژانس به این معنا نیست که هیچ پرستار خانم در اورژانس کار نمی کنند، بلکه بانوان به دلیل نوع و ماهیت کار عملیات اورژانس، فقط در عملیات های فوریت پزشکی اعزام نمی شوند.
معاون فنی عملیاتی اورژانس 115بیان کرد: به طورکلی عملیات‌های فوریت‌های پزشکی، شامل دو نوع ماموریت در فضای باز و فضای بسته می شود و اورژانس تنها دستگاهی است که به دلیل اهمیت زمان حضور بر بالین بیمار و جهت تسریع در امر نجات جان افراد مورد اعتماد مردم بوده ومجاز است بدون مجوز مراجع قضایی وارد مکان های بسته و منازل شوند.
مسئولیت امداد رسانی در استخر، تا زمان رسیدن اورژانس، به عهده غریق نجات است
فراهانی در خصوص مسمومیت به گاز کلری که در یکی از استخرهای بانوان استان قم، که چندی پیش اتفاق افتاده بود، گفت: اینکه  نبود بانوان در اورژانس موجب عدم امداد رسانی کامل و به موقع در این ماموریت و موارد مشابه شده، صحیح نیست، چراکه در مکان هایی همچون استخر، افرادی به عنوان غریق نجات وجود دارند که در چنین مواقعی و پیش از رسیدن اورژانس، باید اقدامات اولیه فوریت پزشکی ودرمانی را برای فرد حادثه دیده انجام دهند، تا عوامل اورژانس از راه برسد.
وی تصریح کرد: در ماموریت مذکور نیز، پس از برقراری تماس با اورژانس، آمبولانس به این استخر اعزام شده و پس از انجام تریاژ(اولویت بندی امداد رسانی به بیماران)، اقدامات اولیه فوریت های پزشکی توسط پرسنل  اورژانس انجام شده است و بیماران به بیمارستان منتقل شدند.
خلا جدی برخی پارک‌های آبی و استخرها، در نبود غریق نجات متخصص
معاون فنی عملیاتی اورژانس 115 با ابراز تاسف از عدم وجود غریق نجات‌های متخصص و آموزش دیده  دربرخی استخرها و پارک های آبی، گفت: افرادی که به عنوان غریق نجات در استخرها و مکان‌های این چنینی، مشغول به کار می شوند، حداقل اطلاعات احیاء و امداد رسانی اولیه را باید آموزش دیده باشند؛ در حالی که در برخی موارد به‌ویژه مواردی که درآن ها حوادثی اتفاق افتاده، مشخص می شود که غریق نجات بعضا  تسلطی درحوزه مسئولیتی ندارد و در نتیجه همه انتقادات به اورژانس وارد می‌شود.
فراهانی با بیان اینکه انتقاد به هر دستگاهی از جمله اورژانس نیز می تواند وارد باشد، اما تهاجم همه انتقادات به سمت اورژانس صحیح نیست، تاکید کرد: قطعا برخی انتقادات به اورژانس وارد است و ما منکر این امر نیستیم اما نباید عدم امداد رسانی کامل در حوادثی مثل مسمومیت به گاز کلر در استخر را تنها به اورژانس نسبت داد.
وی ضمن اعلام آمادگی در خصوص آموزش امدادهای اولیه(فوریت‌های پزشکی) به نجات غریق های استخرها و پارک های آبی، خاطر نشان کرد: اورژانس قم به تمامی مسئولین و متولیان استخرها و پارک های آبی استان، پیشنهاد می کند تا اتاقی را برای احیاء و امداد رسانی اولیه به افراد در این مکان ها، اختصاص دهند و مرکزاورژانس نیز آمادگی دارد تا مشاوره و آموزش لازم را جهت تجهیز امکانات مربوطه در استخرها و پارک‌های آبی به متولیان و غریق نجات های آن، درصورت تمایل ارائه دهد.
معاون فنی عملیاتی اورژانس 115  به متولیان پارک های آبی در خصوص توجه بیش از پیش به تجهیز این مکان‌ها به وسایل مرتبط  پزشکی، به تعبیه اتاقک امدادرسانی، تاکید کرد و افزود: اخیرا یکی از پارک های آبی از اورژانس، خواستار مشاوره و آموزش در این خصوص شد، که همکاران  ما ضمن آموزش به متولیان آن، جهت تجهیز اتاقک امداد رسانی در آن پارک آبی مساعدت کردند و این نشان دهنده این است که مسئولین آن تنها به دنبال احداث و ایجاد استخر و درآمد زایی نیستند، بلکه به سلامت افراد نیز اهمیت می دهند.
اجرای اورژانس بانوان در برخی شهرها، موفق نبود
سید محسن چاوشی نیز با بیان اینکه پیش از این صحبت های زیادی در رابطه با اورژانس بانوان صورت گرفته است، گفت: از حرف تا عمل فاصله ی زیادی وجود دارد و دستورالعملی مبنی بر راه اندازی اورژانس بانوان ابلاغ نشده است.
کارشناس فنی اورژانس ۱۱۵ با بیان اینکه در رشته فوریت های پزشکی امکان پذیرش بانوان وجود ندارد، گفت: یکی از دلایل اصلی عدم تشکیل اورژانس بانوان این است که امکان شرکت کردن بانوان در رشته فوریت های پزشکی وجود ندارد و برای عملی کردن این طرح لازم است پیش زمینه های دانشگاهی آن فراهم شود.
وی در خصوص اجرای این طرح در دیگر نقاط کشور بیان کرد: در بعضی شهر ها همچون تهران و مشهد این طرح اجرا شد اما موفق نبود.
هنوز جامعه ما ظرفیت پذیرش نیروی خانم در آمبولانس را ندارد
حمید ترابیان کارشناس ارشد پرستاری و سوپروایزر اورژانس بیمارستان شهید بهشتی قم در رابطه با عدم حضور بانوان در آمبولانس عنوان کرد: یکی از دلایل عدم حضور بانوان، سختی کار در صحنه است، تکنسین های فوریت های پزشکی در بعضی مواقع با رفتار ها و تهدید هایی روبرو می شوند که شرایط خطرناکی را ایجاد می کند.
کارشناس ارشد پرستاری و سوپروایزر اورژانس بیمارستان شهید بهشتی قم، ادامه داد: از دلایل دیگر، سختی کار در صحنه حادثه و عدم توانایی جسمی کافی بانوان است، حتی اگر یک خانم توانایی انجام کار را هم داشته باشد، هنوز محیط و اجتماع ظرفیت پذیرش این اتفاق را ندارد.
وی با اشاره به حضور بانوان در برخی مشاغل سخت افزود: پرسنل باید در جایگاهی قرار بگیرند که از حداکثر توانایی خود استفاده کنند و بهترین بهره وری را از آنها داشت، نیروهای آقا در آمبولانس عملکرد بهتری دارند و نیرو های خانم در بیمارستان بیشتر مورد نیاز هستند.
علی حسینی، معاون فرهنگی جهاد دانشگاهی واحد قم نیز در این رابطه عنوان کرد: حوادث متعددی در سطح کشور همواره اتفاق می افتد که در این حوادث، جای خالی استفاده از نیروی خانم آموزش دیده در کنار مردان احساس می‌شود.
وی افزود: امروزه باتوجه به حضور گسترده بانوان در عرصه‌های مختلف در سطح کشور همچون ورزشگاه ها و استخرها و رخداد حوادث در این مکان ها، هنگام ارائه خدمات فوریت های پزشکی باید به مسئله امدادرسانی به موقع و حفظ جان بانوان توجه بیستری داشت.
معاون فرهنگی جهاد دانشگاهی واحد استان قم گفت: قطعا با حضور نیروی خانم در کنار مردان و اعزام آن ها به محل حادثه، بیمار خانم و خانواده آن ها امنیت خاطر و آرامش بیستری خواهند داشت و این موضوع به نوعی به کاهش استرس حادثه دیدگان زن و همراهانشان کمک شایانی می کند.
حسینی بیان کرد: به عنوان یک کشور اسلامی، آموزش تربیت تکنسین فوریت های پزشکی خانم جهت حضور در عملیات اورژانس و حضور آن ها در کنار مردان می تواند شکل مناسبی از خدمات به آسیب دیدگان زن درمواقع اعزام ارائه دهد که این ظرفیت در استان قم، جهت آموزش تکنسین فوریت های پزشکی به بانوان وجود دارد.
معاون فرهنگی جهاد دانشگاهی واحد استان قم، گفت: باتوجه به ظرفیتی که به لحاظ دقت، توانمندی ذاتی و استعداد در زمینه انجام برخی کارها در بانوان وجود دارد، درصورتی که شرایط آموزش برای آنان فراهم باشد بانوان نیز می توانند در این عرصه همچون عرصه های دیگر جامعه موفق ظاهر شوند.
قطعا به دلیل تفاوت جسمی و روحی که میان یک خانم و آقا وجود دارد، برخی از کارها و مشاغل با روحیات یک مرد و برخی با روحیات یک خانم، سنخیت بیشتری دارد، اما در برخی مواقع این سوال ایجاد می شود، هنگامی که درخواست کننده یک امداد و کسی که نیازمند یک نوع خدمت در جامعه است، از جنس خانم است، آیا نباید متناسب با رفع نیاز و درخواست او در اجتماعی که زندگی می کند، پاسخگویی از جنس خودش وجود داشته باشد؟
اگر کار اورژانس یک نوع کار خشن و به اصطلاح یدی و مردانه است، آیا کار در نیروی انتظامی در مقایسه با اورژانس از لطافت بیشتری برخوردار است؟ همانطور که برقراری امنیت یک جامعه اقتضا می کند تا نیروی خانم در ارگانی همچون نیروهای انتظامی استخدام شود، آیا برای حفظ سلامت و امنیت روانی یک خانم چنین اقتضایی وجود ندارد؟
تمامی این ها سوال هایی است که شاید نیازمند یک کار کارشناسانه و عمیق تر در این خصوص است، اینکه اجرای این طرح در برخی شهرها موفق نبوده است آیا تنها به خاطر عدم تناسب روحیه بوده است؟ همچنین شاید این مطلب قابل بررسی باشد که در همه موارد نیاز به اعزام نیروی خانم نیست، پس با بررسی ها و اقدامات کارشناسانه، بعد از اطلاع از وقوع یک حادثه بنابر نوع جنسیت بیمار و فرد حادثه دیده، می توان پرسنل یا پرستار خانم اعزام کرد.
البته نکته مهم اینکه، همانطور که گفته شد یک شخصی که به عنوان کد(پرسنل آمبولانس) استخدام می شود قطعا نیازمند آموزش های کافی در این زمینه است، بنابراین ابتدا باید بستر این کار فراهم شود، در این راستا شاید ارگان‌های مختلفی در کشور و همچنین استان قم، آماده همکاری در راستای این بستر سازی باشند و زمینه آموزش های لازم را فراهم کنند.