بنگاهداری و ضرورت نظارت بیش از پیش

بنگاهداری در کشور ما از آن جهت که جذابیت‌های خاص خود را دارد همواره مورد توجه ارگانها و سازمانها و ادارات دولتی و غیر دولتی بوده است که در برخی موارد مطابق با رسالتها و اهداف اینگونه سازمانها نبوده است.
در این خصوص یکی از ایرادهای وارده به عملکرد شرکت‌های خودروسازی، هزینه کرد و سرمایه گذاری منابع مالی در بخش‌های غیرتولیدی و غیرمرتبط با حوزه خودروسازی است، این در حالی است که به اذعان خود شرکت‌های خودروسازی، نقدینگی اصلی ترین مشکل جدی این شرکت‌ها است.اگر نگاهی به شرکت‌های سرمایه گذاری تابعه شرکت‌های خودروسازی بیندازیم، با طیف متنوعی از فعالیت‌ها مواجه می‌شویم که بعضا هیچ ارتباطی با خودروسازی ندارند. به طور مثال «شرکت گسترش سرمایه‌گذاری ایران خودرو» یا همان ایکیدو، به‌عنوان تنها هلدینگ سرمایه گذاری ایران‌خودرو، ضمن سرمایه‌گذاری و اعمال مدیریت در برخی شرکت‌های تولیدی قطعه‌سازی صنعت خودرو، در بخش‌های مختلفی از جمله صنعت لیزینگ، بانکداری، بیمه و ... فعالیت دارد. این شرکت سرمایه گذاری در حدود 13 شرکت تابعه و 9 شرکت وابسته دارد که در بخش‌های مختلفی از جمله، لیزینگ، بیمه، بانک، فعالیت‌های تجاری و ... در حال فعالیت است که با توجه به رسالت اصلی یک شرکت خودروسازی، چندان محلی از اعراب ندارند. آن هم در شرایطی که شرکت‌های خودروسازی به طور جدی با مشکل منابع مالی مواجه هستند.این در حالی است که در بخشی از حوزه‌ها از جمله بیمه و تجارت چندین شرکت به طور موازی فعالیت می‌کنند. همچنین اگر دقیق تر وضعیت سهام این شرکت مورد بررسی قرار گیرد، به وضوح مشخص است که گاها همین شرکت‌ها نیز سهام شرکت‌های یکدیگر را خریداری کرده اند و لذا یک روابط تو در تو پیچیده برقرار است. اینجا است که نظارت بر شرکت‌های خودروسازی قدری دشوار می‌شود.ورود قدرتمندانه قوه قضائیه به تخلفات خودروسازان امید را به اصلاح این صنعت دوچندان کرده است. 
ولی هنوز پاره ای از مسائل در‌هاله ای از ابهام باقی مانده است. از جمله موضوعات مورد ابهام، خروج یکباره «م.و» از مدیران ارشد یکی از مهم ترین شرکت‌های تابعه ایران خودرو است. وی که از افراد مورد وثوق مدیرعامل وقت ایران خودرو بود، بعد از آنکه در سال 1392 از آمریکا به کشور بازمی‌گردد و تا اواخر سال 1397 در چندین شرکت تابعه حضور داشته ولی به یکباره از کشور خارج می‌شود.موضوعی که تاکنون علت آن هیچگاه روشن نشده است. حال با دستگیری مدیرعامل وقت ایران خودرو و برخی دیگر از مدیران ارشد این شرکت، اماو اگر‌ها در خصوص عملکرد «م.و» بسیار وجود دارد. برخی بر این اعتقادند که عملکرد وی به طور حتم بایستی توسط نهادهای نظارتی مورد ارزیابی قرار گیرد.  برخی دیگر بر این اعتقادند که «م.و» به دلیل ارتباطات نزدیک ش با مدیرعامل وقت ایران خودرو، جعبه سیاه بسیاری از اتفاقات و ابهامات در ایران خودرو می‌باشد. اینکه چگونه وی توانسته از کشور خارج گردد و اساسا بنا به دستور چه کسی چنین مجوزی صادر گردیده است از دیگر سوالات مهم است. قاعدتا پاسخ به چنین سوالاتی به روشن شدن بخشی از روابط پشت پرده در این شرکت کمک خواهد کرد که به نوبه خود می‌تواند منجر به اصلاح روندها گردد.