کروناویروس؛ بازی تاج و مرگ

کرونا ویروس یا تاج خورشید؛ بیماری است که با ظهور نوع جدید آن از ووهان چین، بار دیگر موجب نگرانی بین‌المللی شده‌­ است.
به گزارش ایسنا، یکی از وجوه نام‌گذاری کرونا ویروس (corona virus) که به معنای تاج و در نجوم به معنای تاج خورشید است، به این دلیل است که زیر میکروسکوپ، سطح خارجی ویروس شبیه تاج دیده می‌­شود.
کرونا ویروس‌­های بیماری­‌زای انسانی با احتساب نوع اخیری که شایع شده، تعدادشان به هفت نوع رسیده است. این خانواده از ویروس‌­ها، واجد RNA بوده و پوشش‌دارند و مانند سایر ویروس­‌های پوشش‌دار، ماندگاری این خانواده از ویروس‌­ها در محیط زیاد نیست و حداکثر یک تا دو روز در محیط دوام می‌آورند. همچنین از آنجایی که در پوست آنزیم وجود دارد، روی دست انسان زود از بین می‌روند، اما در مقایسه با دست، مدت بیشتری می‌توانند روی لباس باقی بمانند؛ حدود ۱۰ تا ۱۲ ساعت.
علت تغییرات ژنی در کروناویروس
کرونا ویروس­‌ها، ژنوم بزرگ و یک‌تکه و اسید نوکلئیک (زنجیره‌های طویل مولکولی دو یا یک رشته‌ای) طویلی دارند. بنابراین احتمال در هم پیچیدن آن با ژنوم ویروس‌­های دیگر و برداشتن تکه‌های ژنوم ویروس‌­های دیگر و در نتیجه بروز تغییرات ژنی وجود دارد که خود سبب تغییر میزبان­‌هایی ­می­‌شود که این ویروس­‌ها جهت تکثیر یا بیماری­‌زایی انتخاب می­‌­کنند و در نهایت این قابلیت در ویروس ایجاد می­‌شود که از حیوان به انسان انتقال پیدا کند و به‌ صورت زئونوز (بیماری‌های قابل انتقال بین حیوان و انسان) درآید.
بیماری‌زایی
از اجزای این ویروس‌­ها که در بیماری‌­زایی در میزبان نقش مهمی دارند، پروتئین‌­های ساختاری و غیر ساختاری است. پروتئین‌­های غیر ساختاری مانع از ترشح اینترلوکین‌­ها می­‌شوند و با کمک پروتئین­‌های ساختاری، به سلول‌­های میزبان می­چسبند و با تشکیل توده‌­ای از سلول­‌های میزبان اطراف ویروس، از سیستم ایمنی فرار می‌کند.
اغلب کرونا ویروس‌­ها باعث ایجاد بیماری­‌های خفیف و خود محدود شونده در مجاری تنفسی، می‌شوند. همچنین چهار نوع شناخته‌شده آن‌ها عامل ۱۵ تا ۳۰ درصد موارد سرماخوردگی محسوب می­‌شوند. این درحالیست که با ظهور کرونا ویروس‌­های سارس و مِرس به ترتیب در سال‌­های ۲۰۰۲ و ۲۰۱۳ مشخص شد که این خانواده از ویروس‌­ها چندان هم بی‌خطر نیستند. حالا با ظهور کرونا ویروس اخیر از ووهان چین، بار دیگر این دسته از ویروس‌­ها موجب نگرانی بین‌المللی شده‌­اند.
منشاء کروناویروس جدید چیست؟
ژنوم کرونای جدید، ۸۰ درصد شبیه ویروس مولد سارس و ۹۶ درصد شبیه ویروس خفاش است و همین امر موجب طرح این تئوری شده که خاستگاه ویروس از خفاش بوده است.
اپیدمیولوژی کروناویروس‌­ها
سارس؛ با انتقال از خفاش به گربه چینی و سپس به انسان شروع شد و ۱۰ درصد کشندگی داشت. این بیماری ۲۷ کشور دنیا را درگیر کرد، اما طی مدت چند هفته ژنوم آن شناسایی و به‌ سرعت،  طی چند ماه،  انتشار بیماری ناشی از آن کنترل شد.
مرس؛ با انتقال از خفاش به شتر و سپس انسان آغاز شد و ۳۵ درصد کشندگی دارد. باید توجه کرد که  هنوز انتشار این بیماری به‌ خوبی کنترل نشده و موارد انگشت‌شماری نیز از ایران گزارش‌ شده است.
کرونا ویروس ۲۰۱۹؛ اولین بار وقتی مورد توجه قرار گرفت که در ۳۱ دسامبر ۲۰۱۹ مقامات چین اعلام کردند که از منطقه ووهان چین، ۲۷ مورد پنومونی با علت نامشخص که هفت مورد آن شدید بوده، گزارش‌ شده است. دهم ژانویه ۲۰۲۰، سکانس ژنی این ویروس شناسایی و مشخص شد که ۱۵ مورد از این پنومونی‌­ها به علت کرونا ویروس جدید بوده است. این ویروس از اواسط آذر شروع به گسترش کرد و استان‌­های دیگری از چین و کشورهای دیگری را درنوردید.
کرونا ویروس جدید؛ تهدیدی بین‌المللی
پیش‌بینی افزایش موارد ابتلا به کرونا ویروس جدیدی به ۱۰۰ هزار نفر
در اولین نشست ویژه سازمان بهداشت جهانی درباره کروناویروس جدید، دلایل کافی مبنی بر اینکه این ویروس تهدیدی بین‌المللی است، پیدا نشد، اما زمانی که با گسترش بیشتر بیماری، ۱۵ کشور و بالغ‌ بر ۶۰۰۰ نفر از کشورهای مختلف مبتلا شدند، در نهایت WHO در ۱۰ بهمن، مصادف با ۳۰ ژانویه، اعلام فوریت بهداشتی با دغدغه بین‌المللی (PHEIC: Public Health Emergencies of International Concern) کرد.
باید توجه کرد که این ویروس توانسته طی فقط چند هفته در بیش از ۲۵ کشور دنیا به‌ویژه کشورهایی از قاره آسیا و نیز اقیانوسیه، اروپا و آمریکا گسترش یابد. تاکنون چندین هزار تن را مبتلا کرده که ۹۹ درصد آنها از چین گزارش‌ شده‌اند و با مرگ‌ومیر تقریبی دو درصد بوده است. در عین حال پیش‌بینی‌شده که به‌زودی موارد بیماری بالغ‌ بر ۱۰۰ هزار نفر خواهد شد.
بنابر اعلام روابط عمومی سازمان نظام پزشکی کشور، با توجه به اینکه هر فرد مبتلا به این کروناویروس می‌تواند چهار نفر را درگیر کند که این رقم بیشتر از سارس و آنفلوانزاست، بیماری قابلیت پاندمیک شدن (همه‌گیری جهانی) را دارد، اما هنوز این بیماری به‌ عنوان پاندمی معرفی نشده است.
اصطلاح Super Spreader (شدیدا ناقل) در مورد پزشکان و پرستاران در تماس با بیماران آلوده یا مبتلا به این نوع ویروس به کار می‌رود که این افراد می‌توانند به‌ راحتی و در سطح وسیعی ویروس را پخش کنند.