کرونا و گرما با هم کنار آمدند

طی چند روز اخیر، در حالی که روند ابتلا به ویروس کرونا در اکثر استانها کاهش محسوس داشته است، در بعضی استانها دوباره شمار مبتلایان رشد پیدا کرده است، که مهمترین آنها استان خوزستان است. وضع در این استان به گونه ای است که معاون وزیر بهداشت 22 اردیبهشت اعلام کرد: بعداز بازگشایی‌ها در استان خوزستان، به دلیل عدم رعایت، اوضاع به گونه‌ای شد که به عقب برگشتیم و در برخی شهرستان‌های استان خوزستان مجددا تعطیلی برقرار شده و برخی اماکن و ادارات تعطیل شده‌اند.
به گزارش مردم سالاری آنلاین، این اعلام در زمانی صورت گرفت که هوای این استان در حال گرم شدن است و افزایش ابتلا به کرونا در این شرایط یادآور موضوعی است که در ابتدای فراگیری کرونا در کشور شنیده می شد: کرونا با گرم شدن هوا از بین می رود! واقعیت این است که در مدت چهار ماهی که سایه کرونا بر جهان افتاده است، نظریات و احتمالات بسیاری درباره این ویروس و زیست آن مطرح شده که بعدا معلوم شده که چندان صحت ندارد. آیا تاثیر گرما بر کرونا هم جزو این باورها است؟
 
چرا میگفتند کرونا با گرما از بین می رود؟
اسفند ماه گذشته، در زمانی که نشانه های فراگیری کرونای جدید (کووید-۱۹) در کشورهای مختلف جهان معلوم می شد، این سوال شکل گرفت که چرا ویروس کرونا در آفریقا شیوع زیادی نداشته است؟ این در حالی بود که به علت فقر و سطح پایین بهداشت در اکثر این کشورها، گسترش شدید کرونا در آفریقا پیش بینی می شد. در آن زمان، پژوهشگران حوزه اپیدمی این احتمال را مطرح کردند که شاید شرایط اقلیمی آفریقا برای حیات ویروس کرونا مساعد نیست.
همان وقت اعلام شد که ویروس سارس که شیوع آن در اواخر سال ۲۰۰۲ آغاز شد با ویروس کرونا جدید تا حدود ۹۰ درصد اشتراک ژنتیکی دارد و از آنجا که سارس از آبان ماه (نوامبر) آغاز شد و تا تیرماه (ژوئیه) ادامه داشت - که نشان‌دهنده‌ فصلی‌بودن آن بود- درباره ویروس کرونای جدید هم چنین تصوری شد. با این حال، چگونگی مهار سارس هنوز چندان روشن نیست و به‌عبارت دیگر مشخص نیست که آیا این ویروس به خاطر گرم شدن هوا از بین رفت یا آیا تلاش‌های پیشگیری و درمان مؤثر بود.
همچنین بر اساس مشاهدات و تجربه‌های به دست آمده از نوعی از ویروس‌های کرونا در سال‌های قبل و همچنین آنفلوانزا که شباهت بسیاری به ویروس کرونا دارد، این احتمال بسیار داده می شد که ویروس هایی که دنیا را درگیر کرده است با شروع فصل گرما یا از بین می‌روند و یا به میزان بسیار اندکی شایع می‌شوند.
این احتمال باعث شد تا در ماه های اول فراگیری، رهبران بعضی کشورها با دامن زدن به این موضوع، سعی در دلخوشی دادن به خود و هموطنانشان باشند. معروفترین این سخنان، سخنان دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا بود که 22 بهمن 1398 در گفت‌وگو با شبکه تلویزیونی فکس (Fox) قاطعانه اعلام کرد: باور دارم که پکن به زودی این ویروس را تحت کنترل درخواهد آورد، با گرم شدن هوا در ماه آوریل کرونا نیز ریشه‌کن خواهد شد! پس از آن مت هانکوک، وزیر بهداشت انگلیس نیز اعلام کرد: امیدوارم ویروس در فصل بهار و تابستان به بریتانیا برسد؛‌ زیرا در این زمان و با توجه به گرمای هوا، قدرت انتقال ویروس‌های خانواده‌ی کرونا ازجمله ویروس جدید کاهش پیدا می‌کند. با چنین سخنانی ، معلوم بود که دلخوشی به اینکه ویروس کووید-۱۹ با گرم شدن هوا از بین می رود، بسیار افزایش یافت.
 
همراهی کرونا و گرما
در همان زمان، بعضی از پژوهشگران این حوزه تاکید داشتند که با توجه به جدید بودن بیماری و سرعت بالای شیوع و همه گیری آن، نباید به تجربیات گذشته در خصوص ویروس های هم خانواده با کووید-۱۹ اکتفا کرده و با قطعیت از نابودی ویروس در فصل تابستان سخن گفت، زیرا که این تنها یک فرضیه بر اساس تجربیات گذشته است، در حالی که ممکن است ویروس جدید بر خلاف ویروس‌های هم خانواده خود رفتار کرده و با گرم‌تر شدن هوا نیز از بین نرود.
این موضوع با توجه به مشاهده و رشد کرونای جدید در آفریقا بیشتر مورد تردید قرار گرفت. رسانه‌های آفریقایی در 16 اردیبهشت خبر دادند که آمار مبتلایان به ویروس کرونا در آفریقا از مرز ۵۰ هزار نفر فراتر رفته است. بر اساس این گزارش جمهوری آفریقای جنوبی با داشتن ۷۵۷۲ مورد مبتلا به ویروس کرونا در صدر قرار داشت و پس از آن مصر با ۷۲۰۱ مبتلا، مغرب با ۵۳۸۲ مبتلا، الجزایر با ۴۸۳۸ مبتلا، نیجریه با ۲۹۵۰ مبتلا، گینه با ۲۷۱۹ مبتلا و کامرون با ۲۲۶۵ مبتلا قرار داشتند. همچنین تا آن زمان ۱۹۵۹ نفر در قاره آفریقا بر اثر ابتلا به ویروس کرونا جان خود را از دست داده اند که الجزایر، مصر و مغرب از لحاظ تعداد فوتی ها در مکان های اول تا سوم قرار دارند.
اوایل اردیبهشت دکتر مینو محرز فوق تخصص بیماری‌های عفونی در گفت‌وگویی، در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه کرونا با گرم شدن هوا از بین می رود؟ گفت: این موضوع اصلا مستند علمی ندارد؛ چراکه برای از بین رفتن ویروس کرونا، به گرمای بسیار شدید نیاز است البته مطمئنا تمام بیماری‌های تنفسی، در شرایط گرما افت فعالیت دارند، اما ویروس کرونا، ویروس هوشمندی است و نمی‌دانیم، در برابر گرمای معمولی آب و هوا چه واکنشی را نشان می‌دهد.
وی در عین حال توضیح داد: ممکن است با گرم شدن هوا مدت پایداری کرونا در محیط کمتر شود. اصولا وقتی هوا سرد است و درب‌های محیط بسته است، ویروس های تنفسی بیشتر منتقل می شوند نسبت به زمانی که پنجره باز باشد و تهویه هوا بیشتر شود. حال باید دید در گرمای تابستان فعالیت کرونا چگونه خواهد بود.
با این وصف و با توجه به گسترش کرونا در مناطق گرم، امیدواری برای پایان کرونای جدید در فصل گرما تقریبا صفر شده است؛ اگرچه هنوزهم نمی توان با قاطعیت چیزی درباره ویروسی گفت که ناشناخته هایش بیش از شناخته شده هایش است.
 
کرونا، تعطیلی را به خوزستان برگرداند
سخنگوی ستاد مدیریت کرونا گفت: در پی افزایش آمار ابتلا به کرونا در خوزستان، به دلیل افزایش بیماریابی و همچنین عدم رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی توسط برخی مردم، شرایط به ویژه در ۹ شهرستان خوزستان نگران‌کننده بود. رئیس دانشگاه علوم پزشکی اهواز در شورای تامین خوزستان گزارشی ارائه کرد و علی‌رغم اینکه تعطیلی برای یک جامعه سخت است و اقتصاد خانواده‌ها دچار مشکل می‌شود اما به دلیل اینکه سلامت مردم اولویت اول است، تصمیم گرفته شد ۹ شهرستان خوزستان قرمز اعلام شوند. البته شهرهایی که قرمز اعلام نشده‌اند، به معنی عادی شدن شرایط در آن‌ها نیست بلکه این شهرها در حال مدیریت هستند و شاید با یک سهل‌انگاری کوچک، آنها نیز به همین وضعیت دچار شوند.
وی با اشاره به تعطیلی همه ادارات، شرکت‌ها، دفاتر پیشخوان و بیمه، بانک‌ها و همه اصناف به جز اصناف ضروری در ۹ شهر قرمز خوزستان، افزود: تعدادی همکاری نکرده‌اند که تیم‌های بازرسی در حال بازدید هستند و مراکز متخلف پلمب می‌شوند و برخوردهای قانونی انجام خواهد شد. عدم همکاری سازمان‌ها به دو بخش بر می‌گردد؛ بخشی از این عدم همکاری در صورتی رخ می‌دهد که دستگاهی امکانات مورد نیاز را داشته باشد اما در اختیار دانشگاه قرار ندهد و بخش دیگر به عدم همراهی ادارات و اصناف در اجرای مصوبات ستاد ملی مقابله با کرونا، مصوبات ستاد استانی یا مصوبات شورای تامین خوزستان بر می‌گردد.
وی که در یک برنامه تلویزیونی سخن میگفت ادامه داد: با اصناف و اداراتی که همراهی نکنند و مصوبات را جدی نگیرند، برخورد می‌شود. مردم می‌توانند این موارد را از طریق سامانه ۱۱۱ گزارش کنند. کارکنانی که مجبور به حضور در محل کار شده‌اند نیز حتما با این سامانه تماس بگیرند. وی با اشاره به در پیش بودن شب‌های قدر و شرایط خوزستان گفت: در شب‌های قدر، مراسمی در مساجد خوزستان نداریم و مساجد همچنان تعطیل هستند.
نجاتی در خصوص کنترل ورودی و خروجی شهرهای خوزستان، گفت: شاید اگر همه شهرهای خوزستان تعطیل می‌شدند بهتر بود اما تعطیل کردن، ملاحظات و شرایط خاصی دارد. ممنوعیت تردد بین شهرستانی نیز مطرح شد که به دلیل شرایط استان خوزستان و فصل برداشت، این کار امکان‌پذیر نبود اما برای کاهش تردد درون شهری، بسیاری از خیابان‌های اهواز مسدود شده است. از فرماندار اهواز می‌خواهیم همچنان این کار را ادامه دهند و کاملا مسیرها و خیابان‌های اصلی را مسدود کنند و خیابان‌ها و بازارهای حاشیه مرکز شهر نیز مسدود شود تا مشکلی پیش نیاید.