واکنش کشورهای عضو شورای امنیت به رد قطعنامه تحریم تسلیحاتی ایران

پس از اعلام نتایج رای‌گیری درباره پیش‌نویس قطعنامه تمدید تحریم تسلیحاتی ایران که از سوی ۱۵عضو شورای امنیت سازمان ملل صورت گرفت اعضای این سازمان درباره رای‌های خود واکنش‌های مختلفی نشان دادند.
به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان بر این اساس،پس از آنکه آمریکا موفق به تصویب قطعنامه تمدید تحریم‌های تسلیحاتی ایران در شورای امنیت سازمان ملل نشد کشورهای عضو این سازمان درباره رد این قطعنامه واکنش های مختلفی نشان دادند.
آمریکا تاکید کرد پس از ناکامی در تصویب تحریم‌های تسلیحاتی ایران در شورای امنیت، با استناد به برجام (علی رغم خروج خود از آن) مکانیسم ماشه را فعال خواهد کرد و به این ترتیب تمامی تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران را باز می‌گرداند. با این حال، بسیاری از حقوقدانان بین المللی می‌گویند این اقدام آمریکا وجهه قانونی ندارد.

پمپئو: شورای امنیت در حفاظت از صلح و امنیت بین المللی شکست خورد
مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا اعلام کرد: شاهد آن بودیم که شورای امنیت قطعنامه آمریکا را درباره تمدید تحریم تسلیحاتی ایران رد کرد. مخالفت شورای امنیت با تمدید تحریم تسلیحاتی ایران نشان از شکست این نهاد در حفاظت از صلح و امنیت بین المللی است.
وی افزود: شورای امنیت یک قطعنامه سیزده ساله مربوط به تحریم‌های تسلیحاتی ایران را رد کرد و هم اینک پس از یک دهه دست بزرگترین کشور حامی تروریسم را برای خرید تسلیحات متعارف باز گذاشت. این اقدام شورا به هیچ عنوان قابل قبول نیست.
وزیر خارجه آمریکا خاطر نشان کرد: کشور‌های عربی و اسراییل به شدت خواستار تمدید تحریم‌های تسلیحاتی ایران بودند. شورای همکاری خلیج فارس هفته گذشته یک بیانیه صادر و حمایت خود را از قطعنامه ما ابراز داشت. این کشور‌ها نگران هستند در صورت پایان محدودیت‌های ایران، تهران اقدام به نوسازی زرادخانه تسلیحاتی خود خواهد کرد و در نتیجه ثبات خاورمیانه از بین خواهد رفت. با این حال، ما هرگز دوستان خود در خاورمیانه را رها نخواهیم کرد.
پمپئو تاکید کرد: امروز شورای امنیت نتوانست ایران را مجبور به پاسخگویی کند. این شورا خواسته‌های کشور‌های خاورمیانه را نادیده گرفت. آمریکا برای تصحیح این اشتباه به کار خود ادامه خواهد داد.

نماینده انگلیس اعلام کرد: ما بار‌ها از رفتار‌های بی‌ثبات کننده ایران ابراز نگرانی کرده ایم، اما دلیل آنکه به قطعنامه آمریکا رای ممتنع دادیم این بود که می‌دانستیم این قطعنامه از حمایت اعضای شورای امنیت برخوردار نیست.

نماینده روسیه نیز در این باره گفت: به این قطعنامه رای منفی دادیم، چون پیشنویس آمریکا نقض آشکار قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل بود. ما در موضعی ثابت، با تلاش‌ها برای اعمال تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران از طریق شورای امنیت مخالف بوده ایم. رویه تایید مورد به مورد برای انتقال تسلیحات از ایران و به مقصد این کشور که در قطعنامه ۲۲۳۱ مصوب سال ۲۰۱۵ آمده است، هیچ ارتباطی با حق ایران برای توسعه برنامه هسته‌ای صلح آمیز ندارد و در عین حال این قطعنامه مشمول هیچ شرط دیگری نبوده است.
این تحریم‌ها از همان ابتدای امر، موقتی بوده است و برای مدت دقیقا ۵ سال تعیین شده است و هرگز مدنظر نبوده است که تمدید شود. ما همچنان این گزاره را مطرح می‌کنیم که هیچ دلیل حقوقی یا استدلال دیگری برای بازنگری در این رویکرد وجود ندارد.

نماینده چین گفت: به این قطعنامه رای منفی دادیم، چون اقدام واشنگتن زورگویی بود. آمریکا برای بازگشت تحریم‌ها تلاش کند باز هم شکست خواهد خورد. هرگونه تلاشی برای اولویت بخشیدن به منافع خود به جای منافع مشترک جامعه بین المللی به بن بست می‌خورد. اکثر قاطع اعضای شورای امنیت معتقد هستند که باید از برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل دفاع و آن را اجرا کرد.

کلی کرافت، نماینده آمریکا در سازمان ملل نیز پس از شکست مفتضحانه آمریکا خاطر نشان کرد: پس از آنکه قطعنامه ما برای تمدید تحریم‌های تسلیحاتی ایران در شورای امنیت رای نیاورد، از فردا تلاش‌ها برای راه اندازی مکانیسم ماشه که در مفاد برجام بر آن تاکید شده را آغاز می‌کنیم و تمامی تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران را بازخواهیم گرداند.

نماینده آلمان در سازمان ملل در بیانیه‌ای اعلام کرد: آلمان به اجرای کامل قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت که برای تایید برجام صادر شده متعهد است. ما به همراه فرانسه و انگلیس، به رغم چالش‌های ایجادشده توسط خروج آمریکا از برجام در می ۲۰۱۸ و عدم پای‌بندی سیستماتیک ایران به تعهدات کلیدی‌اش از جولای ۲۰۱۹، سرسختانه برای حفظ برجام تلاش کرده‌ایم و به تلاش‌هایمان در این زمینه ادامه خواهیم داد. ما به برجام پای‌بندیم و از ایران می‌خواهیم تمامی اقدامات مغایر با این توافق را به عقب برگردانده و بدون تاخیر به پای‌بندی کامل به این توافق برگردد.
وی افزود: همزمان، ما به شدت درباره رفتار‌های ایران در منطقه نگرانیم. ما با نگرانی‌های مطرح‌شده از جانب برخی از اعضای شورای امنیت درباره انقضای تحریم‌های مربوط به سلاح‌های متعارف علیه ایران موافقیم. با این وجود، آلمان به این قطعنامه رای ممتنع داد، زیرا این قطعنامه به ما برای حل موثر مخاطرات مشخص‌شده در بالا و بهبود امنیت و ثبات در منطقه کمک می‌کند.

هیات نمایندگی فرانسه نیز در بیانیه‌ای اعلام کرد: فرانسه بار دیگر بر تعهد خود به حفظ برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ این شورا که این توافق را تایید کرد، تاکید می‌کند. از آنجا که ما به برجام متعهدیم، به شدت از نقض تعهدات هسته‌ای ایران ذیل این توافق نگرانیم. ما از ایران می‌خواهیم تمامی اقدامات مغایر با برجام را بدون تاخیر به عقب برگرداند و ما به تلاش‌های مستمر خود در چارچوب مکانیسم حل و فصل اختلافات در برجام برای بازگرداندن ایران به پای‌بندی کامل برجام ادامه خواهیم داد.
با وجود این فرانسه به پیش‌نویس قطعنامه پیشنهادی رای ممتنع داد، زیرا این قطعنامه محتوی پاسخ مناسب به چالش‌های ناشی از انقضای این تحریم‌ها نبود؛ ضمن آنکه این قطعنامه بنا به این دلیل که قادر به جلب حمایت اعضای شورا نیست و فاقد مبانی لازم برای رسیدن به اجماع بر سر آن است احتمالاً قادر به پیشبرد امنیت و ثبات در منطقه نیز نخواهد بود.
بر اساس توافق هسته‌ای ایران، تحریم تسلیحاتی سازمان ملل علیه تهران در اکتبر (مهر) سال میلادی جاری به پایان می‌رسد. مقامات دولتی آمریکا مدعی هستند دونالد ترامپ، رئیس جمهور این کشور با خروج از برجام، آن را نقض نکرده و همچنان می‌توانند به عنوان یکی از طرف‌های آن به بند‌های مندرج در این توافق برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران متوسل شود. آن‌ها امیدوارند با توسل به بند موسوم به مکانیسم ماشه یا سازوکار حل اختلافات بتوانند تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران را تمدید کنند.
بر اساس مکانیسم ماشه، اختلاف حل نشده در کمیسیون مشترک برجام که شامل کشور‌های عضو این توافقنامه است، به شورای امنیت سازمان ملل ارجاع داده خواهد شد. در صورتی که این نهاد امنیتی نیز ایران را به نقض برجام محکوم کند، تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل که قبل از برجام نیز وجود داشت، بدون طی شدن هرگونه پروسه‌ای علیه ایران اعمال خواهد شد.