بازخوانی یک پرونده؛ آبان ۹۸

بامداد ۲۴ آبان ماه ۱۳۹۸، سران سه قوه تصمیم گرفتند قیمت بنزین آزاد را از ۱۵۰۰ تومان در هر لیتر به ۳۰۰۰ هزار تومان افزایش دهند. تصمیمی که به یکباره راس ساعت ۱۲ شب اعلام شد. ساعاتی بعد از اعلام نرخ جدید، رئیس جمهور روحانی دلیل این افزایش قیمت را تقسیم درآمد حاصله بین شصت میلیون ایرانی عنوان کرد و مدعی شد ریالی از این پول به خزانه نمی رود. او تلاش دولت برای جبران کسری بودجه از محل افزایش قیمت بنزین را تکذیب کرد و گفت این تصمیم به نفع مردم و قشر تحت فشار جامعه است! صحبتی که بارها و بارها توسط کارشناسان اقتصادی تکذیب شد. 
به گزارش مردم سالاری آنلاین، صبح ۲۴ آبان ماه ۹۸ ایران حال عجیبی داشت. بارش سنگین برف، فضا را سنگین کرده بود و گویا ایران آبستن حوادثی بود، حوادثی تلخ. صدای اعتراضات به افزایش ناگهانی قیمت بنزین آرام آرام از سرتاسر کشور به گوش می رسید، تهران، مشهد، اهواز، شیراز، ماهشهر، کرمان، سیرجان، و ... ساعات شلوغ و پر التهابی را پشت سر می گذاشتند.
یکسال از اعتراضات آبان ۹۸ گذشته است، از زخم ها و داغ هایی که بر پیکره ایران مانده، اما هنوز کسی ابهامات و سوالات به جا مانده از آبان را پاسخ نداده است. هنوز کسی در پیشگاه مردم توضیحی نداده است. هنوز کسی رسما اعلام نکرده است چند نفر در اعتراضات آبان ۹۸ بازداشت شده اند؟ هنوز کسی رسما حرفی از تعداد قربانیان آبان نزده است؟ کسی نمی‌گوید چه کسی به سوی معترضان آتش گشوده است؟ «مردم سالاری آنلاین» تلاش کرده است تا با نگاهی به اتفاقات آبان ۹۸ ، آمار حوادث آبان ماه را مرور کند.

آبان و آمارهایی که اعلام نشد
بعد از گذشت یکسال از حوادث آبان ۹۸ هنوز آمار دقیق و رسمی از تعداد کشته شدگان ارائه نشده است، ابهام دیگر این است که قربانیان توسط چه کسانی کشته شده‌اند؟ آیا این اقدام از طرف نیروهای امنیتی بوده است؟ اگر اینگونه باشد، نهادهای امنیتی از سوی چه مقامی دستور شلیک به معترضان را دریافت کرده اند؟ اگر اینگونه نیست و عوامل دیگر باعث مرگ هموطنانمان شده‌اند، در راستای شناسایی و مجازات آنها چه اقداماتی انجام شده است؟
پس از یکسال از حوادث خونین آمان ماه همچنان آمار و ارقام ضد و نقیضی منتشر می شود. در یکسال گذشته سازمان عفو بین الملل شمار کشته های آبان ۹۸ در ایران را حداقل ۳۰۴ نفر برآورد کرده بود. در اوایل دی ماه سال گذشته نیز خبرگزاری رویترز در گزارشی مدعی شده بود که برخی از منابع دولتی در ایران شمار کشته شدگان اعتراضات آبان ماه را ۱۵۰۰ نفر عنوان کرده‌اند.
وزیر کشور اما در دهم خرداد ماه سال جاری برای اولین بار تلویحا از کشته شدن ۸۰ درصد از قربانیان آبان ۹۸ با سلاح های سازمانی سخن گفت. رحمانی فضلی در مصاحبه با «برنامه نگاه یک» در خصوص تعداد کشته‌شدگان اعتراضات آبان ۱۳۹۸ گفته بود که: «حدود ۴۰ یا ۴۵ نفر یعنی حدود ۲۰ درصد کشته‌شدگان، افرادی بودند که با سلاح‌هایی کشته شدند که سلاح سازمانی نبوده است.» او در ادامه این برنامه تلویزیونی تلویحا تعداد کشته شدگان در جریان اعتراضات آبان ماه را ۲۰۰ تا ۲۲۵ نفر اعلام کرده بود. وزیر کشور در ادامه این مصاحبه گفته است: «در اعتراضات آبان هیچ مقابله مسلحانه‌ای با مردم نشد و به خویشتن داری و مراعات توصیه می‌شد و اسناد آن هم موجود است. تیراندازی نیروهای امنیتی فقط در واکنش حمله به پاسگاه ها بوده است. وقتی به پاسگاه حمله می‌کنند، باید با آنها مقابله شود زیرا اگر نیروی انتظامی دفاع نکند، مردم قربانی می‌شوند. امنیت کشور برای ما ارزش دارد و در چارچوب قانون باید از امنیت کشور دفاع شود. اگر تخلفی هم در این زمینه شده، رسیدگی شده است.»
این در حالی است که «محمود صادقی»، نماینده تهران در مجلس دهم، ۲۵ آذرماه ۹۸ در خصوص نشست وزیر کشور با نمایندگان مجلس گفته بود: «یکی از نمایندگان شهرستان‌ها اعلام کرد که دو نفر در حوزه انتخابیه من (محدوده کرج و شهرقدس) با اصابت گلوله به مغزشان جان باخته‌اند و از رحمانی فضلی سوال کرد آیا امکان تیراندازی، دست کم به پا یا کمر به پایین وجود نداشته که چنین شلیک‌هایی انجام شده است؟ وزیر کشور در پاسخ عنوان کرد که خب! شلیک به پا هم انجام شده بوده است!»
وزیر کشور بارها وعده داده است که آمار کشته شدگان آبان ماه همین روزها اعلام می‌شود، اما گویا بعد از گذشت یک سال هنوز روز مورد نظر آقای وزیر فرا نرسیده است.

آبان، ماه قطع اینترنت و خسارت‌های آن
از ساعات پایانی ۲۴ آبان ماه اختلال در شبکه اینترنت آغاز شد و صبح ۲۵ آبان به دستور شورای امنیت ملی قطعی سراسری اینترنت آغاز شد. مُسکن بی تاثیری که به جای آرام کردن مردم، آنها را بیش از پیش برآشفت. اینترنت از  ۲۵ آبان تا ۳ آذر در سراسر ایران قطع بود. اینترنت بین‌المللی از دسترس کاربران خارج شد و تنها شبکه ملی اطلاعات در دسترس بود. به گزارش نت بلاکس، میزان دسترسی اینترنت در ایران در اوج قطعی‌ اینترنت به ۴ درصد کاهش یافته‌ بود. براساس گزارش های منتشر شده، قطعی اینترنت روزانه ۶۱ میلیون دلار (حدود ۷۳۲ میلیارد تومان) خسارت به پی داشت. از طرف دیگر بسیاری از مشاغل خانگی در این ایام متضرر شدند، برخی از صرافی‌ها و آژانس‌های مسافرتی تعطیل شدند، میزان فروش سینماها در مدت قطعی به شکل قابل توجهی کاهش یافت. به گزارش نت بلاکس مجموع خسارت بین ۳۶۹ میلیون تا ۱.۵ میلیارد دلار تخمین زده ‌شده ‌است.
رحمانی فضلی در خصوص دلایل قطع اینترنت در آبان ۹۸ در یک برنامه تلویزیونی در خرداد ماه ۹۹ گفته بود: «وقتی از طریق اینترنت آموزش نظامی می‌دهند، باید اینترنت قطع شود. آنها می‌خواستند در ایران جنگ داخلی راه بیندازند. از چند ماه قبل آبان، آموزش نظامی را آغاز کرده بودند و حتی ورود سلاح قاچاق در مرزها بیشتر شده بود ولی ما این اقدامات را رصد کرده بودیم. گران شدن بنزین بهانه برای ایجاد آشوب در ایران شد. اگر بنزین دلیل ناآرامی‌ها بود، سطح نا آرامی‌ها خیلی گسترده‌تر می‌شد.»

آبان، چند معترض بازداشت شدند؟
از سوی دیگر ابهامات مربوط به بازداشت شدگان آبان ۹۸ همچنان در هاله‌ای از ابهام قرار دارد. هنوز نهاد و سازمانی مشخص نکرده است که چه تعداد از معترضان در آبان ماه سال گذشته بازداشت شدند؟ چند نفر راهی زندان شده‌اند؟ جرایم بازداشت شدگان تنها شرکت در تجمعات اعتراضی بوده است یا جرم دیگری را مرتکب شده‌اند؟
همچنان بعد از گذشت یکسال تنها آمار ارائه شده سخنان نقوی حسینی، سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس است که در ۵ آذر ۱۳۹۸ آمار بازداشت شدگان را حدود ۷۰۰۰ نفر اعلام کرد.
تنها در تهران بنا به اعلام انوشیروان محسنی‌ بند‌پی، استاندار تهران، ۲۰۲۱ نفر درآبان ۹۸ بازداشت شدند.
آذر ماه سال گذشته محمدجواد کولیوند، نماینده کرج نیز تعداد افراد بازداشت‌ شده در استان البرز را ۴۰۰ نفر اعلام کرده بود.
اخبار ضد و نقیض حکایت از بازداشت هزار نفر در خوزستان دارد. نهادهای حقوق بشری نیز مدعی شده اند حدود ۵۰۰ نفر در کردستان راهی بازداشتگاه شده اند. 
بهمن ریحانی، فرمانده «سپاه نبی‌اکرم» استان کرمانشاه، نیز اعلام کرده است که اکثر لیدرهای اعتراضات شناسایی و دستگیر شده‌اند و نظام اسلامی با سلب‌کنندگان امنیت جامعه و قطاع‌الطریق به شدت برخورد می‌کند. او از تعداد بازداشت شدگان حرفی نزده است، اما منابع غیر رسمی از بازداشت ۱۲۳۰ نفر در کرمانشاه سخن می گویند. 
در شهر مشهد نیز که از ۲۴ آبان شاهد اعتراض‌هایی به افزایش قیمت بنزین بود، تنها گزارش ارائه شده در خصوص بازداشت شدگان توسط سید احمد علم‌الهدی، امام جمعه مشهد، در خطبه‌های نمازجمعه اول آذر این شهر بود که گفت در این شهر ۴۰۰ نفر بازداشت شده‌اند. 
در سایر استان‌ها نیز وضعیت به همین منوال است و آماری به صورت رسمی یا ارائه نشده است. آمار غیر رسمی و رسانه‌ها و خبرگزاری‌های خارجی حکایت از دستگیری دست کم ۸۶۰۰ نفر در ۲۲ استان کشور دارد.
یکسال از حوادث آبان ۹۸ گذشته است، اما همچنان پاسخی به بسیاری از سوالات و ابهامات داده نشده و حتی در زمان مجلس قبلی نیز استیضاح وزیر کشور که توسط برخی نمایندگان اصلاح طلب پیگیری می شد به نتیجه نرسید تا رحمانی فضلی همچنان به وعده خود درباره اعلام آمار دقیق از تلفات حوادث آبان سال گذشته عمل نکند.
گزارش: مانیا شوبیری