مشکلات اقتصادی ارث تحمیلی سال‌های قبل به ماست

رئیس‌جمهور با اشاره به مشکلات اقتصادی کشور در سال‌های اخیر، گفت: بسیاری از آنچه امروز به عنوان مشکلات اقتصادی وارث آن هستیم، ارث تحمیلی سال‌های قبل به ماست.

 حجت‌الاسلام والمسلمین حسن روحانی در همایش تبیین سیاست‌های اقتصادی دولت برای خروج از رکود، اظهار کرد: در میان ده‌ها مشکلی که با آنها مواجه هستیم، بسیاری از صاحب‌نظران مسائل سیاست خارجی و اقتصادی را بسیار تأثیرگذارتر از سایر بخش‌ها دانستند که به طور مستقیم در زندگی مردم تأثیرات آن را می‌دیدند و می‌بینیم.

وی با ابراز خرسندی از اینکه چند روز قبل از ۲۶ مرداد یعنی زمان آغاز رسمی کار دولت یازدهم این همایش برپا شده است، ادامه داد: در آغاز کار دولت یازدهم ما با مسائل و مشکلات بسیار پیچیده‌ای در بخش‌های گوناگون مواجه شدیم. برخی از این مسائل مربوط به بخش اقتصاد بود، بخشی دیگر مربوط به سیاست خارجی و برخی نیز به مربوط به سیاست داخلی، اجتماعی و فرهنگی بود. در این میان برخی از مسائل جزو مواردی بود که نیاز به تصمیم فوری داشت و برخی نیز نیاز به برنامه‌ریزی جامع داشت.

برای رفع معضل آب سالانه دو میلیارد دلار هزینه می‌کنیم

رئیس‌جمهور با اشاره به اینکه "هدفم از بیان این فهرست این است که از طرفی مشکلات را بگویم و از طرف دیگر از شما بخواهم که در این زمینه ها برای برنامه ریزی و فکر تلاش وهمکاری کنید"، اضافه کرد: در مسأله آب در کشور برای ما بهتر ملموس شد که ایران در کمربند خشک قرار دارد و امید چندانی به ترسالی در سال‌های پیش رو نیست و کشور با یک معضل مهم به نام آب مواجه است.

روحانی ادامه داد: در طول ۱۱ ماه گذشته نسبت به مسأله تأمین آب یا صرفه‌جویی در آب و مهار آن تصمیم گرفتیم، برنامه‌ریزی کرده و آنها را عملیاتی کردیم و بر این مبنا از امسال یعنی سال ۹۳ سالی حداقل دو میلیارد دلار اعتبارات برای مسأله آب تأمین می‌کنیم. امسال نیز اعتبار تأمین و هزینه خواهد شد. در سال‌های بعد نیز این کار انجام خواهد شد.

حوزه محیط زیست را برای سرمایه‌گذاری در اولویت بدانید

وی در ادامه سخنان خود به مشکلات کشور در زمینه محیط زیست اشاره کرد و گفت: در این زمینه نیز با معضلات بسیار بزرگی مواجه هستیم؛ از آلودگی هوای کلان شهرها گرفته تا خشک شدن تالاب‌ها، دریاچه‌ها و ریزگردها و ده‌ها معضل دیگر از جمله خشک شدن جنگل‌های عظیم و بزرگ زاگرس.

روحانی افزود: اینها معضل بزرگی بود و ما برای اینکه برنامه‌ریزی کرده‌ایم و عملیات مربوط به آنها آغاز شده است؛ البته برخی از آنها زمان‌بر و برخی کوتاه‌تر است و هرآنچه که فکر می‌کردیم برای سلامت مردم و محیط زیست ضرورت دارد، در ارتباط با آن اقدام کردیم و این اقدامات ادامه خواهد داشت.

رئیس قوه مجریه خطاب به حاضران تاکید کرد:‌ از شما درخواست می‌کنم هر موضوعی که به محیط زیست مربوط می‌شود، آن را به عنوان اولویت در سرمایه‌گذاری بدانید و دولت نیز در این زمینه از کارآفرینان حمایت می‌کند.

راهمان برای بهبود حوزه سلامت را ادامه می‌دهیم

وی در ادامه به مشکلات مردم در زمینه سلامت اشاره کرد و گفت: ما در مسأله سلامت دیدیم که مردم با معضل بزرگی روبرو هستند و گاهی مجبور می‌شوند تمام پس‌انداز زندگی‌شان را به خاطر یک عمل جراحی یا بستری شدن چند ماهه در بیمارستان هزینه کنند. در این ارتباط نیز چاره‌اندیشی کردیم و دولت افتخار دارد که در زمینه سلامت مردم قدم‌های بسیار مهمی را برداشته است.

رئیس‌جمهور به عزم دولت در حوزه سلامت اشاره کرد و افزود: دولت افتخار دارد که در زمینه سلامت قدم‌های بسیار مهمی برداشته است. امروز بیماران در شهرها ۷.۵ درصد - البته قرار بر ۱۰ درصد بود و اکنون کمتر شده و هرچه کمتر باشد بهتر است - و در روستاها ۵ درصد از هزینه‌های درمان در بیمارستان‌های دولتی را می‌پردازند و ما مصمم هستیم که این راه را ادامه دهیم و اعتبارات آن را برای امسال تأمین کرده‌ایم و سال‌های آینده نیز تأمین می‌کنیم.

روحانی ادامه داد: در میان ده‌ها مشکل بزرگی که پیش روی ما بود، در بحث سیاست خارجی و اقتصاد، احساس دیگری برای برنامه‌ریزان بود و بسیاری از صاحب‌نظران مشکلات اقتصادی و سیاست خارجی را تأثیرگذار در سایر بخش‌ها و تأثیرگذار مستقیم بر زندگی مردم می‌دیدند و امروز هم این را می‌بینیم.

وی با بیان‌ اینکه "هفته‌ای نبوده که مستقیماً جلسه یا جلساتی در این دو زمینه نداشته باشیم"، افزود: من مسائل کلان و مهم این دو بخش را مستقیماً نظارت کرده‌ام و اداره جلساتش را بر عهده داشته‌ام. سیاست خارجی دنیای وسیعی دارد و اقتصاد نیز همین‌گونه است و شاید وسیع‌تر باشد.

رکود تورمی اخیر، بی‌سابقه بوده است

روحانی در بخش دیگری از صحبت‌هایش گفت: ما در اقتصاد با رکود تورمی بی‌سابقه‌ای در کشور مواجه بوده و هستیم که طبق آمار از سال ۱۳۳۸، که آمار بانک مرکزی از این سال مطرح شده است، به استثنای سال‌های اولیه انقلاب یعنی ۵۷ تا ۶۰، هیچ زمانی شرایط سال‌های ۹۱ و ۹۲ را نداشتیم؛ یعنی رکودی که دو سال پشت سر هم ادامه پیدا کند.

رئیس‌جمهور با اشاره به اینکه "طبق آمار بانک مرکزی رشد اقتصادی کشور در سال ۹۱، منفی ۶.۸ درصد و در سال ۹۲، منفی ۱.۱ درصد بوده است"، افزود: دو سال رکود توأم با تورم بالای ۳۰ درصد داشته‌ایم که در تاریخ کشورمان سابقه نداشته یا کمتر سابقه دارد. می‌دانید که آثار معضلات اقتصادی در بسیاری از موارد بدین شکل ظهور و بروز پیدا می‌کند که ممکن است مشکل امسال بوجود بیاید و آثارش را در سال‌های بعد مشاهده کنیم.

دلارهای نفتی سال‌های ۸۵ تا ۹۰، بی‌حساب و کتاب به بازار سرازیر شد

وی با بیان اینکه "از سال ۸۵ تا ۹۰ دلارهای نفتی فراوانی در اختیار دولت قرار گرفت"، گفت: این دلارها بی‌حساب و کتاب به بازار سرازیر شد اما چه وضعی پیش آمد؟ نفت گران می‌شود و همه خوشحال می‌شوند اما این بهار چقدر زودگذر بود که بلافاصله بعد از آن، نه تابستان بلکه پاییز و زمستان آمد. در ادامه واردات افزایش پیدا کرد و تولید کاهش یافت، دو هزار واحد تولیدی تعطیل و ۵۰۰ هزار نفر بیکار شدند.

رئیس‌جمهور افزود: از سوی دیگر صنعت ما به خارج از کشور بیشتر از گذشته وابسته شد و ارتباط واحدهای اقتصادی کوچک و بزرگ با یکدیگر قطع شد. از آن طرف کشورهایی در منطقه بودند که بخش تولیدی ما قدرت رقابت با آنها را نداشت و در چنین شرایطی تحریم نیز بیاید و بخواهد یک‌مرتبه این دلارها را از منطقه خارج کند یا قیمت آن به چند برابر افزایش پیدا کند، شما می‌بینید که نتایج آن چه خواهد شد.

حتی اگر تحریم نبود، در سال ۹۱ با مشکلاتی مواجه می‌شدیم

روحانی با بیان اینکه "ممکن است برخی بگویند رکود سال‌های ۹۱ و ۹۲ در سایه تحریم بوده است"، تاکید کرد: حتی اگر تحریم نبود، در سال ۹۱ ما با این مشکلات مواجه می‌شدیم و بسیاری از آنچه امروز به عنوان مشکلات اقتصادی وارث آن هستیم، ارث تحمیلی سال‌های قبل به ماست.

وی به مشکلات کشور در زمینه تورم اشاره کرد و گفت: اگر دست ما بی‌مهابا در کیسه بانک مرکزی باشد و هر آن تصمیم بگیریم و به رئیس بانک مرکزی دستور بدهیم که از پایه پولی استفاده کند یا آن را افزایش دهد و بخواهیم مشکلات ریالی‌مان را از این طریق تأمین کنیم، آن روز روز قشنگی است ولی فردای آن، فردای سیاهی خواهد بود.

کمتر دستی است که به کیسه بانک مرکزی رفته باشد و نسوخته باشد

رئیس‌جمهور با بیان اینکه "من حس می‌کنم که کمتر دستی است که به کیسه بانک مرکزی رفته باشد و نسوخته باشد"، برداشت‌های بی‌حساب دولت از بانک مرکزی طی سال‌های اخیر را از جمله معضلات اقتصاد کشور دانست و یادآور شد: ۴۰ هزار میلیارد تومان از همین کیسه گرفتند و مسکن مهر ساختند و بیش از ۸۰ درصد پایه پولی کشور را افزایش دادند و از روزی که پول خلق شد، تورم بالای ۳۰ و ۴۰ درصد را شاهد بودیم.

دولت یازدهم مظلوم است اما مظلو‌تر از آن، مردم هستند

وی اضافه کرد: دولت یازدهم با ارث‌هایی که از سال‌های گذشته به آن رسیده است، دولت مظلومی است و مظلوم‌تر از دولت، مردم نجیب و شریف ایران هستند که چه بار سنگینی را در زندگی روزمره خود و خانواده خود بر دوش گرفته‌اند و تحمل کرده‌اند.

دنیای سیاست عصای موسی و معجزه ندارد

رئیس‌جمهور با اشاره به اینکه "ما امروز اینجا جمع نشده‌ایم که از گذشته خیلی حرف بزنیم"، اظهار کرد: امروز ما در اینجا جمع شده‌ایم که از امید و آینده بسیار روشن سخن بگوییم. به حول و قوه الهی قادریم مشکلات را یکی پس از دیگری حل کنیم. البته دنیای سیاست نه عصای موسی و معجزه دارد و نه درهای آن برای همیشه بسته است. باید تدبیر و همفکری کنیم و معضلات اقتصادی را یکی پس از دیگری حل کنیم و موانع را از پیش پا برداریم.

رئیس قوه مجریه ادامه داد: حل و فصل برخی از مشکلات، قانون می‌خواهد؛ بویژه مسائل نهادی و زیرساختی نیاز به اصلاح و تغییر قانون دارد. به همین دلیل ستاد اقتصادی دولت و کارشناسان اقتصادی آن در طول‌ ماه‌های گذشته و همه روزهای ماه مبارک رمضان همین بحث‌ها را دنبال می‌کردند.

ان‌شاءالله تا پایان ۹۳ رقم تورم به کمتر از ۲۵ درصد می‌رسد

وی در بخش دیگری از صحبت‌های خود گفت: توانستیم با قدم‌های استوار به پیش برویم و بر تورم، مهار بزنیم و سیر صعودی سریع تورم را مهار کنیم و کاهش بدهیم. در طول یک سال گذشته تورم ماهانه بصورت متوسط ۱.۱۴ درصد بوده و این یعنی ما از تورم ماهانه که به طور متوسط ۴ الی ۵ درصد بود به این رقم رسیدیم.

روحانی با بیان اینکه "در بحث تورم و مهار آن، قدم‌های جدی برداشتیم"، افزود: از همان آغاز به مردم شریف ایران قول دادیم که تورم ۱۲ ماهه را در پایان سال ۹۲ به ۳۵ درصد می‌رسانیم که البته از این رقم نیز کمتر شد و همان وقت به مردم وعده دادیم که تورم سال ۹۳ به ۲۵ درصد خواهد رسید و امروز خوشحالم که با افتخار اعلام کنم طبق محاسبات و پیش‌بینی‌ها و بررسی‌هایی که در دو ماه اخیر انجام شده، ان‌شاءالله تا پایان سال ۹۳ رقم تورم به میزانی کمتر از ۲۵ درصد خواهد رسید. ان‌شاءالله رقم دقیق آن را در آینده اعلام می‌کنم ولی این رقم به مراتب از ۲۵ درصد پایین‌تر خواهد بود.

رئیس‌جمهور با اشاره به اینکه "دولت‌های دیگر تورم را برای یکی - دو سال مهار کردند ولی بعد کار از دستشان خارج شد"، تصریح کرد: ما از این آسیب مصون نیستیم، اگر به این مقوله توجه نکنیم. دولت مصمم به مهار تورم است تا روزی که این تورم را به یک‌رقمی برساند و در واقع امید و برنامه‌ریزی دولت این است که ان‌شاءالله در سال ۹۵ کشور شاهد تورم یک رقمی باشد.

تشکر از منتقدان اقتصادی

وی در بخش دیگری از صحبت‌های خود به مسأله خروج از رکود اشاره کرد و گفت: من در اینجا می‌خواهم از همه اساتید و صاحب‌نظران که نامه می‌نویسند با نامه‌های سرگشاده نقد می‌کنند یا مستقیماً به رئیس‌جمهور نامه می‌دهند و نظرات خود را در زمینه‌های اقتصادی مطرح می‌کنند تشکر کنم. ما در برابر آنها سر تعظیم فرود می‌آوریم. آنها هر آنچه را که می‌فهمند، تجربه کرده‌اند و اندوخته‌اند در اختیار دولت می‌گذارند و ما از آنها تشکر می‌کنیم.

روحانی اضافه کرد: خیلی از کسانی که برای من مستقیماً نامه نوشتند، اعلام کردند که یکی از اشتباهات دولت در طی این ۱۱ ماه این بوده که تمام توان خود را برای مهار تورم گذاشت، در حالی که رکود به مراتب خطرناک‌تر از تورم است. اصل این حرف، حرف درستی است. رکود خطرناک‌تر از تورم است اما در جامعه‌ای که تورم نقطه به نقطه ۴۵ درصد است و هیچ امید و روزنه‌ای نیست که آینده روشن‌تری را ببیند، کدام سرمایه‌گذاری جرأت می‌کند سرمایه‌گذاری کند. وقتی ثبات را در عرصه اقتصاد نمی‌بیند و نمی‌تواند هزینه کالای خود را پیش‌بینی کند، در چنین شرایطی سرمایه‌گذاری خیلی سخت است؛ ضمن این که فشار تورمی بر مردم و جامعه نیز بسیار شدید بود.

وی افزود: اگر تورم مهار نمی‌شد قدرت خرید مردم از کجا می‌آمد؟ جنسی را که تولید می‌شد چه کسی می‌خواست بخرد؟ ما ناچار بودیم ضمن اینکه اهمیت بحث رکود را می‌دانستیم، برای مهار تورم و کاهش آن تلاش کنیم و شروع کار از آن باشد. امروز نیز اعلام می‌کنیم که مهار تورم در کنار سیاست‌های خروج از رکود ادامه خواهد داشت. شاید شما بگویید این‌ها جمع متضادین است، با سیاست‌های انقباضی. البته من قبول ندارم که سیاست ما انقباضی است.

سیاست‌های دولت، انقباضی نیست

روحانی میزان نقدینگی را نشانه‌ای برای این مسأله دانست که سیاست‌های دولت، انقباضی نیست و در همین راستا تصریح کرد:‌ نقدینگی نشان می‌دهد که سیاست ما انقباضی نیست. البته نسبت به پایه پولی همچنان دقت می‌کنیم که رشد پایه پولی، محدود و کنترل‌شده باشد. ما مهار تورم را نیز همچنان ادامه می‌دهیم و سیاست خروج از رکود را نیز قدم به قدم اجرا می‌کنیم.

رئیس‌جمهور در بخش دیگری از صحبت‌هایش از وضعیت و عملکرد امروز بانک‌های کشور انتقاد کرد و با بیان اینکه "بانک‌های ما امروز با مشکلات زیادی مواجه هستند"، افزود: دولت به بانک‌ها بدهکار است و بانک‌ها هم به بانک مرکزی بدهکار هستند. بانک‌ها باید اموال مازاد خود را به فروش برسانند و باید از حالت بنگاه‌داری خارج شوند چراکه این برخلاف اصول بانکداری است.