آخرین وضع پرونده ایرانیان بازداشتی تایلند

سید عباس عراقچی معاون آسیا و اقیانوسیه وزیر امور خارجه در گفتگویی مشروح با خبرنگار مهر به بیان دیدگاه هایش پیرامون تحولات منطقه ای و بین المللی و اجلاس عدم تعهد پرداخت که مشروح این گفتگو را در ادامه می خوانید:

تحلیلتان از حواشی اجلاس تهران، فشار ها برای عدم حضور سران و در نهایت برگزاری آن را بفرمایید؟

ارزیابی ها کاملا روشن و مشخص است. این اجلاس به یک تعبیر، ابراز قدرت سیاسی بود که طی آن زور بازوی سیاسی جمهوری اسلامی ایران به قدرت های بزرگ نشان داده شد. این درحالی بود که آنها سعی می کردند این طور القا کنند به جامعه جهانی که جمهوری اسلامی ایران ضعیف شده است ، تحت تحریم های سازمان ملل قرار دارد، منزوی است و کشورهای دنیا اعتباری برای آن قائل نیستند.

همه این تبلیغات ، ترفندها و جنگ رسانه ای که سالها علیه ما به راه انداخته بودند با یک حرکت در برگزاری اجلاس سران عدم تعهد خنثی شد. تعبیر رئیس رژیم صهیونیستی از اجلاس تهران این بود که ایران یک هفته در دنیا ابراز قدرت کرد؛ این چیز کوچکی نیست. همه آن ترفندها در جریان اجلاس تهران باطل و نشان داده شد که جمهوری اسلامی ایران منزوی نیست و جامعه بین المللی نگرانی در مورد ایران ندارد.

توجه دارید دوسوم جامعه بین الملل به تهران آمده و به جمهوری اسلامی ایران اعتبار دادند و در سند نهایی نیز از برنامه صلح آمیز هسته ای ایران حمایت کردند. این شرکت هم ازنظر کمی و هم از نظر کیفی قابل توجه است. هم تعداد شرکت کنندگان قابل توجه بود و هم سطح شرکت بالا بود. با توجه به استانداردهای اجلاس سران، سطح شرکت در همه اجلاس ها همین است، یعنی معمولا در همه اجلاس های سران کمتر از یک چهارم سران کشورها شرکت می کنند. در حدود نصف کشورها در سطح وزرای خارجه شرکت می کنند واین چیزی بود که دراجلاس تهران حتی بهتر وبالاتر از آن اتفاق افتاد.

بنابراین در یک نگاه کلان بهترین تعبیر را مقام معظم رهبری به کار بردند که این اجلاس یک شکست مفتضحانه دیپلماتیک برای کشورهای غربی و یک پیروزی دیپلماتیک برای جمهوری اسلامی ایران بود.

در رابطه با زمینه های فعالیت جدی ایران در سازمان های مهم بین المللی که به میزبانی ایران در اجلاس سران نم انجامید توضیح دهید:

این امر ثمره سالها تلاش بود. اگر بخواهم خیلی ریشه ای بیان کنم،آغاز اقدامات برای این اجلاس به حدود ۲۳ سال پیش باز می گردد که مقام معظم رهبری که درآن زمان رئیس جمهور بودند به وزیر خارجه وقت دستور داده بودند که به جنبش عدم تعهد و سازمان کنفرانس اسلامی (سازمان همکاریهای اسلامی فعلی) توجه ویژه ای شود. دستورایشان منجر به این شد که اداره ای با عنوان اداره مجامع اسلامی و عدم تعهد در بخش بین الملل وزارت خارجه تشکیل گردد.

درآن زمان بنده معاون آن اداره بودم واین اداره یک کار ویژه ای را شروع کرد.زمان کنفرانس اسلامی در آن زمان در سیاست ما خیلی مهجور بود ولی البته عدم تعهد به دلیل عنوان مترقی آن از توجه بیشتری برخوردار بود. ما یک دوره فعالیت خیلی جدی با این دوسازمان شروع کردیم و منجربه این شد که در سازمان کنفرانس اسلامی جمهوری اسلامی ایران خیلی فعال تر شد . دفتر نمایندگی درجده راه اندازی کردیم برای آن سفیر جداگانه درنظر گرفته شد. دراجلاس ها خیلی جدی تر شرکت کردیم و چند اجلاس کارشناسی را به ایران آوردیم . در سال ۱۳۷۰ در اجلاس ششم سران درسنگال تقاضای میزبانی اجلاس بعدی را دادیم که شرح مفصلی دارد و بعضی از کشورها سعی کردند که از ریاست ما جلوگیری کنند و وارد رقابت با ما شدند . نهایتا درسال۱۳۷۶ اجلاس سران سازمان کنفرانس اسلامی را درایران برگزار کردیم که آن اجلاس نیز درمقطع خود یک موفقیتی به اندازه اجلاس سران عدم تعهد بود.

در سال ۱۳۸۵ در اجلاس سران جنبش عدم تعهد در کوبا تقاضای میزبانی اجلاس بعدتر را دادیم چون در مورد مصر از گذشته تصمیم گیری شده بود در آن زمان هم باز یک چالشی در کوبا ایجاد کردند، و برخی کشورها سعی کردند ما را از گردانه خارج کردند ولی بهرحال با تلاشی که صورت گرفت تصویب شد و ما شش سال بعد یعنی سال ۱۳۹۱ اجلاس سران عدم تعهد را در تهران برگزار کردیم.

این اجلاس که امسال برگزار شد ثمره بیش از ۲۰ سال تلاش ما در وزارت امور خارجه است در حقیقت با زمینه سازی هایی که انجام شد ، جمهوری اسلامی ایران به تدریج در هر دو سازمان به عضو موثر و تاثیرگذار تبدیل شد. در همه مباحث مشارکت و جدیت داشت تا به آنجا رسید که کشورها هم در سازمان کنفرانس اسلامی و هم در جنبش عدم تعهد ایران را به عنوان رئیس قبول کنند. این کار با تدبیر مقام معظم رهبری شروع شد و به اینجا رسید.

در ۶ ماه گذشته بود هم وزارت خارجه تلاش فراوانی کرد تا مشارکت سطح بالا در اجلاس تضمین شده و اسناد آن را در نیویورک آماده شود. همه اینها شرح مفصلی دارد. یک کار بزرگی که صورت دادیم این بود که اسناد ۷۰۰ بندی اجلاس را به اضافه بیانیه تهران و بیانیه فلسطین به شکلی آماده کردیم که ۱۲۰ کشور بتوانند بر روی آن تفاهم کنند. گاهی اوقات تفاهم بین دو کشور در یک موضوع کار سختی است چه برسد به اینکه بین ۱۲۰ کشور یک سند ۷۰۰ بندی را به اجماع برسانیم. جمهوری اسلامی ایران در حقیقت در این زمینه هم قدرت دیپلماتیک خود را نشان داد.

در ایام برگزاری اجلاس رسانه های داخلی روی فشارها خیلی کار نکردند. اکنون پس از گذشت چند هفته در مورد این فشارها و نقل قول هایی که بیان می شد، تحلیلی ارائه کنید.

فشار به کشورها برای عدم شرکت خیلی زیاد بود. اما اینکه کشورها در مقابل فشارها مقاومت می کردند و جمهوری اسلامی ایران توانست این اجلاس را با این عظمت برگزار کند به دلیل پایه های محکمی بود که از قبل ریخته بودیم. اینطور نیست که هر کشوری تصمیم بگیرد میزبان اجلاس سران شود بتواند این کار را انجام دهد و دیگران به آسانی رضایت بدهند.
سنگ بناهایی که در طول ۲۰ سال گذشته ریخته شده بود آنقدر محکم بود که بتواند کشورها را برای شرکت ترغیب کند. از سوی دیگر روابط دو جانبه ما با کشورها نیز به اندازه کافی مستحکم شده بود که امکان حضور را فراهم می کرد.

آمریکایی ها از چند رئیس کشور به نام خواستند که در اجلاس شرکت نکنند. نخست وزیر هند، رئیس جمهور مصر و بان‌کی مون کسانی بودند که با اسم از آنها خواستند شرکت نکنند . در مورد بقیه کشورها هم اطلاعات ما از طرق مختلف از جمله از طریق خودشان حاکی است که تحت فشار بوده اند. بعضی ها را که نهایتا شرکت نکردند را نیز دقیقا بررسی کردیم و دیدیم که فشارها بر روی آنها خیلی سنگین بوده است.

اجلاس به لحاظ اقتصادی و در فضای تحریم ها چه تاثیری داشت؟

اجلاس در زمینه تحریم چند خدمت به ایران کرده است. اولا نشان داد اجماع بین المللی علیه ایران - که مورد ادعای غربیهاست - وجود ندارد. البته این کار را جنبش عدم تعهد در گذشته نیز انجام داده بود یعنی از سال ۸۵ که اولین بیانیه عدم تعهد را در حمایت از برنامه هسته ای صلح آمیز ایران گرفتیم ادعای وجود اجماع بین المللی علیه ایران را از بین بردیم.

دو سوم کشورهای جهان ثابت کردند که جامعه بین المللی آن طور که غربیها بیان می کنند، نیست. حمایت جنبش از ایران در بحث انرژی هسته ای صلح آمیز مقابله ای با تحریم بود. کشورهای عضو در بیانیه و اسناد نهایی تاکید کردند که جامعه بین المللی و روابط و مناسبات سیاسی و اقتصادی بین المللی باید مبتنی بر عدالت باشد و باید از اقدامات خودسرانه و تحمیل سیاست های سلطه طلبانه بر کشورهای دیگر که نمونه بارز آن تحریم های یک جانبه است خودداری شود.

ولی آنچه از همه اینها مهم تر است، تعاملات و تبادلات و مذاکرات دو جانبه ای است که در حاشیه اجلاس صورت گرفته است. همیشه یکی از ویژگی های همه اجلاس های بین المللی ملاقات های حاشیه ای کشورها است.

در جریان اجلاس سران جنبش عدم تعهد در تهران ملاقات های متعدد دو جانبه و حتی چند جانبه داشتیم که محور عمده آنها بر همکاریهای اقتصادی بود.کشورها آمدند و از نزدیک ایران در تحریم را دیدند که زندگی در آن ادامه دارد و پیشرفت های اقتصادی آن چشمگیر است و هیچ تاثیری از تحریم ها در آن وجود ندارد خود این امر تاثیرگذار بود و به کشورهاانگیزه داد که خواهان یک سری همکاری های جدید اقتصادی با ما شوند. در حقیقت بعضی از کشورها و ظرفیت های آنها را در این اجلاس کشف دوباره کردیم. بسیاری هم خودشان به سراغ ما آمدند و خواستند همکاری داشته باشیم.در حقیقت آنها هم ایران را دوباره کشف کردند.

تنها۷ یادداشت تفاهم با کشورهای مختلف در حوزه معاونت آسیا در این اجلاس به امضا رساندیم. با یک کشور تاسیس رابطه کردیم(فیجی). اجلاس سه جانبه ایران، افغانستان و هند را برای توسعه همکاری های اقتصادی در منطقه با تاکید به بندر چابهار برگزار کردیم.

با هندی ها که هیات بزرگی داشتند ملاقات های بسیاری صورت گرفت.بسیاری از وزرا به خصوص وزیر نفت در طول اجلاس ملاقات های بسیاری را با مقامات کشورها داشت و مسائل نفتی و همکاری های انرژی را بررسی کردند و از نتایج مذاکرات هم فوق العاده راضی بودند.

حضور نخست وزیر هند تا چه اندازه برای حل مشکلات مالی ایران و هند تاثیرگذار بود؟

واقعیت آن است که تحریم های یک جانبه آمریکا مشکلاتی را در زمینه نقل و انتقالات بانکی و پولی برای ما ایجاد کرده و این قابل انکار نیست ولی ما موفق شده ایم از طریق مذاکرات دو جانبه با کشورهای مختلف برای هر کدام از این مشکلات راه حل هایی خلاقانه پیدا کنیم. پیدا کردن این راه حل ها مستلزم مذاکرات طولانی با کشورها است.این مذاکرات کار آسانی نیست.گاه خوب پیش می رود و گاهی پیش نمی رود و باید راه حل های دیگری پیدا کرد.اما مهم این است که اراده سیاسی در طرف های ما برای حل مشکلات وجود دارد و این اراده سیاسی در سفر سران کشورها که به ایران آمدند و بویژه هند مشهود بود. هندی ها یکی از مشتریان خوب نفت ما هستند . در مورد مسائل بانکی و انتقال درآمد حاصل از نفت ما مشکلاتی بوجود آمده بود که الحمدلله راه حل هایی پیدا شده و این مشکلات را عمدتا از سر راه برداشتیم . البته هنوز نیاز به مذاکرات بیشتر وجود دارد. به هر حال وقتی یک مکانیزم جدید را برای تبادل پیدا می کنید باید دستورالعمل های جدید ارائه داده . تجار را توجیه کنید و ...، و این کار آسانی نیست اما مهم این است که اراده سیاسی در طرفین وجود دارد.

ایران سه سال ریاست اجلاس عدم تعهد را برعهده دارد و خیلی ها منتظر هستند ابتکارات و برنامه های ایران را ببینند؟ ایران در این سه سال چه برنامه هایی خواهد داشت؟

خط کلی ما برای سه سال آینده این است که عدم تعهد را در مسائل جهانی فعال تر کنیم. همان طور که شعار این اجلاس هم مشارکت در مدیریت مشترک جهانی بوده است، این موضوع باید در حل و فصل مسائل بین المللی تبلور پیدا کند.البته این یک واقعیت است که جنبش عدم تعهد تاکنون حرف زیاد زده اما عمل نداشته است. اسناد چند صد صفحه ای عدم تعهد هر بار منتشر میشود اما اقدام عملی صورت نمیگیرد، یک نمونه مشخص در این مورد بحث فلسطین است. عدم تعهد یک کمیته خاص فلسطین دارد که هر سال در جنب اجلاس عدم تعهد برگزار می شود و یک بیانیه ویژه فلسطین هم جدا از همه اسناد اجلاس منتشر می کند. در کمیته فلسطین که این بار به ریاست ایران برگزار شد، نماینده فلسطین گزارش مبسوطی از اوضاع مردم در غزه و سایر شهرها وشرایط سیاسی و اقتصادی و رسانه ای ارائه داد و نتیجه گرفت که در همه این عرصه ها اوضاع بدتر شده است. بعضی از رؤسای هیئت ها و سران که شرکت کرده بودند در همان کمیته گفتند که چه فایده دارد که ما این همه حرف می زنیم اما اوضاع دائما بدتر می شود ؟و توصیه کردند که یک گام عملی صورت بگیرد. نتیجه این شد که با پیشنهادی که ما دادیم و کشورهای دیگر هم تایید کردند یک گروه کاری تشکیل خواهد شد که در ۵ حوزه راهکارهای عملی برای جنبش پیشنهاد دهد .

این خط کلی ما هست که با حمایت کشورهای دیگر در مورد عدم تعهد هم به کار خواهیم گرفت تا عدم تعهد از مرحله حرف به عمل موثر برسد .

مکانیزمی که عدم تعهد هم اکنون در اختیار دارد تروئیکا است که اکنون از سه کشور مترقی مصر، ایران وونزوئلا تشکیل شده و امیدواریم دولت مصر نیز هر چه سریعتر به سازماندهی کامل درونی خود برسد و تروئیکا بتواند نقش موثر خود را ایفا کند.

تروئیکا در نیویورک یک دفتر هماهنگی دارد که از این پس به ریاست ایران اداره می شود. در جنب اجلاس های بین المللی گروه عدم تعهد حتما فعال خواهد شد.

ما در اجلاس شورای احکام آژانس بین المللی انرژی اتمی شاهد بودیم که عدم تعهد به ریاست ایران فعال شد. البته در موضوع هسته ای عدم تعهد همیشه فعال بوده و اکنون انشاءالله فعالتر خواهد شد. یک دبیرخانه ملی موقتی هم قرار است در ایران تشکیل شود که فعالیت ها را پیگیری کند.

در مجموع سیاست ما این است که جنبش را به سوی حضور حداکثری در عرصه های بین المللی هدایت کنیم.

یک موضوعی که در اجلاس مطرح بود و از طرف ایران هم مشخص شد اصلاح ساختار سازمان ملل بود. بر این اساس در مجمع عمومی آینده چه ابتکاراتی صورت گرفت؟

اصلاح ساختار یک خواسته اساسی همه کشورهای عضو عدم تعهد است. به غیر از ۵ کشور دارای حق وتو که در سازمان ملل با اصلاح مخالفت می‌کنند ، تقریباً همه کشورهای دیگر خواستار اصلاح هستند. اما مکانیزم اصلاحاتی که در سازمان ملل در اساسنامه این سازمان پیش بینی شده مکانیزمی است که جامعه بین‌المللی را با یک در بسته مواجه کرده است. یعنی همه تغییرات باید از سوی شورای امنیت و از تصویب ۵ کشور دارای حق وتو بگذرد و چون آنها به هیچوجه تمایل ندارند که کمترین میزانی از اختیاراتشان کم شود، جلوی همه ابتکارات مربوط به اصلاحات در شورای امنیت را گرفته‌اند.

ایده‌های بسیاری درباره افزایش اعضای شورای امنیت و اعضای دارای حق وتو و بدون حق وتو مطرح شده است . چند کشور به صورت جدی به دنبال عضویت در سازمان ملل هستند. در مجمع عمومی سازمان ملل این درخواست ها جدی بوده و در عدم تعهد نیز این درخواست ها دوباره تکرار شد. این از آن مواردی است که باید یک فکر جدیدی در مورد آن کرد چون تمام ابتکارها در جنبش و مجمع عمومی ، در عمل قفل می‌شود چرا که مکانیزم پیش بینی شده یک مکانیزم بسته است.بنابراین به نظر می‌رسد باید به یک مسیر جدید فکر کرد. جنبش عدم تعهد این ظرفیت را دارد چرا که می‌تواند صدای ۱۲۰ کشور را به دنیا برساند. این صدا باید آنقدر تکرار شود که کشورهای دارای حق وتو مجبور شوند تن به اصلاحات دهند. تا کنون فشارهای بین‌المللی نتوانسته آنها را وادار کند از مواضع خود کوتاه بیایند.

سوریه یکی از نکات مهمی بودکه در اجلاس تهران مطرح شد و خیلی از مسائل را تحت الشعاع قرار داد. در مورد ابتکار ایران در رابطه با سوریه ، موضوع نشست با معارضین که قرار بود در سفر وزیر آشتی سوریه پیگیری شود و در مورد پیشنهادات موازی مثل پیشنهاد مرسی و تروئیکا توضیح بفرمایید؟

موضوع سوریه یک موضوع پیچیده است و ایده های مختلفی هم در مورد آن مطرح شده است.

ما موضوع سوریه را از دو جهت پیگیری می کنیم. یکی از جایگاه جمهوری اسلامی ایران و دیگر به عنوان رئیس جنبش عدم تعهد. البته ایده هایی مطرح شد که تروئیکای عدم تعهد در این خصوص فعال شود. این در کنار باقی ایده هایی است که درباره سوریه مطرح شده است. البته یک طرح مصری ها داده اند. یک طرحی را عراقی ها و طرحی را ایران داشت که ۳۰ کشور در تهران جمع شوند. ما در حال مشورت هستیم که مجموعه این پیشنهادها را یک جا جمع کنیم و در یک قالب واحد پیش ببریم. مذاکرات و مشورت هایی در این خصوص وجود دارد و تماس های تلفنی بین دکتر صالحی و برخی وزرای خارجه صورت گرفته که بعضی خبری می شود و بعضی نمی شود. سیاست ما اکنون نزدیک کردن طرح ها به یکدیگر است و امیدواریم بتوانیم به راه حل برسیم. با اخضر ابراهیمی هم در این رابطه مشورت کردیم.

خوشبختانه جامعه بین المللی به این جمع بندی رسیده که سوریه راه حل نظامی ندارد و باید راه حل سیاسی و دیپلماتیک برای آن پیدا کرد. این موضوع را در همه سخنرانی هایی که در اجلاس عدم تعهد صورت می گرفت شاهد بودیم. دو سوم جامعه بین المللی در اجلاس عدم تعهد حضور داشتند و مشهود بود که تاکید همه کشورها بر رد راه حل نظامی و دخالت خارجی در ارسال پول و اسلحه به سوریه، حمایت از راه حل های ملی و سوری- سوری، حمایت از مصالحه بین دولت و گروه های معارضه بود. بنابراین فکر می کنم که زمینه برای رسیدن به یک راه حل سیاسی و دیپلماتیک فراهم است.

اخیرا سفری به آذربایجان داشتید و رسانه های آذری به صورتی اعلام کردند که موضع ایران در مورد مسئله قره باغ تغییر کرده، در اجلاس عدم تعهد نیز اختلافی بین آذربایجان و ارمنستان پیش آمد؟ آیا موضع ایران تغییر کرده و یا ابتکار خاصی قرار بود شکل بگیرد که نشد؟

موضع ایران در مورد قره باغ فرقی نکرده است . ما کماکان اعتقاد داریم که این مشکل و اختلاف باید از راه حل‌های مسالمت‌آمیز و از طریق مذاکره بین طرفین حل و فصل شود. یک سری اصول شناخته شده بین المللی وجود دارد که براساس آنها باید مذاکره بین طرفین به منظور حل اختلاف و از طریق مسالمت آمیز صورت بگیرد.

شما در مذاکرات ایران و ۱+۵ حضور داشته اید. درباره این مذاکرات آینده آنها و همچنین حاشیه های اجلاس ها توضیح بفرمائید؟

در بحث هسته‌ای ما کاملاً جدی هستیم و جدیت خودمان را هم از طریق طرح‌های واقعی و عملیاتی به طرف مقابل نشان داده‌ایم. منطق ما هم منطق کاملاً روشنی هست. ما می‌گوییم هر طرف برای خود خط قرمزی دارد. بیایید به خطر قرمزهای یکدیگر احترام بگذاریم. ما می‌گوییم حقوق ما براساس ان پی تی و قواعد بین‌المللی باید به رسمت شناخته شود. آنها هم می‌گویند که نگران هستیم ایران به سمت سلاح هسته‌ای برود هر دو این موارد دارای راه حل است ما حاضریم آنها حق ما را به رسمیت بشناسند و ما هم در مقابل، فتوای مقام معظم رهبری مبنی بر رد مشروعیت هر گونه سلاح‌کشتار جمعی از جمله سلاح هسته‌ای را به هر شکلی که هست مجدد اعلام کنیم و یا در جایی ثبت کنیم.

آنها همکاری ما در آژانس را می‌خواهند و ما به تعهدات خود در آژانس بر اساس قوانین بین‌المللی پایبند هستیم. اگر چیزی فراتر از این تعهدات از ما درخواست می‌کنند و یا چیزی کمتر از حقوق مان از ما می‌خواهند، طبیعی است که باید روشن شود در مقابل چه خواهند کرد. به عنوان مثال از ما می‌خواهند فراتر از تعهدات بین المللی خودمان با آژانس همکاری کنیم که معلوم شود برنامه ایران ابعاد نظامی ندارد! همکاری‌هایی که در این چارچوب انتظار دارند فراتر از تعهدات بین المللی ما است و ما می گوییم اگر ما این همکاری را کردیم در مقابل چه اتفاقی می‌افتد؟ طبیعی است که باید تحریم ها لغو شود.

تحریم برای این گذاشته شده است که مدعی اند برنامه هسته‌ای ما ابعاد نظامی دارد. اگر ما ثابت کردیم که ابعاد نظامی ندارد ، اولین نتیجه طبیعی این است که همه تحریم‌هایی که گذاشته‌اند را باید بردارند. بنابراین جدیت ما خیلی کامل و واضح نشان داده شده است. بقیه قدم‌هایی هم که در برنامه پیش بینی کرده‌ایم بر این اساس است. خیلی منطقی و روشن برنامه عملیاتی و پیشنهادات عملی ارایه کردیم که اگر به این پیشنهادات عمل شود هم آنها و هم ما به خواسته خود می‌رسیم. خواسته ما این است که مثل هر کشور دیگری برنامه صلح آمیز هسته‌ای داشته باشیم. خواسته آنها هم این است که تضمین وجود داشته باشد که ایران به سمت سلاح نمی‌رود که هر دو این ها شدنی است. ولی اینکه آنها همراهی نمی‌کنند و یا پیشنهاداتی می‌دهند که عملی نیست و غیرواقعی و غیرمعقول است، ناشی از فقدان اراده سیاسی در بین ۶ کشور است.

ما با پیشنهاداتی از سوی آنها مواجه هستیم که عملی نیست. هیچ عقل سلیمی نمی تواند بپذیرد که ما همکاری هایی که آنها انتظار دارند را انجام دهیم و در مقابل آنها اقدامات بی ارزش انجام دهند.

بعضی ها معتقدند که باید تا انتخابات ریاست جمهوری آمریکا صبر کنیم و بعضی ها معتقد هستند که شش کشور اصولا از رسیدن به یک اجماع و حل موضوع ناتوان هستند و باید راه حل های دیگری را پیدا کنیم. ایده ها در این مورد مختلف است آنچه که به ما مربوط می شود، ما برنامه هسته ای خودمان را در چارچوب صلح آمیز پیش می بریم و مسیر خود را طی می کنیم. ما به بسیاری از اهداف خود رسیده ایم و تکنولوژی خود را در عرصه چرخه سوخت کامل کرده ایم. از نظر تکنولوژی تجهیزات و مواد وضع ما کاملا خوب است. لذا غربی ها تا هر زمانی که می خواهند صبر کنند. کسی که ضرر می کند آنها هستند. تحریم ها برای ما هزینه‌هایی داشته ولی در مقابل برکاتی نیز داشته است که قابل مقایسه نیست.

غربی ها و ۱+۵ دچار یک سوءتفاهمی هستند که تا وقتی این سوءتفاهم را رفع نکنند کار پیش نمی رود. این سوءتفاهم این است که فکر می کنند تحریم ها کار می کند و منتظرند. این یک سوء تفاهم بزرگ و یک خیال کاملا غلط است و تعجب می کنم که چرا نمی توانند ایران را بشناسند، هر چه آنها صبر کنند اگرچه تحریم ها هزینه دارد اما کارساز نمی شود و برعکس، ایران هر روز قدرتمندتر می شود. الان موضع مذاکراتی ما بعد از اجلاس عدم تعهد قوی تر از موضع مذاکراتی ما قبل از اجلاس است. گذشت زمان به نفع ماست و جمهوری اسلامی را قوی تر می کند، لذا آنها تا هر موقع که می خواهند صبر کنند ما عجله ای نداریم.

موضع فرانسه در نشست ها تغییری کرده است؟ زمانی می گفتند نماینده فرانسه بیشتر از آمریکایی ها ایستاده است، حالا بعد از تغییر رئیس جمهور فرانسه موضع عوض شده است؟

من اعتقادی به اینکه تغییر افراد باعث تغییر مواضع شود، ندارم. ممکن است که ادبیات در کشورها عوض شود اما مواضع تغییر نمی کند به ویژه در این موضوع که برای مجموعه غرب یک موضوع حیاتی است. فکر می کنم کشورهای غربی ۱+۵ را در یک مجموعه باید نگاه کرد. این خیلی اهمیتی ندارد که بگوییم یک کشور قوی تر یا ضعیف تر برخورد می کند. ممکن است تقسیم کاری بین خودشان داشته باشند اما نگاه من به اینها یک نگاه واحد هست و معتقدم مجموعه سیاست های آنها را باید یکپارچه نگاه کرد.

در رابطه با مسائل اقیانوسیه هم که حوزه فعالیت شماست سئالی مطرح است و آن مهاجرت های غیر قانونی و قاچاق انسان است که در دریاهای آزاد و سواحل اندونزی و مالزی که به استرالیا ختم می شود صورت می گیرد و برای مردم ما فاجعه بار بوده، تصمیم دستگاههای مربوطه در این مورد برای کاهش مشکلات چیست؟

این موضوع یکی از دردل ها و غصه های ماست و این مسئله باید کاملا باز و با آن برخورد شود. شاید رسانه ها می توانند بهترین نقش را در روشنگری اذهان مردم داشته باشند. ما حکومتی نیستیم که به مردم به زور بگوییم که جایی بروند یا نروند. . مردم آزاد هستند و رفت و آمدهای خودشان را دارند. اما واقعیتی که وجود دارد این است که الان در شرق آسیا باندهای مختلف قاچاق از قاچاق انسان تا مواد مخدر فعال شده است. شایعاتی که راه انداختند بسیاری از مردم را برای رسیدن به زندگی مثلاً بهتر در کشورهای استرالیا، نیوزلند، ژاپن و امثال آنها یا برای رسیدن به درآمدهای هنگفت از طریق مواد مخدر گمراه و وارد مبادله با این باندها می کند.

عده ای هستند که می خواهند مواد مخدر به آنجا ببرند و از جوانان ایرانی سوء استفاده می کنند. همه این عوامل باعث شده آمار زندانیان ما در این کشورها بالا برود. در کشور ژاپن آمار زندانیان ما اصلا در شانمان نیست و در مالزی و اندونزی و دیگر کشورها هم همین طور است. این یک سراب هست که درآمدهای فوری می توانند داشته باشند. این درآمدها برای گردانندگان باندهای قاچاق بوده و کسانی که آلت دست می شوند معمولا یا سر از زندان در می آورند یا در دعواهای بین باندها کشته می شوند. دسته دوم کسانی هستند که به امید تحصیل در دانشگاههای غربی و زندگی در استرالیا گرفتار باندهای قاچاق انسان می شوند. اینها به کشورهای شرق آسیا و عمدتا به اندونزی می روند و در آنجا باندهایی هستند که مبالغ هنگفتی از این افراد می گیرند و می گویند شما را سوار کشتی می کنیم و آنجا در بهشت موعود پیاده می شوید. این کشتی ها، کشتی های مندرس قدیمی هستند. به طور مثال کشتی که ۳۰ نفر ظرفیت دارد را ۱۰۰ نفر سوار و در وسط اقیانوس رها می کنند. این کشتی ها گرفتار طوفان و باد شده و غرق می شوند. اگر فقط یک بار اتفاق می افتاد می توانستیم بگوییم اتفاق است، اما چون مرتب تکرار می شود معلوم است که این برنامه آنهاست. گزارشاتی داریم و مبین آن است که نیروهای انتظامی و نظامی و سپس دریایی و ... همه نظاره گرند و کاری برای نجات جان آنها نمی کنند.

جنازه‌ایی به دست ما می‌رسد که قابل شناسایی نیستند و خانواده‌های سرگردان و مصیبت زده باید با این جنازها رو به رو شوند. فکر می‌کنم مقابله با این وضعیت احتیاج دارد که بیشتر اطلاع رسانی کنیم و در اذهان مردم و جوانان را روشنگری کنیم. امیدوارم صدا و سیما و رسانه‌ها وارد این قضیه شوند و به عنوان یک معضلی که می‌تواند گریبانگیر هر یک از جوانان ما باشد، بیشتر به آن بپردازند.

در مورد تعداد زندانیان در ژاپن و مالزی آماری دارید؟

تعداد زندانیان در مالزی و ژاپن تا حدی بالا است. در بعضی از این کشورها تعدادی از این افراد در لیست اعدام هستند. کار وزارت خارجه، بعد از دستگیری این افراد شروع می‌شود که سرویس کنسولی بدهیم و مراقب حقوق آنها باشیم و اینکه دادگاه مناسب برایشان برگزار شود و اگر کار به اعدام بکشد به دنبال عفو و تخفیف مجازات باشیم. با خیلی از این کشورها وارد مذاکره برای امضای موافقتنامه انتقال محبوسین شده ایم که وقتی زندانی می‌شوند دوران محکومیت را در کشور خود را بگذرانند. این مشکل حجم زیادی از فعالیت‌های وزارت خارجه را در شرق آسیا به خود معطوف کرده است. در کشوری مثل ژاپن در ۱۷ شهر مختلف زندانی‌ها پراکنده‌اند که رسیدگی به آنها در هر یک از شهرها هزینه بسیار بالایی برای سفارت دارد.
وزارت خارجه جهت تماس با کشورها و انعقاد موافقتنامه مبادله زندانیان و حفظ حقوق آنها اقداماتی انجام داه است. ارائه لباس، غذای گرم و کتاب به زندانیان و مراقبت از آنها از اقداماتی است که وزارت خارجه انجام می دهد ولی یک نکته مهم روشنگری عمومی است که باید یک مقداری خجالت ها را کنار بگذاریم و در مورد معضل موجود راحت صحبت کنیم.

طراحی هایی که در برخی از کشورها مثل تایلند شد که اقداماتی در سفارت برعلیه اتباع رژیم صهیونیستی انجام می شود. عده ای دستگیر شدند در مورد این طراحی ها چه توضیحی دارید؟

این مطلب به اندازه داستانِ تلاش ایران برای ترور سفیر عربستان در واشنگتن، مسخره و خنده دار بود. در همه مواردی هم که این ادعا مطرح شد به اثبات نرسید. در تایلند هم که چند نفری را دستگیر کردند وقتی که کار کشید به اینکه دادستانی برای آنها موارد اتهامی را برشمرده، بحث ترور وجود نداشت و اعمال خلاف مقررات مثل اجاره غیرقانونی مسکن مطرح شد.
مسلما این سناریوئی بود که طراحی شده بود و هنوز مشخص نیست که چه اهدافی داشته و این افراد چه کسانی بودند. در مورد افراد دستگیر شده به هر حال از حقوق آنها حفاظت می کنیم و وظیفه ما این است که مطمئن شویم که عدالت در مورد آنها رعایت شود. ما از جرم هیچ کس دفاع نمی کنیم ولی می ایستیم که حق افراد رعایت شود و تبعیض وجود نداشته باشد. این را در مورد هر هموطنی انجام می دهیم.