«بیثباتی فزاینده منطقهای و تغییر پویاییهای سیاسی اولین تلاش در یک دهه گذشته برای پایان دادن به درگیری ۴۰ ساله ترکیه با شبهنظامیان کرد را برانگیخته است، اما شانس موفقیت آن نامشخص است زیرا آنکارا هیچ سرنخی از آنچه ممکن است انجام شود، ارائه نکرده است.»
چند تن از سیاستمداران و تحلیلگران به رویترز گفتند که پیشنهاد صلح توسط یکی از متحدان نزدیک رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه هم امید و هم عدم اطمینان را در مورد چگونگی ادامه کار رئیس جمهور برانگیخته است.
پس از آخرین تلاش بین ترکیه و حزب کارگران کردستان (پکک) در سالهای ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۵، پکک با تأکید بر اینکه از سرگیری مذاکرات صلح چقدر دشوار خواهد بود، مسئولیت حمله مسلحانه هفته گذشته در آنکارا را بر عهده گرفت که منجر به کشته شدن پنج نفر شد. با این حال، صلح، منافع عمدهای برای ترکیه به همراه خواهد داشت، بار را از دوش نیروهای امنیتی این کشور کم میکند، اقتصاد توسعه نیافته جنوب شرق عمدتا کردنشین را تقویت میکند و تنشهای اجتماعی را کاهش میدهد.
بسیاری از کردها امیدوارند که یک توافق صلح اصلاحات دموکراتیک و تقویت زبان کردی و حقوق فرهنگی را به همراه داشته باشد - اقداماتی که احتمالاً توسط متحدان غربی ترکیه، عضو ناتو، تحسین میشود. مقامات در مورد هر گونه طرح احتمالی برای تحقق این امر با جدیت صحبت میکنند. اما تشدید درگیری در غرب آسیا و ناراحتی ترکیه از حضور شبه نظامیان در شمال عراق و سوریه به عنوان عواملی در محاسبات آنکارا تلقی میشود.
وهاپ کوسکون، مدرس حقوق در دانشگاه دیکله در بزرگترین شهر دیاربکر در جنوب شرقی ترکیه، گفت: یکی از مهمترین دلایل، پویایی منطقه است، زیرا بیثباتسازی غرب آسیا منجر به افزایش هزینهها برای ترکیه درخصوص مسئله کردها میشود.
هفته گذشته «دولت باغچلی»، رهبر حزب جنبش ملی (MHP) به عبدالله اوجالان، رهبر حزب کارگران کردستان، که از زمان دستگیری ۲۵ سال پیش در زندانی جزیرهای در نزدیکی استانبول محبوس است، پیشنهاد کرد تا در پارلمان حضور یابد و در ازای آن تسلیم پ.ک.ک را اعلام کند. چند تن از قانونگذاران ائتلاف حاکم ترکیه به رویترز گفتند که سخنرانی باغچلی همه را شگفتزده کرده و صحبت از یک روند جدید زودهنگام است. یک قانونگذار از حزب عدالت و توسعه اردوغان گفت: همانطور که رئیسجمهور گفته، هیچ چیز خارقالعادهای در پیگیری ترکیه برای پایان دادن کامل به تروریسم در زمانی که جنگها و بحرانها در منطقه جریان دارد، وجود ندارد.
پنجره فرصت
تنها اقدام ملموس تا کنون اجازه آنکارا به برادرزاده اوجالان برای ملاقات با عمویش بوده است که اولین ملاقات خانوادگی در چهار سال و نیم گذشته است. او متعاقباً به نقل از عمویش گفت که «اگر شرایط مساعد باشد» قدرت پایان دادن به درگیری را دارد. اردوغان روز چهارشنبه پیشنهاد باغچلی را «پنجره تاریخی فرصت» توصیف کرد و از کردها خواست دست دراز شده را بپذیرند. اما او همچنین گفت که هیچ تماسی با «بارونهای تروریستی که از خون تغذیه میکنند» - اشاره به خود پ.ک.ک - صورت نگرفته است.
اردوغان وعده «خبر خوب برای ملت ما را داد که امنیت کل مرز جنوبی ما را تضمین میکند»، فراتر از آن، در سوریه و عراق، مبارزان کردی هستند که اوجالان بر آنها تسلط دارد. ترکیه در دهه گذشته حملاتی را به شمال سوریه آغاز کرده است و نیروهای کرد را هدف قرار داده است که به گفته او، تروریستهایی هستند که نزدیک به پکک هستند، اما یکی از شرکای اصلی ائتلاف تحت رهبری ایالات متحده علیه داعش بودهاند. آنکارا همچنین بغداد را برای همکاری بیشتر در مبارزه با شبهنظامیان مستقر در شمال عراق تحت فشار قرار میدهد، جایی که حملات هواپیماهای جنگی و پهپادهای ترکیه خسارات زیادی به پکک وارد کرده است.