خشم و عصبانیت درست مانند شادی، اضطراب یا تنفر یکی از ابتداییترین احساسات بشر است. این عواطف با بقای اولیه پیوند خورده و در طول تاریخ بشر تکامل یافتهاند. خشم به واکنش «جنگ یا گریز» سیستم عصبی مربوط است؛ یعنی انسان را برای مبارزه آماده میکند. اما مبارزه لزوما به معنی مشت زدن نیست؛ بلکه میتواند انسانها را به مبارزه با بیعدالتی از طریق تغییر قانون یا تصویب هنجارهای رفتاری جدید ترغیب کند.با این حال، برانگیخته شدن سریع و مداوم خشم در روابط خانوادگی و اجتماعی مشکل ایجاد میکند و در بلندمدت به بدن آسیب میرساند.
تفاوت خشونت و پرخاشگری : گاهیاوقات دو اصطلاح خشونت و پرخاشگری به جای یکدیگر استفاده میشوند، اما در حقیقت با هم متفاوت هستند. خشونت از دیدگاه روانشناسی به پرخاشگری شدید اطلاق میشود که هدف آن ایجاد آسیب جدی است. به بیان دیگر، پرخاشگری همیشه به خشونت منجر نمیشود؛ اما خشونت همیشه با پرخاشگری همراه است.
عوارض عصبانیت شدید: اگر عصبانیت به خوبی کنترل شود، به احساس مفیدی تبدیل میشود که شما را به ایجاد تغییرات مثبت تشویق میکند. عصبانیت باعث برانگیخته شدن واکنش «جنگ یا گریز» بدن میشود. در این شرایط غدد آدرنال هورمونهای استرس از جمله آدرنالین و کورتیزول ترشح میکنند. در نتیجه، مغز به منظور آماده شدن برای تلاش فیزیکی، خون را از شکم به سمت عضلات میبرد. همچنین ضربان قلب، فشار خون و تنفس افزایش مییابد، دمای بدن بالا میرود، پوست شروع به تعریق میکند و تمرکز و دقت مغز تقویت میشود.
اما از آنجا که عصبانیت احساس قدرتمندی است، اگر به درستی مهار نشود، نتایج مخربی را برای شما و اطرافیانتان به دنبال دارد. خشم کنترلنشده به بحث، خشونت فیزیکی، توهین و خودآزاری منجر میشود. علاوه بر این، عصبانیت در حد جنون میتواند سیستم ایمنی بدن را تضعیف کند و خطر ابتلا به بیماریهای کوتاهمدت و بلندمدت را افزایش دهد. این بیماریها عبارتاند از:
سردرد - مشکلات گوارشی مانند معدهدرد - بیخوابی - افزایش اضطراب – افسردگی - فشار خون بالا - مشکلات پوستی مانند اگزما - سکته قلبی - سکته مغزی - مشکلات تنفسی.
راههای کنترل خشم و عصبانیت
کنترل چندین روش به شما معرفی میکنیم که به آسانی بتوانید خشم خود را کنترل کنید.
زمانی که خشم و عصبانیت وجود تان را میگیرد در جایی آرام بنشینید چند نفس عمیق بکشید به صورت دم و بازدم انجام دهید نفس کشیدن عمیق خشم تان را کاهش میدهد.
برای کنترل خشم و عصبانیت خود شمارش معکوس داشته باشید یعنی از عدد 10یا 20 به صورت معکوس بشمارید این روش باعث میشود ضربان قلب تان کاهش یابد و عصبانیت تان فروکش کند.
کلمات و جملات مثبت و آرام بخش را با خودتان تکرار کنید ، در ذهن تان مدام این کلمات و جملات را بگید من خیلی آرام هستم ، من میتوانم خشم خود را کنترل و مدیریت کنم ، من پر از انرژی مثبت هستم، من صبور هستم.
فعالیتهایی را انجام دهید که شما را آرام کند ، قدم بزنید ، پیاده روی کنید ، دو چرخه سواری کنید.
موسیقی مورد علاقه خود را گوش دهید و کلمات را با خود زمزمه کنید. گوش دادن موسیقی در آرام کردن شما مؤثر است.
درجایی مناسب و ساکت بنشینید ، سکوت اختیار کنید و سعی کنید موسیقی بی کلام گوش دهید صدای آب ، پرندگان و... و از این طریق ذهن خود را آرام کنید.
در هنگام عصبانیت نفس عمیق بکشید، صحبت و مشاجره نکنید و در حین عصبانیت تصمیم نگیرید وقتی عصبانی هستید خوب گوش نمیدهید و زود تصمیم میگیرید بهترین راه این است سکوت کنید و آرام باشید، به صحبتهای طرف مقابل گوش دهید .
زمان خود را برای کارهای مثبت بگذارید و کارهایی انجام دهید که سالم و دور از افکار منفی و پر از انرژی مثبت باشد.
زمانهایی را برای استراحت خود در نظر بگیرید، مکانی دور از استرس و دیگران که راحت بتوانید احساسات خود را مدیریت کنید.
وقتی از دست کسی عصبانی هستید محل را ترک کنید.
معاونت اجتماعی کلانتری ۱۵۷مسعودیه