سیاست آمریکا در خصوص کریدور ترانزیتی چابهار – که برای هند و ایران به عنوان مسیری استراتژیک برای دسترسی به افغانستان و آسیای مرکزی توسعه یافته – پیچیده و چندوجهی است. از یک سو، این کریدور از دید ایالات متحده آمریکا میتواند به عنوان ابزاری برای تضعیف نفوذ پاکستان و چین در منطقه مفید باشد؛ از سوی دیگر، آمریکا نسبت به روابط نزدیک هند و ایران و توسعه اقتصادی ایران نگران است، زیرا میتواند به افزایش منابع مالی ایران و کاهش اثرات تحریمهای اقتصادی این کشور منجر شود. در سالهای اخیر، ایالات متحده سیاست دوگانهای نسبت به کریدور چابهار اتخاذ کرده است. این کریدور در راستای منافع هند برای دسترسی به افغانستان و آسیای مرکزی و دور زدن پاکستان اهمیت دارد؛ بنابراین، آمریکا بهطور کلی تلاش کرده است تا از این پروژه به عنوان ابزاری برای توسعه افغانستان و مقابله با نفوذ پاکستان در منطقه حمایت کند. به همین دلیل، در مواردی معافیتهایی برای هند در ارتباط با تحریمها صادر کرده است تا توسعه این پروژه ادامه یابد. رشد چین و نفوذ آن در منطقه، به ویژه با اجرای طرح «کمربند و جاده» (BRI) و سرمایهگذاری عظیم چین در بندر گوادر پاکستان، سیاست آمریکا را پیچیدهتر کرده است. ایالات متحده به دلیل رقابت استراتژیک با چین، نگران افزایش نفوذ این کشور در آسیای جنوبی و مرکزی است. در این راستا، ایالات متحده ممکن است توسعه چابهار را به عنوان مسیری برای توازن قوا در برابر نفوذ چین در نظر بگیرد، به ویژه اگر چابهار بتواند به یک جایگزین رقابتی در مقابل گوادر تبدیل شود. در آینده، سیاست آمریکا احتمالاً به دنبال یک تعادل خواهد بود. از یک طرف، ایالات متحده ممکن است همچنان به حمایت از توسعه کریدور چابهار برای هند به عنوان یک شریک استراتژیک خود در منطقه ادامه دهد و از آن به عنوان ابزاری برای تضعیف نفوذ چین و پاکستان استفاده کند. از طرف دیگر، چنانچه همکاری هند و ایران در این پروژه به گسترش نفوذ اقتصادی و سیاسی ایران منجر شود، ممکن است آمریکا مجدداً فشارهای خود را افزایش دهد تا مانع از تقویت ایران شود. بندر چابهار نمونهای از همکاری استراتژیک هند و ایران در منطقه و ترویج منافع اقتصادی و سیاسی مشترک است. از سوی دیگر، این پروژه به عنوان بخشی از سیاستهای منطقهای هند برای گسترش نفوذ در آسیای مرکزی و تقویت جایگاه خود در توازن قوا برای مقابله با نفوذ چین و پاکستان قابل توجه است. با این حال، آینده این پروژه به عواملی مانند تغییرات ژئوپلیتیکی، سیاستهای داخلی و بینالمللی هر دو کشور، و تحولات جهانی وابسته است. بندر چابهار بهعنوان یک پروژه استراتژیک برای ایران و هند، نقشی کلیدی در برنامههای اقتصادی و ژئوپلیتیکی هر دو کشور ایفا میکند. این بندر که در جنوب شرقی ایران و در کرانه دریای عمان واقع شده، نهتنها یک شاهراه تجاری برای ایران محسوب میشود بلکه به هند نیز فرصتی طلایی برای توسعه همکاریهای تجاری و تقویت نفوذ خود در منطقه ارائه میدهد. در واقع، چابهار برای هند امکان دسترسی مستقیم به افغانستان و آسیای مرکزی را فراهم میآورد و به دهلینو اجازه میدهد که این مسیر را بدون نیاز به عبور از پاکستان و با بهرهگیری از موقعیت جغرافیایی و ظرفیتهای اقتصادی این بندر به انجام رساند.
منبع: ایراس