شنبه ۱۰ آذر ۱۴۰۳

ارتباط پنهان چک‌های برگشت‌خورده و اشتغال دولتی

استان کردستان بیشترین نسبت چک‌های برگشتی و کمترین سهم اشتغال در بخش عمومی‌را داراست. آیا ممکن است رابطه‌ای میان این 2 شاخص وجود داشته باشد؟
در تیر ماه سال جاری، در کل کشور ۸.۶ میلیون فقره چک به ارزش حدود ۶۴۵ هزار میلیارد تومان مبادله شده است. از این چک‌های مبادله‌شده، ۹۱۲ هزار فقره چک به ارزش حدود ۱۰۱ هزار میلیارد تومان برگشت‌خورده که ۱۰.۶ درصد از چک‌های مبادله شده را تشکیل می‌دهد.
همچنین، در فصل تابستان بیش از ۱۴ درصد شاغلین کشور در بخش عمومی‌مشغول به‌کار بوده‌اند. سه استانی که بیشترین سهم اشتغال در بخش عمومی‌را داشتند، کهگیلویه و بویراحمد، سمنان و هرمزگان بوده‌اند. از طرفی، استان‌های کردستان، خراسان رضوی و گیلان کمترین سهم را داشته‌اند. این گزارش وجود رابطه و همبستگی میان دو شاخص «نسبت چک‌های برگشتی به چک‌های مبادله شده» و «سهم اشتغال در بخش عمومی» را بررسی می‌کند.
آخرین وضعیت چک‌های برگشتی در استان‌ها
استان تهران در تیر ماه حدود ۲۷۸ هزار فقره چک برگشتی داشته که ۱۰.۴ درصد از کل چک‌های مبادله‌شده در این استان را تشکیل می‌دهد. استان‌هایی که بیشترین نسبت چک‌های برگشتی به چک‌های مبادله‌شده را در تیر ماه داشته‌اند، استان کردستان با سهم ۱۴ درصد، استان کهگیلویه و بویراحمد با ۱۳ درصد و استان آذربایجان غربی با ۱۲.۸ درصد بوده است. از سوی دیگر، سه استانی که کمترین نسبت چک‌های برگشتی به چک‌های مبادله شده را استان گیلان با ۷.۶ درصد، استان خوزستان با ۸.۳ درصد و استان کرمانشاه با ۸.۹ درصد داشته است.
شاغلین کدام استان علاقمند به مشاغل دولتی بوده‌اند؟
در فصل تابستان، ۱۴.۲ درصد از شاغلین کشور در بخش عمومی‌مشغول به فعالیت بوده‌اند. این سهم در استان تهران ۱۷.۲ درصد بوده است. بیشترین سهم اشتغال در بخش عمومی‌برای استان کهگیلویه و بویراحمد با ۲۶.۶ درصد بوده است. به عبارت دیگر، در این استان از هر ۴ شاغل، یک نفر در بخش عمومی‌مشغول به کار بوده است. پس از آن، استان سمنان قرار با سهم ۲۳.۳ درصد و استان هرمزگان با ۲۳ درصد قرار دارد. استان‌هایی که شاغلین آن کمترین علاقه را به بخش عمومی‌داشته‌اند؛ استان‌های کردستان با ۹.۵ درصد، استان خراسان رضوی با ۹.۸ درصد و گیلان با ۱۰.۲ درصد بوده است.
رابطه چک‌های برگشتی با اشتغال دولتی
با توجه به اینکه استان‌های کردستان و گیلان کمترین سهم اشتغال در بخش عمومی‌را داشته‌اند، بیشترین و کمترین نسبت چک‌های برگشتی به چک‌های برگشتی را داشته‌اند. همچنین، استان کهگیلویه و بویراحمد یکی از استان‌هایی بود که بیشترین نسبت چک‌های برگشتی را داشته، ولی در مقابل بیشترین سهم اشتغال از بخش عمومی‌را نیز دارا بوده است.
پس می‌توان استدلال کرد که 2 شاخص نسبت چک‌های برگشتی به چک‌های مبادله‌شده و سهم اشتغال در بخش عمومی‌همبستگی ندارند. به‌عبارت دیگر، با افزایش یا کاهش یک شاخص، دیگری تغییری نمی‌یابد.