بافت تاریخی شیراز پس از ۲۸ سال تخریب گسترده در مردادماه ۱۴۰۲ پس از دو سال پیگیری گسترده رسانهای و مطالبه عمومی به ثبت ملی رسید، اما حتی ثبت ملی هم مانع از تخریب این بافت ارزشمند نشده است.
حدود یک ماه پیش بود که لودرها دوباره به سمت بافت تاریخی شیراز حرکت کردند تا این بار متولیان شاهچراغ (ع) گودبرداری در ابعاد وسیع و حدود ۳.۵ هکتار در زمینهای پشت حرم در خیابان اسکندری را آغاز کنند.متولیان امر هدف از این گودبرداری را احداث بیمارستانی در زمین موقوفه مرحوم نجابت و زمینهای متعلق به آستان مقدس شاهچراغ(ع) می دانند اما به گفته دوستداران میراث فرهنگی این طرح در ادامه طرح ۵۷ هکتاری توسعه حرم کلید خورده است.
آنطور که دبیر پویش ملی نجات بافت تاریخی شیراز می گوید «ظاهرا در این ۳.۵ هکتار بخشی توسط خانواده مرحوم نجابت وقف درمانگاه یا دارالشفا تقدیم به حرم مطهر می شود اما مشخصا این حجم از خاک برداری فقط برای ساخت درمانگاه یا درالشفا نیست و در حد و اندازه همان (صحن محمدی) است.»
معاون توسعه و مدیریت منابع حرم مطهر حضرت شاهچراغ (ع) اما «فعالیت عمرانی حرم را احداث یک دارالشفای جدید در ضلع شمالی بازار شاهچراغ (ع) عنوان میکند و معتقد است این دارالشفا در زمینی به وسعت دو هزار متر مربع احداث میشود که بخشی از این زمین توسط خاندان نجابت اهداء شده و مابقی زمین نیز در مالکیت آستان قرار دارد.»
دبیر پویش ملی نجات بافت تاریخی شیراز با یادآوری اینکه طرح ۵۷ هکتاری از سال ۸۹ در دولت دهم آغاز شد و تخریبهای گسترده ای به همراه داشت، خاطرنشان کرد: در دولت یازدهم طرح جایگزین برای آن تعریف شد و توقف تخریبها در دستور کار قرار گرفت اما از طرف استان به آن تمکین نشد و تخریبها تا سال ۹۶ ادامه پیدا کرد.
محمد مهدی کلانتری در گفت و گو با ایلنا ادامه داد: ۱۰ هکتار از تخریبهای اتفاق افتاده در بافت تاریخی شیراز طی بازه ۷ ساله اتفاق افتاد که ۳.۵ هکتار آن در غرب حرم شاهچراغ (ع)، ۳.۵ هکتار در شرق حرم مطهر و ۳ هکتار هم در محدوده مدرسه خان صورت گرفت.وی ادامه داد: کار مسکوت ماند تا اینکه در دولت سیزدهم مجددا طرح ۵۷ هکتاری به نام طرح ناتمام و بر زمین مانده مطرح شد، مصوبه گرفت و هیات دولت تصویب کرد که تهیه و تصویب طرح ۵۷ هکتاری از شورای عالی شهرسازی و معماری به شورای توسعه و برنامه ریزی استان فارس تبدیل به اختیار شود.
کلانتری اضافه کرد: از همان ابتدای تفویض اختیار حجم مخالفتها آغاز شد و نامههای متعددی به رئیس جمهور، وزیر راه، میراث فرهنگی، نامه به دفتر رهبر انقلاب و فعالیتهای تحت عنوان پویش ملی نجات بافت تاریخی شیراز آغاز شد.
وی عنوان کرد: پس از آن مطالبهها و فشار رسانهای دو ساله منجر شد تا کل ۳۶۰ هکتار بافت تاریخی شیراز توسط وزارت میراث فرهنگی در مردادماه ۱۴۰۲ ثبت ملی شود.کلانتری با اشاره به اینکه وقتی یک محدوده به ثبت ملی می رسد عملا تمام مصوبات قبلی که منجر به تخریب خواهد شد؛ لغو می شود، تصریح کرد: میراث فرهنگی با تمام کاستیها و با تمام کم کاریها که در این تخریبها نشان داد اما در نهایت با مطالبه عمومی بافت تاریخی شیراز ثبت ملی شد.
دبیر پویش ملی نجات بافت تاریخی شیراز با بیان اینکه با ثبت ملی بافت تاریخی شیراز تمام طرحها، مصوبات و تصمیمات قبلی کم لم یکن می شود، تصریح کرد: لایحه ای تنظیم و به دیوان عدالت اداری مبنی بر اینکه تفویض اختیار از شورای عالی معماری و شهرسازی به استان تخلف اداری است، ارسال شد؛ که مورد موافقت قرار گرفت و رای تفویض اختیار به استان شکسته شد.وی ادامه داد: براساس قانون و طبق نامهای که معاون اول رئیس جمهور به وزیر راه و شهرسازی ارسال کرد و مطابق رای دیوان عدالت اداری مرجع تصمیم گیریها از آن تاریخ به بعد شورای عالی معماری و شهرسازی در وزارت راه و شهرسازی است.
کلانتری با اشاره به اینکه براساس اطلاعات بدست آمده از شورای عالی معماری و شهرسازی هیچگونه مصوبه ای در خصوص تخریبهای اخیر پیرامون حرم شاهچراغ(ع) در وزارت راه و شهرسازی تشکیل نشده است، گفت: طرحی در کمیته فنی ۳ وزارت راه و شهرسازی بررسی و هنوز مصوب نشده است؛ آستان شاهچراغ(ع) قبل از تصویب هر مصوبه ای اقدام به حصارکشی، تجهیزکارگاه و گود برداری عمیق در محدوده ۳.۵ هکتاری شرق حرم شاهچراغ(ع) انجام داده است.
معاون توسعه و مدیریت منابع حرم مطهر حضرت شاهچراغ (ع) اما در نشست خبری که روز گذشته پیرامون پروژه احداث صحن محمدی آستان مقدس حضرت شاهچراغ(ع) و پاسخ به شبهات پیرامونی این طرح معتقد است که در چند سال اخیر حتی یک سانتیمتر از آثار تاریخی در اطراف حرم تخریب نشده است و یکی از دغدغههای متولیان حرم بازسازی بافت تاریخی شیراز است.علیرضا صحراییان تمام شایعات فضای مجازی را کذب محض دانست و افزود: به عنوان متولیان حرم شاهچراغ (ع) بیش از هر کسی دغدغهمندانه و دلسوزانه در این مسیر گام برمیداریم؛ یکی از دغدغههای اصلی متولیان حرم بازگرداندن زیست و مرمت بافت تاریخی شیراز
است.
وی اظهار کرد: متأسفانه طی سالهای اخیر به دلیل برخی اختلاف سلیقهها و اختلاف نظرها ساماندهی بناهای اطراف حرم متوقف شد و اجازه ندادند که این محیط به گونه مناسبی ساماندهی شود و امروز تبدیل به تمرکز معتادین، اتباع بیگانه و خانه فساد شده است و به جرأت میتوان گفت یکی از علل اصلی حوادث اخیر و حمله تروریستی به حرم شاهچراغ (ع) ناامنی اطراف حرم بود لذا یکی از دغدغههای متولیان، احیای محیط اطراف حرم شاهچراغ(ع) و تسهیل در رفتوآمد مردم است.
صحراییان تصریح کرد: بازسازی برخی از خانههای تاریخی که در تملک آستان احمدی و محمدی(ع) است نیز در دستور کار قرار دارد. وی فعالیت عمرانی حرم را احداث یک دارالشفای جدید در ضلع شمالی بازار شاهچراغ(ع) عنوان کرد و ادامه داد: این دارالشفا در زمینی به وسعت دو هزار متر مربع احداث می شود که بخشی از این زمین توسط خاندان نجابت اهداء شده و مابقی زمین نیز در مالکیت آستان قرار دارد.