سه شنبه ۱۶ بهمن ۱۴۰۳
مناقشه ترامپ و دانمارک ادامه دارد

ارزش‌گذاری گرینلند

پافشاری ترامپ بر الحاق گرینلند به قلمرو آمریکا برای بسیاری این پرسش را به وجود آورده که در این زمانه مگر می‌شود قلمرویی به این وسعت را تصاحب یا آن را خرید و فروش کرد؟
همزمان با تکرار اظهارات «دونالد ترامپ» که «کانادا ایالت پنجاه و یکم آمریکا شود!» حالا وزیر امور خارجه‌اش پیگیر دیگر خواسته رئیس‌جمهور جدید آمریکا شده و اظهار داشته الحاق گرینلند به ایالات متحده اصلا شوخی نیست.
این در حالی است که علاقه رئیس‌جمهوری آمریکا به خرید بزرگترین جزیره جهان، ممکن است کار را به جاهای باریک بکشاند. مقام‌های اروپایی مکالمه تلفنی حدود ۱۰ روز پیشِ ترامپ با «مته فردریکسن» نخست وزیر دانمارک با موضوع خرید گرینلند را «تهاجمی و تقابلی» ارزیابی کرده‌اند. حتی وزیر امور خارجه فرانسه گفته کشورش آماده اعزام نیرو به گرینلند در صورت درخواست دانمارک است.
به گزارش گاردین، یک نظرسنجی جدید نشان می‌دهد که ۸۵ درصد از مردم گرینلند علاقه‌ای به پیوستن به کشور آمریکا ندارند.
ترامپ تهدید کرده در صورت رد این پیشنهاد، دانمارک را با تعرفه‌های سنگین تجاری مواجه خواهد کرد. وی در استفاده از تعرفه‌ها به عنوان ابزار قدرت‌ و مجازات کشورها سابقه‌ای عملی دارد.
این مساله در شرایطی اهمیت بیشتری می‌یابد که بدانیم دانمارک بخش مهمی از رشد اقتصادی سال‌های اخیر خود را مدیون صادرات به آمریکا است؛ صادرات محصولاتی مانند داروهای «وگووی» و «اوزمپیک» که توانسته انقلابی در درمان دیابت ایجاد کند.
از سوی دیگر، «موته اگده» نخست وزیر گرینلند که به تازگی تلاش برای استقلال این جزیره در شمال اقیانوس آرام را افزایش داده، بارها اعلام کرده است که گرینلند فروشی نیست و این مردم هستند که در مورد آینده سرزمین خود تصمیم‌گیری می‌کنند.
چرا گرینلند؟
سابقه درخواست آمریکا برای تسلط بر گرینلند به چند دهه قبل بازمی‌گردد؛ وقتی که در سال ۱۹۴۶، «هری ترومن» رئیس جمهور وقت، پیشنهاد خرید گرینلند را به مبلغ ۱۰۰ میلیون دلار به دانمارک ارائه کرد. سابقه اخیر این درخواست هم مربوط به نخستین دور ریاست جمهوری ترامپ است. در سال ۲۰۱۹ بود که ترامپ برای اولین بار این خواسته را مطرح کرد. به نوشته «نیویورک تایمز»، وزارت خزانه‌داری و کاخ سفید در آخرین سال ریاست‌جمهوری ترامپ، بررسی دقیقی درباره خریداری این جزیره انجام داده و حتی منابع مالی مرحله اولیه و برنامه دیپلماتیک پیشبرد آن را مشخص کرده بودند، ولی با روی کار آمدن «جو بایدن»، این تلاش متوقف شد.
ترامپ در حالی انگیزه خود از خرید گرینلند را مساله «دفاع ملی» اعلام می‌کند که ارتش ایالات متحده در پایگاه هوایی «پیتوفیک» در شمال غربی گرینلند حضوری دائمی دارد. از نگاه برخی کارشناسان، علاقه به گرینلند بخشی از یک رقابت بزرگ‌تر بین کشورهای قدرتمند است. از این منظر، گرینلندخواهی ترامپ را باید در چارچوب رقابت‌های آمریکا، روسیه و چین بر سر دسترسی به قطب شمال ارزیابی کرد.
برخی تحلیل‌گران استراتژیک آمریکایی توصیه می‌کنند که ایالات متحده به دلیل اهمیت ژئوپلتیک و ژئواستراتژیک گرینلند باید سیاست فعالی را در این منطقه مجاور قطب شمال دنبال کرده و از محاصره شدن قاره آمریکا از شرق توسط بازیگران رقیب جلوگیری کند. رقابت نظامی قدرت‌ها البته همه مساله نیست. گرینلند از ذخایر معدنی و انرژی بزرگی برخوردار است. وجود منابع عظیم نفت و گاز طبیعی و همچنین منابع غنی معدنی چون مس و لیتیوم با کاربرد گسترده در ساخت باتری، گوشی‌های هوشمند و وسایل نقلیه الکترونیکی، این جزیره را از نظر برخورداری از ذخایر استراتژیک ارزشمند کرده است.