«الکساندر لانگلویس» در «ریسپانسیبل استیتکرفت» مینویسد؛ گزارشها میگوید که روسیه علاقهمند است به تلاشهای ایالات متحده برای مذاکره درباره یک توافق هستهای تازه و گستردهتر با ایران کمک کند.
احتمال همکاری واشنگتن و مسکو در برنامه هستهای ایران در حالی مطرح میشود که خاورمیانه همچنان پرآشوبترین روزهای خود را در سالهای اخیر تجربه میکند و با مجموعهای از خطراتی روبهروست که میتوانند هر لحظه به درگیری گستردهتری تبدیل شوند. در حالی که برخی، بهاصطلاح محور مقاومت ایران را در موضع ضعف میبینند و این امر را توجیهی برای اتخاذ رویکردی تهاجمی بهمنظور «بازسازی خاورمیانه» میدانند، واقعیت این است که هرگونه تشدید تنش، خطر فاجعه را در منطقهای افزایش میدهد که واشنگتن باید تمرکز خود را بر کاهش حضورش در آن قرار دهد.
گزارشها درباره میانجیگری احتمالی روسیه یک ماه پس از آن منتشر شد که دونالد ترامپ، رئیسجمهوری وقت آمریکا، یادداشت ریاستجمهوری امنیت ملی (NSPM-2) را امضا و بازگشت سیاست «فشار حداکثری» علیه ایران را اعلام کرد. در NSPM-2 دلایل این فشار حداکثری بهصراحت بیان شده است: «رفتار ایران تهدیدی برای منافع ملی ایالات متحده است. بنابراین، در راستای منافع ملی است که فشار حداکثری بر رژیم ایران اعمال شود تا به تهدید هستهای آن پایان دهد، برنامه موشکهای بالستیکش را محدود کند و حمایت خود از گروههای تروریستی را متوقف کند.» ترامپ گزینه حملات نظامی به تأسیسات هستهای و نظامی ایران را همچنان روی میز نگه داشته است، در صورتی که تلاشهای غیرنظامی برای مهار تهران ناکام بمانند.
اما وقتی موضوع مهار برنامه هستهای ایران از طریق نیروی نظامی در مقایسه با سازوکارهای دیپلماتیک بررسی میشود، این توجیه منافع کاملاً نادرست به نظر میرسد. ایالات متحده در خاورمیانه منافعی بسیار محدود دارد، صرفنظر از آنچه تحلیلگران جنگطلب ممکن است به افکار عمومی آمریکا القا کنند. در واقع، خلاف آنچه در NSPM-2 آمده، اولویتِ سیاست آمریکا در منطقه، پرهیز از جنگ با ایران است.
سیاستگذاران همیشه باید در بهکارگیری نیروی نظامی رویکردی محتاطانه در پیش گیرند که قوانین و منافع حیاتی ملی را مدنظر داشته باشد. در این راستا، هیچ مبنای قانونی برای حمله به ایران وجود ندارد. مهمتر از آن، ایران در هیچ سناریوی فوری یا میانمدت، تهدیدی وجودی برای ایالات متحده محسوب نمیشود. بلکه، تهران تهدیدی فوری برای منافع برخی از شرکای منطقهای – بهویژه اسرائیل – و نیروهای آمریکایی مستقر در پایگاههای پیشروی منطقهای است.
با این حال، حتی با در نظر گرفتن پویشهای ژئوپلیتیکی منطقه، جمهوری اسلامی تهدیدی وجودی برای اسرائیل هم نیست، چرا که اسرائیل از لحاظ نظامی قدرتمندترین کشور خاورمیانه است.