۰
چهارشنبه ۲۱ اسفند ۱۳۹۸ ساعت ۱۷:۱۱

افغانستان؛ دو پادشاه در یک اقلیم!

سید قائم موسوی
در سیاست های ژئوپلیتیکی-ژئواستراتژیکی قدرت‌های بزرگ و منطقه ای افغانستان از دیرباز نقش فعالی بازی می کرد.
افغانستان؛ دو پادشاه در یک اقلیم!
در سیاست های ژئوپلیتیکی-ژئواستراتژیکی قدرت‌های بزرگ و منطقه ای افغانستان از دیرباز نقش فعالی بازی می کرد. دیرزمانی این کشور برای بریتانیا جایگاه حائز اهمیت و فی الواقع خط مقدم دفاع از مهمترین مستعمره اش؛ هندوستان را داشت. افغانستان دروازه ی هند به شمار می رفت و خط مقدمی بود که از آن محافظت می کرد.
رقبای اروپایی انگلیس نیز هند را در حکم حنجره ی آن ارزیابی می کردند و بر همین مبنا از طریق ایران در تلاش بودند تا انگلیس را زیر فشار قرار دهند. انگلیس مادامیکه ایران قادر به ایجاد حائلی امن برای این هدف بود، مورد توجه بود، اما بعد از تحرکاتی، انگلیس برای اطمینان از گلوگاهی امن تر، طی عهدنامه پاریس، افغانستان را از ایران جدا کرد. اینگونه افغانستان در چهارچوب منافع استعمارگری بریتانیا از ایران منفصل شد. افغانستان همچنان جایگاه خود در تئوری های جهانی قدرت‌ها را حفظ کرد، آنها در آغاز دهه 80 میلادی نیز توسط شوروی اشغال شدند و تبدیل به ویتنام این کشور شدند. یکی دو دهه بعد آمریکا هم راه اشتباه شوروی را ادامه داد و بعد از 20 سال با هزینه های هنگفتی و بدون دستاورد ملموسی ناچار به ترک افغانستان شد! میراث اشغالگری آمریکا برای افغانستان مبهم و نامیمون است. آنها سالها تبعات این اشغالگری را به دوش خواهند کشد.
توافق آمریکا با طالبان و حمایت ضمنی ترامپ از بازگشت این گروه به بازیگری در صحنه سیاسی این کشور رهاوردی جزء جنگ مجدد قدرت در این کشور و چرخه ای از خشونت و خونریزی نخواهد داشت.
این در حالی است که بی ثباتی و فقدان قاعده مندی بازی سیاسی و همچنین عدم اعتبار نهادی که فصل الخطاب اختلافات سیاسی گروه‌ها و جناح های سیاسی باشد، امر را بر ساز و کار های کم هزینه نیز مسدود کرده است.
انتخابات ریاست جمهوری این کشور و مسائل دامنه دار آن (برگزاری مراسم سوگند ریاست جمهوری توسط اشرف غنی و عبدالله عبدالله به صورت همزمان، یعنی هر دو در آن واحد خود را رئیس جمهور افغانستان می دانند) از یکسو و توافق طالبان و آمریکا با چراغ سبز ترامپ به آنها از سوی دیگر، آینده ی افغانستان را در چنبره ای از ناامنی و خشونت های فرقه ای فرو خواهد برد.
وقتی بازیگران عرصه ی سیاسی وارد مداری از بازی بشوند که قاعده و داور آنرا قبول ندارند، مگر نتیجه ی بازی موافق طبع آنها باشد، فی الواقع ارزشمندی مکانیزم رقابت سیاسی را هم خدشه دار می کنند و موجب رفتن کشور به محاقِ آشوب های زنجیره ای خواهد شد. بر همین اساس است که خلاقیت کاندیدای ریاست جمهوری و سوگند همزمان آنها، نام افغانستان را در گینس سیاست ثبت کرده است.
جنس سیاست در کشورهای جهان سوم و ماهیت سیاست پیشه گان آن به صورتی است که به قول سعدی:
ده درویش در گلیمی بخسبند و دو پادشاه در اقلیمی نگنجند!
 
کد مطلب: 125370
نام شما

آدرس ايميل شما
نظر شما *