کمبودهای آموزش مجازی در دوران کرونا چیست؟

پنجم اکتبر برابر با چهاردهم مهر، روز جهانی معلم است. هر سال در آستانه این روز مسائل و مشکلات معلم روی میز قرار می گیرد و از نگاه‌های مختلف نقد و بررسی می شود. شعار امسال این روز "آموزگاران، رهبری در بحران، بازآفرینی سیمای آینده" است که به نوعی بازتاب دهنده شرایط آموزش در دوران کروناست. این روزها دنیا درگیر ویروس منحوس کروناست و مدارس روال گذشته را ندارند. ایران هم همچون بسیاری از کشورها درگیر این ویروس است و مدارس متاثر از شرایط پیش آمده وضعیت خاصی دارند. آموزش و پرورش ایران با گذشت 7 ماه از آغاز شروع بیماری هنوز نتوانسته آنگونه که باید شرایط آموزش در بحران کرونا را مهیا کند. مهمترین علل ناتوانی آموزش و پرورش در آموزش کارآمد در شرايط کنونی از نگاه معلمان به شرح زیراست :

1. 1-مدارس امکانات کافی فیزیکی و مجازی ندارند و به گفته مسئولان نزدیک به 3 میلیون دانش آموز به وسایل اینترنتی و خود اینترنت دسترسی ندارند. البته دسترسی نیمی از 11میلیون دانش آموز عضو شاد هم در هاله‌ای از ابهام است. چراکه بسیاری از دانش آموزان صرفاً عضو بوده و فعالیت معناداری در آموزش ندارند. برای این مطلب دلایل متعددی از قبیل نداشتن گوشی مستقل یا نداشتن گوشی لمسی قابل اتصال به شبکه شاد و... عنوان شده است. مورد دیگر در قضیه امکانات فیزیکی، نبود اینترنت قوی و سراسری و اتصال تمام مدارس به آن است که نیاز به بررسی ندارد و بر همگان عیان است. نبود امکانات سمعی و بصری هوشمند در مدارس نیز از دیگر مشکلات است که بودجه ناکافی آموزش و پرورش در طی دهه های گذشته دلیل اصلی آن می باشد. بودجه مدارس دولتی کفاف تجهیز، وسایل و امکانات هوشمند را نمی دهد و بیش از 80 درصد مدارس امکانات تدریس آنلاين را ندارند.

 

1. 2-علت دوم ناکارآمدی آموزش در شرايط بحرانی کرونا، کم توانی معلمان در تدریس آنلاين است. کم توانی معلمان به معنی نداشتن علم تخصصی رشته تدریس نیست بلکه عدم توانمندی معلمان در تدریس آنلاين است. با گذشت سال‌های متوالی از گسترش فعالیت‌های اینترنتی در جهان، این فعالیت‌ها در ایران در ابتدای راه‌ خودند. نبود امکانات اینترنتی، بیشتر افراد را در ورود به فضای کاری مجازی مایوس کرده و عقب نگه داشته است. محدودیت‌های فضای مجازی و فیلتر بودن بسیاری از راه‌های ارتباطی مانع ورود افراد کار بلد هم می‌شود چه رسد به معلمان که نه امکانات کافی دارند و نه مهارتهاي لازم برای ورود به آن را.

 

1. 3-فراهم نبودن امکاناتِ تدریس مجازی سومین علت ناکارآمدی دراین شرایط است. آموزش و پرورش ایران  نه آموزش‌های ضمن خدمت لازم را برای تدریس در فضای مجازی ارائه کرده است و نه ابزار این آموزش را بدرستی فراهم کرده است. "شبکه آموزش دانش آموز" یا شبکه "شاد" از افتخارات مهندسین جوان ایرانی بوده و در نوع خود قابل ستایش و تقدیر است اما آموزش و پرورش زمینه لازم برای استفاده صحیح از آن را فراهم نکرده است. برای تدریس در این شبکه نیاز بود معلمان یک دوره ضمن خدمت آشنایی با تدریس فضای  مجازی را دیده باشند؛ که اینگونه نبوده است. 

 
حالا با شرایط پیش آمده ناچار به تغییر و تحول شده ایم و مشکلاتِ عقب ماندگي در این عرصه رخ نموده است. این مشکلات نتیجه‌ای جز ناکارآمدی آموزشی نداشته و ندارد. امید می‌رود بتوانیم با همت و مدیریت معلمان پرتلاش کشور ضعف های موجود کاهش یافته و در روزهای پیش رو آموزشی کارآمدتر داشته باشیم.
 
صفیه بسیم - معاون دبیرستان