آموزش و پرورش و غفلتهای بی پایان!

اندیشمندان حوزه تعلیم و تربیت در تعریف تربیت نوشته اند که تربیت همانا کشاندن آدمی است به سوی ارزش های والای انسانی؛ چنان که آن ارزش ها را بپذیرد، دوست بدارد و به کار آورد. این تعریف، در سیاست کلی آموزش و پرورش در راستای مسائل تربیتی، نتوانسته در این نهاد نمودی جدی پیدا کند، چرا که در زمانه ما مطلوب بودن در زمینه مسائل تربیتی در درجه ی دوم اهمیت قرار گرفته است. ما فراموش کرده ایم که چسبیده به تعلیم، واژه ی تربیت است! البته تعلیمی که آن هم در انحصار یک مسابقه قرار نگرفته باشد! دیر زمانی است که ما قافیه را در این زمینه بدجوری باخته ایم و دلخوش به این هستیم که توانسته ایم به زور مافیای این مسابقه (کنکور)، درصدی از دانش آموزان را به سمت رشته هایی ببریم که زمینه جذبی برای آن ها فراهم است و آن قدر تمام برنامه های مدرسه، خانواده و حتی لحظه هایی که دانش آموز باید به شهروندی قابل، تبدیل شود را در سیطره این مسابقه پرهیاهو و پر استرس قرار داده ایم که باز هم دیرگاهی است که به کلی ، تربیت را از یاد برده ایم و همه چیز را فدای هیچ کرده ایم! راستی وظیفه ی این نهاد در قبال این مجموعه کثیری که یا به دانشگاه نرفته اند یا اگر هم رفته اند، پشت دروازه ی جذب، دلهره اسیرشان کرده است، چیست و چه کار مفیدی برایشان انجام داده اند؟ اگر این واقعیت را بپذیریم که خانواده، دوستان و محیط در کنار مدرسه در نوع نگرش افراد تاثیر بسزایی دارند، باید این واقعیت را نیز قبول کنیم که محتوای فکری و فرهنگی این نهاد در راستای خردورزی و رشد تفکر انتقادی دانش آموز، آن قدر در جایگاه پایینی قرار گرفته که حتی نتواسته از نمره ی خوبی در این زمینه برخوردار شود. واقعیتی که در اثر نگاه تک بعدی این نهاد، دانش آموز را دچار رخوتی بی امان کرده است! اما چه باید کرد؟ باید همچنان نشست و نظاره گر این رخوت بود یا دست به دامان همت شد و کاری کرد کارستان! بی شک، این قافله را اگر به علم و آگاهی کاربردی و نه علم آموزی های تئوریک فربهش کنیم، می شود امیدی به آینده داشت. اما در این باره تنها قشری که این مهم را می تواند بارور کند و نهال آگاهی بنشاند، معلم است و لحظه هایی که می آفریند! معلمی که می خواند تا بفهمد و می گوید تا بفهماند. در این جا اگر دانش آموزمان از ارزش های انسانی دور افتاد، یا معلمان به بیراهه می روند یا محتوا از راهشان می اندازد! چرا دانش آموزی که به هر دلیل از تحصیل دور می افتد از پشتوانه ی فکری برای حضور در جامعه بی بهره است؟ چقدر نیازها و درخواست های یکایک دانش آموزان در برنامه های آموزشی و پرورشی خود را نشان می دهد؟ نهاد آموزشی نیامده تا فقط عده ای شاگرد خوب را به صندلی های دانشگاه ها بچسباند و از جمعیت بالای بیکاره های همان مجموعه غافل بماند! این نهاد نیامده تا دغدغه بیافریند و از دغدغه نکاهد، بلکه آمده تا تغییری منطقی را بیافریند. پس آن چه می ماند علامت سوال هایی است که از غفلت های این نهاد بر جای مانده است...
*آموزگار