معلم و جامعه ای که در دست دارد

دوران مدرسه و تحصیل، از آن روزگارانی است که هر تصمیم و برنامه ای در آن داشته باشی، مستقیم و بی واسطه بر آینده زندگی ات تاثیر می گذارد.حال اگر در این مسیر معلمانی که بر آموزش و یادگیری راهبری می کنند، مولفه های اثرگذاری مطلوب و ماندگاری را داشته باشند بدون تردید آینده ای درخشان و دلخواه نصیب آدمی می شود چراکه معلمان به آموزش  در تأثیرگذارترین سال‌های زندگی دسترسی دارند و می توانند رهبران آینده را به بهترین شکل برای جامعه تربیت کنند تا نسل های آینده، جهانی امیدوارتر، مترقی و الهام بخش را بسازند. بنابراین، این معلم است که جامعه را چه در مقیاس محلی و چه در مقیاس جهانی طراحی می کند و چگونه شدن جهانِ فردای هر کشوری به توانمندی، شایستگی و اندیشه راسخ  وی بستگی دارد.اینها شعار نیست؛ واقعیت بلاشکی است که در بستر سیال روزگار،مصادیق خود را به نمایش گذاشته است. در جهان امروز  هر جامعه ای که در آن آموزش و پرورش کمرنگ تر بوده، عقب مانده تر و منزوی تر است چرا که آینده دولت ها در کلاس درس و با آنچه که معلم می آموزد و باور دارد،گره خورده  است. هفته بزرگداشت مقام معلم در میانه اردیبهشت ماهِ گاهنامه ایرانی، فرصت مغتنمی است تا نظام آموزشی و ارکان شکل دهنده آن در ابعاد مختلف آموزشی و حرفه ای مورد بررسی و مداقه قرار بگیرند. از طرفی باید توجه کرد که جهان در مباحث دانشی با تغییرات و تحولات شتابنده ای همراه است که نباید از این تحولات غافل شد و صلاح نیست به همان سبک و سیاق سابق مسائل آموزشی را مدنظر قرار داد. بنابراین این موضوع دیگر کسل کننده و شاید از دایره حوصله جامعه ما خارج شده باشد که در تریبون های مختلف بر اهمیت نقش آموزش و پرورش و معلم در فرایند پیشرفت کشور تاکید می شود چون از این منظر سخنرانی ها و گفت و گوهای زیادی هم می شود اما اینکه خروجی این حد از تاکیدات بر نقش آموزش تاکنون چه بوده است، می توان ادعا کرد که تا رسیدن نظام تعلیم و تربیت به اولویت اول کشور برای رفع دغدغه ها مسیر طولانی باقی مانده و آنچه بایداتفاق می افتاده هنوز رخ نداده است. به نظر می رسد همین دو سال گذشته که مدارس به دلیل شیوع کرونا تعطیل و آموزش مجازی تنها مسیر تحصیل دانش آموزان بود، کافیست تا خانواده ها به نقش موثر معلم و مدرسه در رشد مهارتی و دانشی فرزندانشان پی ببرند و از طرف دیگر جامعه به این برسد که معلمان تسهیل گران توانمند اجتماعی شدن آینده سازان هستند. خوشبختانه با این اوصاف ضرورت وجود مدرسه و معلم ثابت و نمایان شده است و آنچه باید به آن پرداخته شود؛ توصیه به حد کفایتی است که بایستی بر تکرار مکررات جملاتی که در آن بر آموزش و پرورش و نقشش در پیشرفت کشور تاکید می شود،زده شود، تقریباهمه می دانند ودیگر بس است این جملات و سخنان کلیشه ای بدون کاربرد. قرن بیست و یکم قرن شِکوه از کلاس های غیر استاندارد، پوشش تحصیلی نامتوازن، ناکارآمدی کتاب های درسی و معیشت و حقوق نابسامان معلمان نیست هرچند که هر کدام از این مسائل جای خودش را دارد که باید توسط متولیان امر پیگیری شود،اما خوبیت ندارد که نظام آموزشی کشورهای توسعه یافته از خلاقیت ها و نوآوری ها سخن به میان آورند و دغدغه این چنینی داشته باشند و آن وقت ما اندر خم رساندن به موقع کتاب درسی به دست دانش آموزان و هراس از افت های یادگیری در مناطق کم برخوردار هستیم. برقراری عدالت و بسط آن، لازمه هر دوره و زمانی است اما درجازدن و  نتیجه نگرفتن از این هدف خطای بزرگی است که ناخودآگاه بر روی دیگر اهداف تاثیر نامطلوبی می گذارد. گستره چتر نظام آموزشی کشور را باید آن قدر مکفی در نظر بگیرید که بتوان به سمت صادر کردن رویکردهای یادگیری داخلی به سایر نظام های آموزشی حرکت کرد و در میان  سایر کشورها حرف و سبکی برای گفتن داشت و این مهم به دست نمی آید مگر با حضور معلمان توانمند و خوش اندیشه. معلم، راهمای نقشه راه پیشرفت یک کشور است زمانی که ملزومات دیگر در فرایند یاددهی-یادگیری لنگ لنگان عمل نکنند و فراهم آوری محیط یادگیری تضمین شده،امکان پذیر و دست یافتنی باشد. هر کدام از ما در خاطرات دوران تحصیل خود نقاط ضعف و نقدهایی از معلمان و مدارس مان را به یاد داریم که هر وقت سخن از آن دوران به میان می آید در گوشه ای از ذهن عبور و مرو دارند اما در کنار همه اینها معلم یا معلمانی را به خاطر داریم که به نوعی با هدایت و راهنمایی شان، حرفه ای شدن، پایبندی به تعهد و اخلاق مداری مان را در جامعه معنا کرده اند.
حقیقتا 12سال برخورداری از آموزش و تحصیل در مدرسه به همراه نشاط و دوستی با همسالان، بهره گیری از حضور تسهیل گر معلمانِ دلسوز و فراگیری مهارت ها از اولیای مدرسه(مدیر و ناظم و مربی) به تنهایی بخش عظیم و قابل دفاعی از زندگی آدمی را متقبل می شود که چشم انداز آینده فرد را ترسیم عملی تری می کند. با وجود پیچیدگی های سیستمی و تنوع رویکردی، جوامعی توانسته اند در مسیری مطلوب به توسعه و پیشرفتی ماناتر دست پیدا کنند که در بطن نظام آموزشی خود ارتقای علمی و مهارتی و معیشتی معلمان خود را درنظر گرفته اند. به عبارت دیگر به این درک از معیارهای توسعه رسیده اند که ساخت جامعه ای مترقی و دانا محور به همراه فرهنگ سازي به حضور و توان معلمانی بستگی دارد که در کف مدارس و موسسه های آموزشی در فرایند تعلیم و تربیت نقش انکارنشدنی دارند. این معلم است که می تواند در بهترین سال های رشد شخصیتی و علمی آینده سازان کشور ورود پیدا کند و با شکل گیری صحیح بستره فکری آنها را با طعم آزادی و استقلال اندیشه هدایتگری نماید. پرورش ذهن پرسشگر و نقاد دانش آموزان تنها با مهارت آموزشي و پرورشي معلمان دست يافتني است. معلمان را دریابید که جامعه در دستان آنان شکل و پرورش می یابد.