جبهه عراق پس از ترور شهید قاسم سلیمانی

عراق جبهه‌ای بود که به باتلاق جورج بوش رئیس جمهور اسبق آمریکا تبدیل شد و آخرین میخ را بر تابوت سیاست خاورمیانه بزرگِ او کوبید. بعد از ترور شهید سردار قاسم سلیمانی، جبهه جدیدی در عراق علیه دولت ترامپ باز شده است. مقتدی صدر که در زمان جورج بوش با ارتش آمریکا جنگیده بود، اکنون ترامپ را «کاباره‌زاده» خطاب کرده، صدا و توئیت‌های ترامپ را «نکره‌تر از صدای الاغ» توصیف کرده و خود را «دشمنِ» رئیس جمهور آمریکا نامیده است! آمریکا در ماه‌های اخیر، با عراق همچون یک سرزمینِ بی‌دولت رفتار کرده است. اما آیا باز هم عراق، آمریکا را غافلگیر می‌کند و جبهه عراق، رویاهای ترامپ را به کابوس تبدیل می‌کند؟ توزان قوا در عراق چگونه در حال تغییر کردن است؟ آیا این احتمال وجود دارد که تحولات عراق، ترامپ را به یک رئیس‌جمهورِ تک‌دوره‌ای تبدیل کند؟
به گزارش مردم سالاری آنلاین، سیاست آمریکا در دوره ترامپ در قبال عراق این بوده که دولت این کشور را هرچه بیشتر از ایران دور کند و اگر موفق به انجام این کار نشد، با تبدیل کردن عراق به یک سرزمینِ بی‌دولت، موجی از ناآرامی‌ها را در این کشور کلید بزند و در نهایت یک دولت ضدایرانی در بغداد مستقر کند.
بعد از این‌که دولت ترامپ موفق نشد، دولت مرکزی عراق را علیه تهران بشوراند، عملاً در عراق به نحوی رفتار کرد که گویی اقتدار دولتی در این کشور وجود ندارد. اوج این رفتار تحقیرآمیز واشنگتن را در ماجرای ترور شهید قاسم سلیمانی، فرمانده سپاه قدس ایران، شاهد بودیم. عادل عبدالمهدی، نخست وزیر عراق، در جلسه پارلمان این کشور رسماً گفت که سردار سلیمانی قرار بوده پاسخ ایران به پیام عربستان را به وی انتقال دهد و این دو در صبح روز سیزدهم دی‌ماه قرار ملاقات داشته‌اند. در واقع، آمریکا در خاک عراق و با استفاده از نیروهای خود در این کشور، یک مهمان رسمی دولت عراق که یکی از برجسته‌ترین فرماندهان نظامی ایران بوده و یک مقام نظامی عراق (ابومهدی المهندس، معاون حشدالشعبی) را ترور کرد.
اجرای این عملیات ترور توسط دولت ترامپ، نمی‌توانست واکنشی از طرف دولت و مردم عراق به همراه نداشته باشد. این ترور باعث شد تا جبهه جدیدی علیه آمریکا در عراق باز شود. عراقِ پس از ترور شهید قاسم سلیمانی و ابومهدی المهندس، دیگر نمی‌تواند مثل عراق پیش از این باشد و تاریخ عراق به قبل و بعد از این حادثه تقسیم شده است.
 
مختصات جبهه جدید ضدیت با دولت ترامپ
دولت‌های پیشین عراق عمدتاً سعی می‌کردند بین ایران و آمریکا یک توازن ایجاد کنند و در نزاع آمریکا و ایران، مستقیماً طرف هیچ‌کدام را نگیرند. بعد از این ترور، این بی‌طرفی امکان‌ناپذیر است و وزنه ایران واضحاً برای دولت عراق، سنگینی خواهد کرد.
درست دو روز بعد از ترور شهید قاسم سلیمانی، پارلمان عراق طرح خروج فوری نیروهای آمریکایی از عراق را تصویب کرد و نخست‌وزیر موقت عراق، لزوم خروج نیروهای آمریکایی را به سفیر آمریکا ابلاغ کرد.
گروه‌های سیاسی مختلف در عراق خواستار اخراج نیروهای آمریکایی از این کشور شده‌اند و در واقع، بسیج مردمی که در عراق حول اخراج آمریکا شکل گرفته، مهم‌تر از تحرکات دولت عراق در این زمینه است. آمریکا‌ستیزی و اخراج نیروهای آمریکایی از عراق، بعد از ترور شهید سلیمانی و ابومهدی المهندس، به یک گفتمان و مطالبه قوی مردمی در فضای سیاسی عراق تبدیل شده و آمریکا با هیچ ابزار نظامی نمی‌تواند به جنگ این گفتمان برود.
فضای ضدایرانی که آمریکا سعی کرده بود علیه ایران در شهرهای شیعه‌نشین به راه بیاندازد نیز واضحاً بعد از این ترور فروکش کرده و تهدیدی که علیه ایران در این حوزه وجود داشت، تا حدی رفع شده است. بسیاری از مردم و گروه‌های سیاسی در عراق اکنون به این نتیجه رسیده‌اند که مشکل فوری در این کشور، حضور آمریکایی‌ها است.
سیدمقتدی صدر که ائتلاف تحت رهبری او، یعنی ائتلاف سائرون، سال گذشته برنده انتخابات عراق شد، در حالی اردیبهشت ۹۷ بعد از مدت‌ها به صحنه سیاسی عراق بازگشت که تفکرات او واضحاً با سیاست منطقه‌ای ایران فاصله داشت. اما اکنون مقتدی صدر با شدت تمام خواستار خروج نیروهای آمریکایی است و یک متحد بسیار قوی برای ایران در عراق است. در واقع، عملیات تروریستی دولت ترامپ باعث شد تا یک شورش بزرگ علیه واشنگتن در عراق شکل بگیرد.
ترامپ بعد از این که پارلمان عراق، رأی به خروج نیروهای آمریکایی داد، تهدید کرد که تحریم‌های شدیدی علیه بغداد اعمال می‌کند. او گفت: «تحریم‌هایی علیه عراق اعمال خواهیم کرد که هرگز شبیه آن را قبلا ندیده‌اند. طوری‌که تحریم‌های ایران در مقابلش کم‌اهمیت جلوه کند»! بلافاصله پس از این تهدید، نخست‌وزیر موقت عراق با سفیر چین در بغداد دیدار کرد و سیگنال‌هایی فرستاد که عراق حاضر است به همکاری گسترده با چین روی بیاورد. سید حسن نصرالله، دبیر کل حزب‌الله لبنان نیز در سخنرانی اخیر خود به این موضوع اشاره کرد که یکی از دلایلی که آمریکا از عادل عبدالمهدی به شدت خشمگین است، قراردادهای میلیاردی بغداد با چین بوده است.
در واقع، هم در فاز ابتکارات دولتی، هم در فاز تحرکات جنبشی و اعتراضات سیاسی و هم در فاز تحولات نظامی، جبهه جدیدی علیه آمریکا در عراق گشوده شده است. برخی از گروه‌های عراقی تهدید کرده‌اند که در صورتی که آمریکایی‌ها از عارق خارج نشوند، با آنان به مثابه اشغالگر برخورد می‌کنند و به پایگاه‌های آمریکایی در عراق حمله می‌کنند. پیش‌روی مردم عراق در این جبهه می‌تواند شکست شدیدی به ترامپ تحمیل کند و شاید این جنبش تا آنجا پیش رود که او را به یک رئیس‌جمهور تک‌دوره‌ای تبدیل کند.