خودسری با یک بهانه قدیمی

 انتشار خبری مبنی بر زیر گرفتن دو زن به بهانه بدحجابی با پژو پارس در ارومیه یک بار دیگر توجه ها را به این نکته جلب کرد که چطور خودسری و درک نادرست از قوانین می تواند باعث سوء رفتارهای ناپسندی شود که جز زیان چیزی ندارد.
بر اساس خبری که منتشر شده  روز یکشنبه 17 مرداد ماه به دنبال درگیری لفظی میان یک راننده سواری پژو پارس با دو عابر زن به بهانه بدحجابی، راننده سواری اقدام به زیر گرفتن این دو نفر می کند. شاهدان عینی گفته اند که راننده دو بار خودرو را از روی یکی از این خانمها رد می کند و پس از آن خودرو خود را رها کرده و متواری می شود اما در ساعات پایانی همان شب توسط نیروی انتظامی دستگیر می شود. هر دو زن زیرگرفته‌شده نیز به نزدیکترین مرکز اورژانس منتقل شدند . حال هر دو‌ نفر  آنها نیز مساعد اعلام شده،  هر چند یکی از آنها دچار آسیب‌دیدگی  زیادی شده ‌است.
دادستان عمومی و انقلاب ارومیه در روز دوشنبه از دستگیری راننده خاطی در این حادثه تصادف خبر داد و گفت: پس از اطلاع از وقوع تصادف عمدی در خیابان کاشانی و مجروح شدن دو نفر بانو در این حادثه فورا دستورات لازم به بازپرس محترم صادر و اقدامات لازم برای دستگیری عامل جرم انجام شد که نهایتا با همکاری موثر نیروهای انتظامی متهم متواری شناسایی، دستگیر و تحت نظر قرار گرفت.
وی تاکید کرد: با قاطعیت به اتهام فرد خاطی رسیدگی  شده و مورد مجازات قرار خواهد گرفت. اجازه خودسری و بی قانونی به کسی نخواهیم داد و هر کسی جان و مال و ناموس و امنیت مردم را به مخاطره بیاندازد به شدت با او برخورد خواهد شد.
معاون امور زنان و خانواده رئیس جمهوری در دولت دوازدهم نیز در واکنش به این اتفاق گفت: این نوع رفتارهای هیجانی برگرفته از تعالیم دینی ما نیست بلکه برگرفته از سطحی نگری است که متاسفانه رواج داشته و برخی فکر می‌کنند با این رفتارها تکالیف خود را انجام می‌دهند و هیجانات خود را اینگونه نشان می‌دهند در حالی که قطعا این کار مردود است و اگر این دو زن با ماشین زیر گرفته شده‌اند، جنایت است و فرد باید به کیفر خود برسد.
معصومه ابتکار اظهار کرد: امر به معروف و نهی از منکر اصل دینی ما است اما شروط و شرایطی دارد و به هیچ عنوان اگر شروطش مهیا نشود امر به معروف و نهی از منکر تلقی نمی‌شود؛ یکی از شروط مهم آن این است که فرد ارتباط موثری با مخاطب خود برقرار کند و خودش این شایستگی را داشه باشد که با مخاطب خود درست حرف بزند و اثر گذاری لازم را داشته و خودش فرد مورد اعتمادی باشد.
وی افزود: اگر این فرد بازداشت شده تشکر می‌کنم و اگر نه برخورد قانونی لازم حتما باید انجام شود. اگر این دو زن با ماشین زیر گرفته شده‌اند جنایت است و در چارچوب ارشاد نیست و فرد باید به کیفر خود برسد. امیدوارم دستگاه‌های قانونی عدالت را ایجاد کنند.
همچنین بهنام دلریش نماینده ولی فقیه در ستاد امر به معروف و نهی از منکر در آذربایجان‌غربی نسبت به برخورد با متخلفان خیابان کاشانی ارومیه تاکید کرد و به ایلنا گفت: رفتار دیروز یک رفتار نادرست است.
وی  ضمن محکوم کردن حرکت دیروز این راننده خاطی  افزود: باید در مقابل رفتارهای نادرست ایستادگی کرد. اجازه نمی‌دهیم این گونه مسائل امر به معروف و نهی از منکر را زیر سئوال ببرد. از رسانه‌ها می‌خواهیم روشنگری کنند زیرا این گونه صحنه‌ها مربوط به امر به معروف و نهی از منکر نیست و نباید اجازه سواستفاده به برخی داده شود.
داستان این گونه رفتارهای عجیب و غیر انسانی به بهانه امر به معروف البته داستان تازه ای نیست و تقریبا از آغاز انقلاب اسلامی چنین رفتارهایی وجود داشته و مورد اعتراض افراد مختلف قرار گرفته است. ماندگارتین و قابل ذکرترین واکنش در این خصوص سخنانی بود که بنیانگذار انقلاب در سال های اول انقلاب که  عده ای به بهانه مبارزه با بدحجابی باعث اخلال در نظم جامعه و نارضایتی مردم شده بودند، بیان شد: «ممکن است تعرض به زن ها در خیابان کوچه و بازار از ناحیه منحرفین و مخالفین انقلاب باشد از این جهت کسی حق تعرض ندارد و اینگونه دخالت ها برای مسلمان ها حرام است و باید پلیس و کمیته ها از اینگونه جریانات جلوگیری کنند.»
از همان زمانی تلاش شد تا قانونی در این خصوص وجود داشته باشد تا هر کسی نتواند خودسرانه و بر اساس تشخیص و اختیار خود دست به اقدام بزند اما متاسفانه هر از گاهی شاهد زیاده روی ها یا حتی جنایاتی هستیم که با بهانه امر به معروف صورت می گیرد. معروف ترین مورد در این خصوص قتل های زنجیره ای زنان مشهدی در سال 1379 و 1380 بود که در آن 16 زن توسط مردی به نام سعید حنایی به قتل رسیدند. قاتل ادعا می کرد که زنان خیابانی را شناسایی و به قتل می رسانده و هدفش این بوده که جامعه را از فساد و فحشا پاک کند. اما در جلسات دادگاه مشخص شد که این بهانه واهی بوده ، چنان که نماینده مدعی‌العموم در جلسات دادگاه گفت: «اگر انگیزه خیرخواهانه‌ای در کار بوده‌است، پس چرا در ۱۳ مورد از ۱۶ مورد قتلش دست به تجاوز زده‌است.»
از سوی دیگر موضوع امر به معروف در سال های اخیر رویه دیگری هم داشته و خبرهای مبنی بر ضرب و شتم یا حتی قتل آمران به معروف شنیده شده است. به این ترتیب قانونی به عنوان «حمایت از آمران به معروف و ناهیان از منکر» تصویب و ابلاغ شد؛ قانونی که در آن هم تاکید شده بود که «هیچ شخص یا گروهی حق ندارد به عنوان امر به معروف و نهی از منکر به اعمال مجرمانه از قبیل توهین، افتراء ، ضرب، جرح و قتل مبادرت نماید. مرتکب طبق قانون مجازات اسلامی، مجازات می‌شود. »
در اتفاق تازه ای که در ارومیه افتاد، اقدام به موقع پلیس در دستگیری مجرم قابل تقدیر است و اقدام قضایی مقتضی و اطلاع رسانی درباره آن می تواند یکبار دیگر تاکیدی بر این قانون باشد و این موضوع را بار دیگر گوشزد کند که نمی توان به بهانه امر به معروف دست به اقدامات جنایتکارانه زد.
 

فخری سادات مسچی