بالکان زمین بازی جدید پوتین

گروه بین‌الملل - علی ودایع: روسیه در جنگ اوکراین به خونسردی به سمت غرب درحال پیشروی است. کی‌یف که از دونتسک هم دست کشیده نگران زمستان است. کرملین براساس باور قدیمی روس‌ها معتقد است که آنها همانند پدرانشان در جنگ با ناپلئون یا جنگ با هیتلر به پیروزی دست خواهند یافت. واقعیت این است که روسیه با اهرم هژمونی انرژی از اواخر سپتامبر فشار به اروپا و حامیان اوکراین را به شدت افزایش خواهد داد. در شرایطی که ترسیم شد ؛ مسکو در حال گشودن جبهه جدیدی از جنگ با بلوک غرب است تا ضامن تشکیل اوکراین شرقی را در دست بگیرد. رسانه‌های محلی بامداد دوشنبه از شنیده شدن صدای آژیر حمله هوایی و تیراندازی در مناطق شمالی و صرب‌نشین کوزوو و در نزدیکی مرز با صربستان خبر دادند. گفته شده که مردم محلی درحال سنگربندی هستند. تصاویر منتشر شده در رسانه‌های اجتماعی، استفاده از کامیون‌ها و خودروها برای ایجاد سنگر و مسدود کردن جاده‌ها را نشان می‌دهد.
می‌توان گفت، فضای کوزوو یادآور جنگ‌ داخلی آنهاست. الکساندر ووچیچ، رئیس‌جمهور صربستان، روز یکشنبه در یک سخنرانی تلویزیونی اعلام کرد که پلیس کوزوو در حال برنامه‌ریزی عملیات نظامی علیه صرب‌های ساکن در مناطق شمالی این کشور است.
به گزارش مردم سالاری آنلاین ،«ماریا زاخارووا» سخنگوی وزارت امورخارجه روسیه از مقامات پریشتینا و حامیان آمریکایی و اتحادیه اروپا آن‌ها خواست تا «اقدامات تحریک آمیز را متوقف کنند و به حقوق صرب‌ها در کوزوو احترام بگذارند.» نیروهای ناتو مستقر در کوزوو (کی فور) در بیانیه ای اعلام کرد که اوضاع کلی امنیتی در بخش‌های شمالی کوزوو تنش آلود است و «آمادگی دارد تا در صورت به خطر افتادن ثبات و براساس قطعنامه ۱۲۴۴ شورای امنیت مداخله کند.» دورجدید تنش‌ها زمانی آغاز شد که صرب‌های قومیتی در مناطق شمالی کوزوو در اعتراض به تصمیم مقام‌های کوزوو مبنی بر الزام خودروهای ورودی از صربستان برای تعویض پلاک خودروها با پلاک کوزوو، جاده‌ها را بستند و با نیروهای پلیس درگیر شدند.
خط آتش در قلب کوزوو
منطقه کوزووسکا میتروویستا در شمال کوزوو قرار دارد که توسط رودخانه «ایبرا» به دو قسمت جنوبی و شمالی تقسیم شده است. ساکنین قسمت شمالی کوزووسکا میترویتسا را صرب‌ها و قسمت جنوبی آن را آلبانیایی تباران تشکیل می‌دهند. صربهای کوزوو از حکومت مرکزی صربستان در بلگراد پیروی می‌کنند.
آلبانیایی‌تبارهای کوزوو بطور یکجانبه در سال ۲۰۰۸میلادی از صربستان اعلام استقلال کردند. صربستان که بر اساس قانون اساسی خود و قطعنامه ۱۲۴۴ شورای امنیت سازمان ملل متحد، کوزوو را استان جنوبی خود می‌داند، اعلام استقلال یک جانبه آن را قبول ندارد و خواستار ابطال سند استقلال کوزوو از راه‌های دیپلماتیک و صلح آمیز است. صربستان از اکتبر سال ۲۰۱۲ برای حل و فصل مساله کوزوو، مذاکراتی را با مقامات پریشتینا شروع کرده و این مذاکرات اکنون با وساطت اتحادیه اروپا ادامه دارد.
کوزوو براساس قطعنامه ۱۲۴۴ شورای امنیت سازمان ملل متحد در ژوئن سال ۱۹۹۹، تحت قیمومیت هیات غیرنظامی این سازمان قرار دارد و نیروهای سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) موسوم به ‹کی فور› برای تامین امنیت در این سرزمین مستقر شده‌اند.
نگاه خاص کرملین به صربستان
به طور سنتی ، صربستان متحد روسیه محسوب می‌شود ؛ تنها رفیق قدیمی بلوک شرق در اروپا که به شکل ضمنی به کرملین وفادار است. روزنامه واشنگتن پست می‌نویسد که «ولادیمیرپوتین» در ملاقاتی با «آنتونیو گوترش» دبیرکل سازمان ملل به میراث مداخله ناتو در یوگسلاوی سابق در سال ۱۹۹۹ اشاره کرد، حملاتی که اهدافی را در سراسر آنچه آن زمان ترکیبی از صربستان و مونته نگرو بود، نشانه گرفت تا تهاجم صربستان علیه قومیت‌ها را که برای خودمختاری مبارزه می کردند، متوقف کند. پوتین معتقد است، مجموعه اقدامات مسکو درحمایت از استقلال مناطق روس‌تبار همانند رفتار غرب در تشکیل کوزوو است. واشنگتن پست تاکید می‌کند ، در شرایطی که اکثر رهبران اروپایی تمهیدات خصمانه ای را علیه کرملین دنبال کرده اند، رئیس‌جمهوری صربستان اینگونه نبوده است. وی از پیوستن به رژیم تحریم‌های اتحادیه اروپا علیه روسیه خودداری کرد.
همچنین یک توافق گازی پرمنفعت با مسکو منعقد کرد، حتی با وجودی که بقیه کشورهای اروپایی تلاش می کنند خود را از صادرات انرژی روسیه رها کنند.
با وجودی که حکومت ملی گرایانه رئیس جمهوری صربستان به فرسایش دموکراسی صربستان و افزایش نگرانی‌ها در مورد آزادی مطبوعات منجر شد، وی به رسانه‌های دولتی روسیه اجازه داد در صربستان فعالیت داشته باشد. نکته اینجاست که صربستان برخلاف روسیه نامزد عضویت در اتحادیه اروپاست و موقعیت پیچیده تری را در اروپا به خود اختصاص می دهد. اما ژئوپولیتیک جدید ناشی از تهاجم روسیه به اوکراین، وویچیچ را به گوشه‌ای رانده است.
کوزوو اما می داند به کدام سمت می خواهد برود، هر چند راه پیچیده‌ای پیش رو دارد. سازمان ملل، کوزوو را به رسمیت نشناخته و وتوی روسیه در شورای امنیت همچنان یک مانع اصلی است، همچنین بخش قابل توجهی از جامعه بین الملل از جمله پنج کشور عضو اتحادیه اروپا هنوز وضعیت کوزوو را به عنوان یک کشور مستقل به رسمیت نشناخته‌اند.
در این میان، اتحادیه اروپا پیشتر در سال جاری روند اعطای نامزدی به اوکراین در این اتحادیه را سرعت بخشید که نشان از تحسین این قاره از مبارزات کی یف دارد.
برخی منتقدان در غرب بالکان نگرانند که این مساله، پیشنهاد عضویت کشورهایشان را بیش از پیش به تاخیر اندازد.