التهاب در انتظار انتخابات ترکيه

گروه بين‌الملل - علي ودايع: ترکيه تا يکشنبه هفته آينده (24 ارديبهشت) روزهاي سرنوشت‌سازي را سپري خواهد کرد.اگرچه نظرسنجي در آستانه انتخابات ترکيه ممنوع است اما همه‌چيز از شکل‌گيري يک دوقطبي بزرگ در اين کشور حکايت دارد؛همزمان با اين وضعيت نشانه‌هايي از احتمال بروز خشونت مشاهده مي‌شود.
به گزارش مردم سالاری آنلاین ،بر اساس قوانين، همه فرآيند برگزاري انتخابات ترکيه توسط شوراي عالي انتخابات اين کشور مديريت مي‌شود و بر اين اساس، بيش از 61 ميليون واجد شرايط راي دادن در ترکيه، براي انتخاب سيزدهمين رئيس‌جمهور و 600 نماينده بيست و هشتمين دوره پارلمان اين کشور، پاي صندوق‌هاي راي مي‌روند.
انتخابات حساس پيش رو، سيزدهمين دوره انتخابات رياست جمهوري در تاريخ ترکيه و دومين دور انتخابات رياست جمهوري اين کشور پس از تغيير نظام سياسي از پارلماني به رياستي و بيست و هشتمين دوره انتخابات مجلس اين کشور محسوب مي‌شود.
حمله لفظي اردوغان
در اولين روز تبليغات، «رجب طيب اردوغان» رئيس‌جمهوري ترکيه طي سخنراني در بزرگترين گردهمايي کمپين انتخاباتي خود در آستانه انتخابات 14 مه، «کمال قليچداراوغلو» رهبر مخالفان و رهبر حزب جمهوريخواه خلق را «مست» توصيف کرد.
اردوغان خطاب به صدها هزار نفر از هواداران خود در استانبول گفت که قليچداراوغلو مي‌تواند هر چقدر که مي‌خواهد بنوشد ولي مردم، کشور را به دست يک «الکلي» رها نخواهند کرد.
رئيس جمهوري ترکيه بار ديگر رقيب خود را به همکاري با «تروريست ها» متهم کرد. اردوغان تعداد شرکت کنندگان در راهپيمايي انتخاباتي خود در استانبول را حدود 1.7 ميليون نفر تخمين زد.
حمله با سنگ به شهردار استانبول
قليچداراوغلو روز شنبه نيز در يک مراسم بزرگ در مقابل بسياري از هواداران در استانبول حاضر شد اما هيچ تخمين رسمي از تعداد شرکت کنندگان وجود نداشت.
از سوي ديگر، «اکرم امام‌اوغلو» شهردار استانبول از حزب اصلي اپوزيسيون جمهوري خواه خلق (CHP)، عصر يکشنبه گفت که بر اثر پرتاب سنگ هنگام سخنراني از بالاي سقف اتوبوس تبليغاتي‌اش، تعدادي از مردم زخمي شدند.
امام‌اوغلو در ويدئويي که در توييتر منتشر کرد، گفت که حداقل 9 نفر از جمعيت زخمي شدند. اپوزيسيون جمهوري خواه خلق تصاويري از افراد آسيب ديده از ناحيه سر را منتشر کرد. امام‌اوغلو نيروهاي امنيتي را به خودداري عمدي از اقدام درباره اين حادثه متهم کرد و اين حادثه را يک اقدام تحريک آميز توصيف کرد. وي با اشاره به شهر محل وقوع حمله تاکيد کرد که اين حادثه ربطي به ساکنان ارزروم ندارد.
سليمان سويلو وزير کشور در اولين واکنش در توييتر نوشت: «اکرم امام‌اوغلو که مردم ارزروم را تحريک‌کننده خطاب مي‌کند، خودش يک محرک است.»
امام‌اوغلو عصر در راه بازگشت به استانبول بود و هواداران زيادي در آنجا منتظر او بودند.
امام‌اوغلو از پيشنهاد قليچداراوغلو براي رياست جمهوري حمايت مي‌کند و قرار است در صورت پيروز شدن نامزد مخالفان در انتخابات هفته آينده، معاون رئيس جمهوري شود.
قليچداراوغلو در توييتر اين حمله را محکوم کرد و از هوادارانش خواست آرامش خود را حفظ کنند. وي دولت را به همکاري با مافيا و شبه نظاميان متهم کرد و گفت: هدف آنها ايجاد رعب و وحشت در مردم و دور نگه داشتن‌شان از انتخابات است.
موضوعات اساسي
از اقتصاد متزلزل گرفته تا سياست‌هاي مهاجرت، چالش‌هاي مهمي هستند که براي مردم ترکيه يافتن راه‌حل براي آن‌ها بسيار مهم است. علاوه بر اين، زلزله ششم فوريه که بيش از 50 هزار کشته برجاي گذاشت و حدود 11 استان در جنوب و جنوب غرب کشور را درگير کرد، به يک کابوس بزرگ براي مردم ترکيه تبديل‌شده و اين انتظار را از دولت آتي اين کشور را دارند که با سياست‌ها و اقدامات درست، از بروز دوباره اين کابوس جلوگيري کند.
بسياري از مراکز افکارسنجي وابسته به مراکز دولتي و يا بخش خصوصي در ترکيه و خارج از اين کشور اقدام به برگزاري نظرسنجي‌هايي کرده‌اند که اگرچه نمي‌توان نتيجه انتخابات قريب‌الوقوع اين کشور را با آن‌ها گره زد، اما اين نظرسنجي‌ها کمک خوبي براي شناسايي مطالبات مردم ترکيه و همچنين اطلاعات مرتبط با رقباي بزرگترين بازي سياسي و سرنوشت ساز مي‌کند.
بدون شک «تورم بالا و بحران اقتصادي» سرلوحه بحث‌ها و نظرسنجي‌هاي انتخاباتي در ترکيه است. بر اساس گزارش موسسه آمار ترکيه (TUİK) تورم سالانه 64.27 درصد در سال 2022 ثبت شده است اما گروه مستقل پژوهشي تورم (ENAG) ادعا مي‌کند اين رقم در واقعيت بيش از 2 برابر و به ميزان 137.55 درصد بوده است. افزايش ناگهاني هزينه‌هاي زندگي، به ويژه در بخش مسکن و نرخ بيکاري، مهمترين موضوع‌هاي در دستور کار راي‌دهندگان است. علاوه بر اين، واکنش دولت و مقابله با زلزله‌هاي ويرانگر بهمن‌ماه 1401 (6 فوريه 2023) در صندوق‌هاي راي منعکس خواهد شد.
طبق گزارش‌ رسانه‌ها، نرخ تورم در ترکيه در سال گذشته با رسيدن به 85.51 درصد به بالاترين ميزان در 25 سال اخير در اين کشور رسيد. دليل اين روند، کم‌ارزش بودن لير، افزايش بهاي غلات و انرژي بيان شد؛ لير در مدت 6 ماه بيش از 28 درصد از ارزش خود را از دست داد. اين نرخ تورم بر مردم ترکيه به ويژه به قشر کارگر و طبقة متوسط رو به پايين، که بدنة اصلي رأي‌دهندگان به حزب اسلام‌گراي عدالت و توسعه را تشکيل مي دهند، آسيب جدي وارد کرد. اگرچه دولت کنوني ترکيه تدابير مالي سخت گيرانه‌اي اتخاذ کرد تا به اين بحران ارزي پايان دهد اما نتوانست از اين بحران عبور کند.
با توجه به اينکه ترکيه کشوري با بيشترين تعداد پناهنده در جهان است، جاي تعجب نيست که راي‌دهندگان، مهاجرت را موضوع مهم ديگري بدانند. نتايج برخي نظرسنجي‌ها نشان مي‌دهد احساسات ضد مهاجر و همچنين تعداد مهاجران افزايش يافته است.
نکته ديگري که پاي خود را به نظرسنجي‌ها باز کرده، اين است که منتقدان اردوغان مي‌گويند که دولت مخالفت‌ها را سرکوب کرده؛ حقوق انساني و آزادي بيان را از بين برده و سيستم قضايي را تحت سلطه خود قرار داده است. از اين رو بسياري از مخاطبان شرکت‌کننده در اين افکارسنجي‌ها خواستار گسترش آزادي‌هاي سياسي و حقوق بشري در ترکيه هستند. طبق گزارش‌هاي منتشره، پس از کودتاي 2016 عليه اردوغان، بيش از 100 هزار نفر از نيروهاي ارتش، کارکنان دستگاه قضايي، کارمندان دولتي و دانشگاهيان از نهادهاي دولتي پاکسازي شدند. به همين دليل حفظ آزادي‌هاي مدني و ايجاد فضاي بازتر سياسي در متن شعارهاي اپوزيسون قرار دارد و پرسش‌هاي مرتبط با آن همواره در افکارسنجي مراکز تحقيقاتي انعکاس يافته است.
يکي ديگر از مهمترين محتواهاي توليد شده در مراکز افکارسنجي، تحولات ناشي از زمين‌لرزه‌هاي ويرانگر در اين کشور است که انعکاس‌دهنده هراس مردم اين کشور از تکرار مشابه اين حوادث و مطالبه آنها مبني بر اقدام اساسي دولت کنوني و آينده ترکيه براي مقابله با پيامدهاي زلزله‌هاي مخرب و مهيب در اين کشور است.
آخرين نظرسنجي‌ها
يکي از قوانين انتخابات ترکيه اين است که از 10 روز مانده به انتخابات، انتشار هر نوع نظرسنجي و پيش‌بيني ممنوع مي‌شود. به همين دليل اکنون در رسانه‌ها و محافل سياسي ترکيه، بازار نظرسنجي و تخمين آراي فرد پيروز، امکان ندارد.
البته پيش‌بيني‌هاي انتخاباتي بيانگر رقابت سفت و سخت ميان اردوغان و قليچداراوغلو است.  نتايج انتشار يافته تازه‌ترين افکارسنجي‌هاي انجام شده توسط چهار شرکت از پنج شرکت تحقيقاتي نشان مي‌دهد، «قليچداراوغلو» از اردوغان جلوتر است. البته، طبق برخي داده‌هاي حاصل از افکارسنجي‌ها، احتمال برگزاري دور دوم انتخابات وجود دارد.
براساس گزارش‌ها، بيشتر استان‌هاي آسيب‌ديده در زلزله فوريه، مقر اردوغان و حزب عدالت و توسعه بود اما« احمد ينر» رئيس شوراي عالي انتخابات (YSK) ماه گذشته گفت، انتظار مي‌رود حداقل يک ميليون راي‌دهنده در مناطق زلزله‌زده امسال در ميان جابه‌جايي‌ها راي ندهند.
اما درعين حال، براساس برخي نظرسنجي‌هاي انجام شده توسط 11 شرکت مختلف، حزب عدالت و توسعه با بيش از 32 درصد آرا پيشتاز رقابت است و پس از آن پيش‌بيني شده اپوزيسيون حدود 27.6 درصد آرا را به دست آورد. نماينده حزب چپ سبز هم با حدود 10.7 درصد در جايگاه سوم قرار دارد.
گروهي از نظرسنجي‌هاي تازه نيز در مورد انتخابات ترکيه نشان مي دهد هيچ نامزدي نمي‌تواند 1+50 درصد آرا را در دور اول کسب کند و اين به معناي رفتن به دور دوم انتخابات است.
باتوجه به تنش‌هايي که در جامعه به شدت دوقطبي ترکيه درحال شکل گيري است ؛ اين احتمال وجود دارد که بي‌سابقه‌ترين زدوخوردهاي سياسي در ترکيه شکل بگيرد.