مصلای تهران، محل نماز خواندن یا نمایشگاه؟

علی‌رغم گذشت بیش از دو دهه از آغاز ساخت مصلای بزرگ تهران، هنوز این مصلا تکمیل نشده و از بخش‌های تکمیل شده آن هم اغلب برای امور متفرقه همچون برگزاری نمایشگاه استفاده می‌شود.
به گزارش پایگاه خبری فریادگر، اقدامات اولیه برای ساخت مصلای تهران که در تپه‌های عباس‌آباد واقع شده از سال ۱۳۶۱ آغاز و پیش از ارتحال امام خمینی(ره) در اواخر دهه ۱۳۶۰، برنامه‌ای برای توسعه و تکمیل آن تدوین شد. با ارتحال امام خمینی(ره) در خرداد سال ۱۳۶۸، پیکر امام خمینی پیش از خاکسپاری برای مدتی در مصلای تهران در معرض دید مردم قرار گرفت تا مردم بتوانند فرصت کافی برای آخرین وداع با امام خمینی(ره) داشته باشند. از آن پس، مصلای تهران، مصلای امام خمینی(ره) نام گرفت و تلاش برای تکمیل آن به عنوان بزرگترین مصلای شهری که قرار بود ام‌القرای جهان اسلام باشد وارد فاز تازه‌ای شد؛ هرچند که آغاز رسمی کار ساخت مصلا را می توان از سال ۱۳۶۷ در نظر گرفت.
پس از ۲۴ سال...
با گذشت بیش‌از ۲۴ سال از ارتحال امام خمینی(ره) و آغاز عملیات اجرایی ساخت مصلا در فاز جدید هنوز هم بخش‌هایی از مصلای امام خمینی نیمه کاره مانده و چه در مناره‌ها و چه در صحن، هنوز نواقص فراوانی وجود دارد. این درحالیست که در سایر کشورهای اسلامی مساجد و مصلاهایی به مراتب زیباتر در مدت زمان بسیار کوتاه‌تری ساخته شده و مشخص نیست دلیل این همه تاخیر در ساخت مصلای امام خمینی(ره) چیست. به عنوان نمونه ساخت مسجد شیخ زاید که بعد از مسجد النبی و مسجد الحرام بزرگترین مسجد جهان اسلام است تنها در ۱۰ سال و با هزینه ۷۰۰ میلیارد تومان ساخته شد؛ در حالیکه هنوز مصلای تهران به مبلغی بیش از این برای تکمیل نیاز دارد؛ آن هم در شرایطی که مبالغی به مراتب بیشتر از این هم تاکنون صرف ساخت این مصلا شده است. آنگونه که در جلد ۲۱ صحیفه امام خمینی (ره) در صفحه ۱۸۸ آمده است امام فرموده بودند: «سادگى مصلّا بايد يادآور سادگى محلّ عبادت مسلمانان صدر اسلام باشد و شديداً از زرق‌و‌برق

ساختمان‌های مساجد اسلام آمریكایی جلوگيرى شود.» اما به نظر می رسد عدم رعایت این موضوع و توجه بیش از حد به تجملات باعث صرف هزینه های فراوان برای ساخت مصلا و نیمه تمام ماندن آن پس از ۲۴ سال شده است.
مصلا یا نمایشگاه؟
از زمانی که صحن اصلی مصلای امام خمینی(ره) تکمیل شده، به جای آنکه از آن برای اقامه نماز و مراسم مشابه و همچنین برپایی نماز جمعه استفاده شود، تبدیل به محل برگزاری نمایشگاه‌های مختلف شده است و حتی نماز عید فطر هم چند سالیست در آنجا برپا نمی شود. تاکنون به غیر از نماز عید سعید فطر و نیز مراسم شیرخوارگان حسینی که طی چند سال اخیر در اولین جمعه محرم در آن برگزار می‌شود، هیچ گونه مراسم دینی و مذهبی در مصلای امام خمینی برگزار نشده و عملا مصلا که محل نماز خواندن است به نمایشگاه تبدیل شده است به طوری که سوژه پیامک‌‌ها شده که در کشور ما نماز را به جای مصلا در دانشگاه می‌خوانند و نمایشگاه را در مصلا برگزار می‌کنند. البته پیش‌از این صرفا برخی نمایشگاه‌های فرهنگی همچون نمایشگاه کتاب و نمایشگاه مطبوعات در مصلا برگزار می‌شد اما اکنون نمایشگاه‌های دیگری همچون نمایشگاه مبل و دکوراسیون هم در این محل برگزار می‌شود که هیچ گونه سنخیتی با کاربری مصلا ندارد.
چگونه مصلا، نمایشگاه شد؟
در اواخر دوران ریاست جمهوری سید محمد خاتمی که محمود احمدی‌نژاد شهردار تهران شده بود، احمدی‌نژاد از هر فرصتی برای ابراز مخالفت خود با عملکرد دولت وقت استفاده می‌کرد. یکی از این موارد، برگزاری نمایشگاه در محل دائمی نمایشگاه‌های بین‌‌المللی تهران در مجاورت بزرگراه شهید چمران بود که به اعتقاد شهردار وقت تهران، موجب اختلال در ترافیک می‌شد و به همین دلیل کار به پلمپ کردن نمایشگاه هم کشیده شد. آن زمان احمدی‌نژاد که شهردار تهران بود اعلام کرد که دیگر اجازه برگزاری نمایشگاه‌های پر بازدیدکننده را در محل دائمی نمایشگاه‌های بین‌المللی نمی‌دهد و از آن زمان قرار بر این شد تا مسوولان برای احداث مرکز جدیدی برای برگزاری نمایشگاه‌های داخلی و بین‌المللی چاره‌ای بیندیشند. اما احمدی‌نژاد نه در دورانی که شهردار تهران بود گامی برای احداث چنین مرکزی برداشت و نه در دورانی که به ریاست جمهوری رسید تلاش کرد تا چنین کاری انجام شود چرا که از یک سو تمام برنامه‌های خود را براساس سفرهای استانی تدوین کرده بود و توجه چندانی به شهر تهران نداشت و از سوی دیگر هم به دلیل اختلافات با محمد باقر قالیباف شهردار تهران هیچ تلاشی برای احداث مرکز جدیدی برای برگزاری نمایشگاه‌ها انجام نداد. محمد باقر قالیباف نیز طرح ساخت مرکز نمایشگاهی را که شهر آفتاب لقب گرفته بود و قرار بود بیرون از شهر تهران و در نزدیکی حرم مطهر امام خمینی(ره) احداث شود با جدیت دنبال نکرد تا همچنان مصلای امام خمینی، محل برگزاری نمایشگاه باشد، هر چند که برخی از نمایشگاه‌های بزرگ که مصلا گنجایش برگزاری آن را ندارد- همچون نمایشگاه‌ها صنعت نفت- و همچنین نمایشگاه‌های تخصصی که بازدیدکنندگان عمومی ندارد، همچنان در محل دائمی نمایشگاه‌های بین‌المللی تهران برگزار می‌شود. بدین ترتیب تهران، پایتخت ایران با جمعیتی بیش‌از ۱۰ میلیون نفر که مرکزیت تمامی فعالیت‌های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی کشور را دارد، در شرایطی که حدود چهار دهه پیش، زمانی که هیچ یک از کشورهای منطقه، محلی دائمی برای برگزاری نمایشگاه‌ها نداشتند مرکزی مدرن را با استانداردهای آن زمان ساخته بود تا میزبان نمایشگاه‌های مهم و بزرگ باشد، اکنون فاقد یک مرکز نمایشگاهی بزرگ و مطابق با استانداردهای روز دنیاست. هنوز نماز را به جای مصلا در دانشگاه می‌خوانیم و نمایشگاه را در مصلا برگزار می‌کنیم؛ نمایشگاه‌هایی که از کتاب و مطبوعات، به مبل و دکوراسیون و نمایشگاههای بهاره و پاییزه و عرضه مرغ هم رسیده و معلوم نیست این مکان که دارای قداست است پس از این باید میزبان چه نمایشگاه‌های غیرمرتبط دیگری باشد.