یک بام و دو هوای صدای "یاس"

صدای خواننده معروف رپ؛یاس سرانجام از تیتراژ «بارکد» حذف شد تا بار دیگر شاهد سیاست های متناقض سازمان سینمایی باشیم. صدای یاسر بختیاری در حالی در تیتراژ این فیلم شنیده نمی شود که سه سال پیش فیلمی با صدای این خواننده مجوز اکران گرفته و نمایش داده شده بود.

به گزارش پایگاه خبری فریادگر، موضوع از اولین مصاحبه های وزیر ارشاد درباره حذف صدای یاس از تیتراژ فیلم تازه کیایی آغاز شد. حجت الله ایوبی روز سه شنبه در حاشیه جلسه امضای تفاهم‌نامه همکاری میان معاونت حقوق بشر و امور بین‌الملل وزارت دادگستری و سازمان سینمایی امور سمعی و بصری کشور  در وزارت دادگستری گفت: «طبق آخرین خبری که از معاونت ارزشیابی و نظارت گرفتم، پیش از این اصلاحاتی به فیلم وارد شده بود که موسیقی فیلم هم جزو همین اصلاحات بود و طبق آخرین تصمیمی که گرفته شده صدای این خواننده پخش نمی‌شود.»

خبرآنلاین گزارش داد: همزمان با انتشار این خبر بهرام رادان در حمایت از یاسر بختیاری معروف به یاس در صفحه اینستاگرام خود نوشت: «تاریخ تکرار می شود: حدود ده سال پیش جناب مهرجویى تماس گرفتند و گفتند "دارند جلوى اکران سنتورى را می گیرند." بیشتر ایرادشان روی صداى محسن چاوشی بود. ...و حالا مصطفی کیایی زنگ زد و گفت نگران اکران چهارشنبه بارکد به خاطر صدای یاس است؛ انگار تماس هایی گرفته شده بود.تمام تلاشم این ست که بارکد به سرنوشت سنتورى مبتلا نشود. یاسر، رفیق عزیزم هم خوب می داند که براى شنیده شدن صدایش در سالن های سینما تمام سعى مان را کرده ایم و می کنیم. به امید روزى که همه صداها شنیده شوند...»

اما پروانه نمایش «بارکد» براساس گفته یکی از اعضای شورای پروانه نمایش که تمایلی به درج نامش نداشت مدت ها پیش صادر شده بود و موسیقی و ترانه تیتراژ پایانی کار ارتباطی به شورای پروانه نمایش ندارد.او می گوید: «از زمان انجام اصلاحات مدت زمان زیادی سپری شده و موارد اصلاحیه را به خاطر نمی آورم. »

مصطفی کیایی حرف این عضو شورای پروانه نمایش را تایید می کند و بر دریافت پروانه نمایش بدون اصلاح تیتراژ تاکید کرده، می گوید: «طرف حساب ما برای پخش تیتراژ سازمان سینمایی است و ما فیلم را به صورت کامل به همراه مشخصات و تیتراژ به این سازمان ارسال کرده بودیم که صدای یاس هم در آن بود و بدون هیچ مشکلی به ما پروانه نمایش داده بودند.»

کارگردان «بارکد» در ادامه می افزاید: « سه روز مانده به اکران ناگهان نام یاس از تیتراژ حذف شد و ناچار شدیم موسیقی بدون کلام آهنگ یاس را بگذاریم.» او درباره دلیل انتخاب این خواننده توضیح می دهد: «یاس تنها خواننده رپی است که به دور از الفاظ رکیک به بیان موضوعات اجتماعی می پردازد و مخاطبان جوان را به خود جذب می کند. ما به دلیل فضای جوانانه فیلم از او خواستیم تا تیتراژ پایانی «بارکد» را بخواند و از همان ابتدای کار فیلمنامه را خواند و دوست داشت در این کار حضور داشته باشد.»

تناقض در تصمیم‌گیری،بلاتکلیفی در اجرا

صدای یاس در حالی از تیتراژ «بارکد» حذف شد که صدای این خواننده در فیلم «چارسو» به کارگردانی فرهاد نجفی در سال 92 از سینماها پخش شد.فیلم های بسیاری با صدای خوانندگان به اصطلاح بدون مجوز موفق به اکران در سینماها شده اند و گاه پس از این اکران ها خواننده مورد نظر موفق به دریافت مجوز شده است. سینا حجازی زمانی که تیتراژ پایانی فیلم «خط ویژه» را خواند مجوز انتشار آلبوم نداشت اما مشکلی برای فیلم «خط ویژه» ایجاد نشد.

علی عظیمی هم که هنوز موفق به دریافت مجوز نشده یک بار در تیتراژ فیلم «در مدت معلوم» حضور داشت و صدای او در این فیلم موفق به دریافت مجوز شد. بار دیگر در فیلم «فروشنده» به کارگردانی اصغر فرهادی شورای پروانه نمایش با صدای علی عظیمی در این فیلم موافقت کرد و گویا قراراست صدای این خواننده بدون هیچ مشکلی در فیلم شنیده شود.البته «فروشنده» که همین دو روز قبل از شورای پروانه نمایش بدون حذف حتی یک پلان مجوز نمایش در سینماها را گرفته است، ممکن است از سوی عده دیگری با چلش پخش صدا در تیتراژ پایانی مواجه شود.

حذف نام از تیتراژ به حذف خواننده رسید

در گذشته زمانی که مدیران با حضور یک ترانه سرا یا خواننده در فیلم یا سریالی مخالف بودند،تنها نام او را از تیتراژ حذف می کردند.مانند حذف نام عماد طالب زاده از تیتراژ «خواب بلند».معمولا هم  مخالفت‌ها  به همین جا ختم به خیر می شد و دیگر نامی از توقیف و باطل کردن پروانه نمایش به میان نمی آمد.  اما این روند گویا برای مدیران بعدی چندان راضی کننده نبوده و آن ها با حذف کامل صدا یا ترانه ایجاد هرگونه دردسر احتمالی را خنثی کردند. این در حالی است که موسیقی تیتراژ بخشی از یک فیلم و راه حلی برای نگاه داشتن مخاطب برای تماشای عوامل سازنده فیلم در تیتراژ انتهایی یک فیلم است.این سیاست چند بام و هوایی از سوی شورای پروانه نمایش،وزیر ارشاد،رییس سازمان سینمایی در مواجهه با اهالی سینما سردرگمی و بلاتکلیفی عجیبی را باعث خواهد شد.

یاس کیست؟

یاسر بختیاری با نام هنری یاس زاده ۳۰ خرداد ۱۳۶۱ از چهره‌های موسیقی رپ فارسی به شمار می‌رود. مضمون بیشتر ترانه‌های یاس انتقاد و اعتراض به مشکلات و بحران‌های اجتماعی نظیر فقر، اعتیاد، بی‌کاری، جنگ، روسپی‌گری، خودکشی، طلاق و غیره است. یاس از اولین خواننده‌های رپ فارسی و نخستین خوانندهٔ رپ فارسی است که در ایران برای پخش موسیقی خود مجوز گرفت. اولین ترانهٔ وی که به طور قانونی در ایران منتشر شد یادت نره نام داشت که آن را به همراه مجید غفوری، خواننده پاپ اجرا کرده بود. یاس کنسرت‌هایی در شهرهای مختلف آمریکا برگزار کرده و تجربهٔ شرکت در نشستی موسیقیایی در راستای معرفی و توسعه رپ فارسی در دانشگاه میشیگان را نیز داشته‌است.

یاس زمانی که ۱۶ ساله بود ابتدا با گوش دادن به موسیقی رپ کار خود را آغاز کرد و این زمانی بود که پدرش از سفرهای تجاری‌اش از آلمان برگشت و برای او آخرین سی دی توپاک را آورد. یاس که از ۱۸ سالگی به دنبال مرگ پدرش مجبور به پذیرش مسئولیت خانواده خود شد، با بدهی‌هایی که پدرش برجا گذاشته بود با مشکلات اقتصادی مواجه شد، در نتیجه تحصیلات دانشگاهی را ترک و شروع به کار کرد. در همین دوره یاس شروع به نوشتن شعرهایی کرد که بعداً آنها را به همراهی میتا ملکی به موسیقی تبدیل کرد. پس از زلزله بم در ایران، یاس ترانه‌ای تحت عنوان بَم را با آهنگسازی میتا ملکی خواند و منتشر کرد که آغاز حرفه خوانندگی او محسوب می‌شود.

وی در مورد درخواست برای مجوز از دولت ایران و ناکام ماندن برخی از ترانه‌هایش این چنین گفت: من در ترانه‌هایم نفرین نمی‌کنم و در راستای تأیید مسائلی مانند تخلفات چیزی نمی‌خوانم. من می‌خواهم با افتخار در جلوی خانواده‌ام ترانه‌هایم را اجرا کنم. ترانه من معمولاً با گله و شکایات از جامعه آغاز می‌شود. اما پایان آن همیشه امید است. اهمیت این کار، الهام بخشیدن به نسل جدید است تا از بهترین قوه پتانسیل و نهفتهٔ خود بهره بگیرند. ما به این نیاز داریم.

به دنبال انتشار فیلم ۳۰۰ یاسر بختیاری ترانه هویت من را در اعتراض به این فیلم منتشر کرد. به اعتقاد محققین و تاریخ نویسان در این فیلم شخصیت اصلی و داستان فیلم دچار تغییرات گسترده و ضد ایرانی است.

یاس همچنین در اردیبهشت ۱۳۸۷ از سخنرانان و میهمانان بخش ویژه همایش ملی آسیب‌شناسی مسائل جوانان در دانشگاه شیراز بود. در این همایش مباحثی پیرامون رپ و آسیب‌های رپ جهانی مطرح شد، و یاس در سخنانی گفت روایت وی از رپ فارسی نه تنها یکی از آسیب‌های اجتماعی نیست بلکه با کمی دقت و بلند نظری می‌تواند به عنوان یه سبک از موسیقی در ایران بسیار مفید باشد.»