دیپلماسی ظریف در کاخ الیزه

سابقه روابط ایران و فرانسه به زمان صفویه برمیگردد، هنگامی که سلطان حسین اولین سفیر ایران را به دربار لویی چهاردهم فرستاد. پس از آن دوران روابط تجاری محدودی میان دو کشور وجود داشت. بیراه نیست اگر بگوییم فرانسه از همان زمان تاثیر زیادی بر برخی وجوه زندگی ایرانی داشته است. ازاین دست میتوان به تاثیر فراوان نظام حقوقی فرانسه بر ایران اشاره کرد.

به گزارش پایگاه خبری فریادگر، اما بعد از انقلاب پناه دادن فرانسه به برخی مخالفان انقلاب و همچنین کمک به عراق در جمگ تحمیلی موجب شد که روابط دو کشور تحت الشعاع قرار گیرد ولی این وضع پایدار نماند و  در سال 67 مجددا روابط دو کشور به طور رسمی آغاز شد. آغاز روابط دو کشور موجب حل شدن برخی مشکلات و اختلافات سابق نیز شد و پس از آن روابط دوستانه ای میان میان ایران و فرانسه برقرار بود. حتی زمانی که آمریکا اعمال تحریم‌های اقتصادی علیه ایران را آغاز کرد، در سال 1374 ژاک شیراک در انتخابات ریاست جمهورى فرانسه اعلام کرد «من برخلاف خیلى از کسانى که معتقدند باید ایران را منزوى و روابط را با این کشور محدود کنیم، معتقدم باید روابط فرانسه با ایران گسترش پیدا کند.» و ورود شرکت توتال به میادین نفت ایران در این دوران موجب گسترش روابط دو کشور شد و در آن دوران روابط تهران و پاریس روند رو به رشدی داشت.

اما در دولت احمدی نژاد روابط دو کشور به پایین ترین سطح رسید و فرانسه از طرح تشدید تحریم هاعلیه ایران استقبال کرد، در همین زمان میزان فروش نفت ایران به فرانسه نیز به پایین ترین میزان خود رسید.

در دولت یازدهم و در مذاکرات هسته‌ای ایران و گروه 1+5 نیز فرانسه بعضا با سخت‌گیری‌ و مخالف‌های خود روند مذاکرات را به چالش می‌کشید و گاهی در دقیقه نود ساز مخالف می‌زد. تا جایی که در لوزان حتی سخت‌گیری فرانسه آمریکایی‌ها را ناخشنود کرد. تاجایی که به نظر میرسید فرانسه در مذاکرات لوزان بیش از آنکه هرچیز به دنبال رساندن حرف اسرائیل و برخی کشورهای عربی بود. فابیوس در دور آخر مذاکرات در 6 تیر 94 در بدو ورود به وین نیز سه شرط را برای حصول توافق مطرح کرد و گفت: «معتقدیم که دست کم سه شرط ضروری وجود دارد. اعمال محدودیت طولانی مدت در زمینه ظرفیت‌های تحقیق و توسعه، دوم بازرسی شدید از سایت‌ها از جمله سایت‌های نظامی در صورت لزوم و سوم بازگشت خودکار تحریم‌ها در صورت نقض تعهدات از سوی ایران.»

اما با وجود سخت‌گیری‌های فرانسه در مذاکرات، بعد از حصول توافق بین ایران و گروه 1+5 و پس از اجرایی شدن برجام، فرانسه نیز مانند دیگر کشورهای اروپایی به سرعت تمایل خود برای آغاز مبادلات با ایران پس از رفع تحریم‌ها را با سفر فابیوس به تهران و ابلاغ دعوت اولاند از حسن روحانی رئیس‌جمهور ایران برای سفر به پاریس نشان داد.

با همه اینها  فرانسه هم از آن دست کشورهای اروپایی است که میتوان به داشتن روابط حسنه  با آن در سال های آتی امیدوار بود.

دعوت وزیر خارجه فرانسه از ظریف

محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان که هفته گذشته در دومین دور از سفرهای خود به قاره اروپا پس از اجرای برجام سفری به نروژ و آلمان داشت، این هفته نیز در پاسخ به دعوت همتای فرانسوی خود در سفری 2 روزه راهی فرانسه شد تا در پاریس با مقامات فرانسوی دیدار و در خصوص مناسبات دوجانبه رایزنی داشته باشد.

ظریف پیش از این نیز در اولین دور از سفرهای خود به قاره سبز در نهم خرداد سال جاری سفری پنج روزه به چهار کشور اروپایی لهستان، فنلاند، سوئد و لتونی داشت.

رئیس دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران در این سفر که به دعوت رسمی «ژان مارک آیرو» همتای فرانسوی‌اش انجام شد، قرار است با فرانسوا اولاند رئیس جمهور فرانسه نیز دیدار کرد. همچنین دیدارد با روسای پارلمان و سنای فرانسه و سخنرانی در مرکز تحقیقات بین‌الملل فرانسه نیز از دیگر برنامه‌های ظریف در مدت حضورش در پاریس بود.

باید اتحاد جهان اسلام را به غرب نشان دهیم

ظریف در ضیافت افطاری در محل اقامت سفیر ایران در فرانسه و در جمع سفرا و نمایندگان انجمن ها و تشکل های اسلامی از 33 کشور جهان و برخی مقامات فرانسوی از لزوم اتحاد جهان اسلام سخن گفت.  وزیر امور خارجه کشورمان با تاکید بر اینکه باید اتحاد جهان اسلام را به غرب نشان دهیم، گفت: ما گرسنگی و تشنگی در ماه مبارک رمضان را تحمل می کنیم تا گرسنگی و تشنگی پناهندگان سوری در اقصی نقاط جهان را درک کنیم.

وی ضرورت اتحاد جهان اسلام را خاطرنشان کرد و افزود: در جهان اسلام نیاز داریم نشان دهیم چگونه می توانیم خودمان با افراطی گریی و تروریسم که اسلام و جهان اسلام را متاثر از خود کرده، مبارزه کنیم.
ظریف گفت: ما باید به جای پر رنگ کردن اختلافاتمان نشان دهیم چگونه چالش های مشترکمان را به نام اسلام و برای توسعه کشورهای اسلامی و جامعه اسلامی داریم.
وزیر امور خارجه در ادامه با تاکید بر اینکه باید جهانی فکر کنیم که چگونه با بی عدالتی برای پیدا کردن پیروان جدید دین اسلام تلاش کنیم، اظهار داشت: مهمترین بی عدالتی، بی عدالتی علیه فلسطین است، ما باید در مقابل حملات و خشونت ها، اختلافاتمان را به حداقل برسانیم.
ظریف با بیان اینکه همه ما نیاز داریم برای این مشکل کنار هم باشیم، افزود: چرا که دین اسلام، یک دین منحصر به یک جغرافیا و یک منطقه نیست، ما به دینی تعلق داریم که اعتقاد دارد هر انسان مثل همه بشر است و کشتن یک انسان مثل کشتن همه انسان هاست.

همه گروه های سیاسی در ایران از نتیجه انتخابات رضایت دارند

وزیرخارجه کشورمان در ادامه برنامه های کاری خود در سفر به پاریس، در کمیسیون امور خارجی،دفاعی و نیروهای مسلح فرانسه به وضعیت مجلس ایران اشاره کرد.
وی  در ادامه با اشاره به انتخابات دهمین دوره مجلس شورای اسلامی افزود: رئیس مجلس و روسای کمیسیونها انتخاب شده اند. در آینده نزدیک هم اعضای کمیسیونهای دوستی انتخاب خواهند شد و زمینه برای روابط نزدیکتر پارلمانی بین مجلس ایران و پارلمان فرانسه فراهم خواهد شد.
وزیر امور خارجه اضافه کرد: در وزارت امور خارجه این روابط را تشویق خواهیم کرد و این امر برای دوستی مشترک دو کشور موثر است.
ظریف با بیان اینکه انتخابات خوب پارلمانی را در دو ماه گذشته پشت سرگذاشتیم، گفت: مردم ایران با مشارکت خیلی خوبی در این انتخابات رای دادند و این در حالی است که در ایران رای دادن اجباری نیست.
به گفته وی، 62 درصد حضور در انتخابات پارلمانی حضور قابل توجهی است و برخلاف تصورات مطرح شده، یک پارلمان متعادل انتخاب شده و همه گروه های سیاسی در ایران از نتیجه انتخابات خوشحالند و احساس می کنند پیروز شده اند.

وزیر امور خارجه کشورمان همچنین روابط پارلمانی ایران و فرانسه را تقویت کننده شناخت و مردم این دو کشور از یکدیگر دانست و گفت: در همین راستا هفته آینده تهران میزبان رئیس مجلس ملی فرانسه خواهد بود.

مبارزه با تروریسم نیازمند همکاری جهانی است

رئیس دستگاه دیپلماسی در بخش دیگری از سخنان خود به موضوع مبارزه با تروریسم اشاره کرد و گفت: برای این کار همکاری نیاز است. ما باید آمادگی پذیرش مشکلات و یافتن راه های مشترک را داشته باشیم و در این مسیر حرکت کنیم.
ظریف مبارزه با تروریسم نیازمند تلاش جهانی دانست و گفت: ما به عنوان قربانی تروریسم آمادگی هرگونه همکاری برای حل این مشکل جهانی را داریم.
رئیس دستگاه دیپلماسی یادآور شد: امروزه در حوزه مسائل منطقه ای هیچ مشکلی محدود به یک محل نخواهد بود، متاسفانه شاهد وقوع جنایاتی در فرانسه بودیم و این جنایات این واقعیت را نشان داد که در دنیای کنونی هیچ مشکل محلی نداریم و مشکلات از محلی به محل دیگر گسترش می یابد و این نشان می دهد برای این مشکل راه حل محلی نداریم و راه حل ها باید جهانی باشد
ظریف تاکید کرد: مشکل، مشکلی نیست که از راه نظامی حل شود. مشکلات سیاسی نیازمند راه حل سیاسی است و مهمتر از مشکلات سیاسی، مشکلات مبنایی است که به گسترش افراط گرایی منجر می شود.
وزیر امور خارجه احساس به حاشیه رانده شدن، بی احترامی و ناکامی های اقتصادی و بی عدالتی جوانان در جوامع مختلف را زمینه ساز شرایطی عنوان کرد که افراد عوام فریب بتوانند جوانان را به سمت گروه های تروریستی جذب کنند.
ظریف تصریح کرد: همزمان با مبارزه با گروه های افراطی باید این گروه ها را از منابع مالی و انسانی محروم کنیم و این نیازمند تلاش جهانی است.

حسن همجواری سیاست غیرقابل تغییر ایران

محمد جواد ظریف در ادامه نشست و در پاسخ به سوالات اعضای کمیسیون سیاست خارجه، دفاعی و نیروهای مسلح فرانسه درباره مسائل منطقه ای و رابطه با عربستان به لزوم حفظ همجواری اشاره کرد. وزیر امور خارجه، مشکل زمامداری در جهان عرب را ناتوانی در پاسخگویی به نیازهای سیاسی و اجتماعی مردم دانست و گفت: نمی توانیم بپذیریم که حقوق مردم بحرین توسط گروهی خدشه دار شود و مردم از حقوق خود محروم شوند.
وی اظهار داشت: ایران به دنبال روابط خوب با همه همسایگان خود است و اولویت ما روابط خوب منطقه ای است و این مسئله حتی از موضوع هسته ای هم مهمتر است.
ظریف افزود: از ابتدا معتقد بودیم که منطقه ما نیازمند یک چارچوب همکاری و گفت و گوی منطقه ای است بنابر این پیشنهاد ایجاد یک مجمع گفت و گو در خلیج فارس را ارائه کردیم که شبیه چیزی است که شما آن را به عنوان پروژه هلسینکی می شناسید.
وی ضمن تاکید بر ضرورت پای بندی به اصولی همچون احترام به مرزها و عدم مداخله در امور داخلی دیگران، اظهار داشت:چند سالی است پیشنهاد ایران برای گفت و گو مطرح شده است.
رئیس دستگاه دیپلماسی با بیان اینکه ایران به عنوان یک جامعه تک صدایی نیست و دیدگاه های مختلفی در آن وجود دارد، خاطرنشان کرد: ما خواهان روابط منطقی هستیم؛ اینکه حقوق مردم بحرین توسط گروهی خدشه دار شود و مردم از حقوق خود محروم شوند را نمی توانیم بپذیریم در عین حال حسن همجواری یک سیاست غیر قابل تغییر ایران است.
ظریف با بیان اینکه برخی با ایجاد تنش می خواهند مشکلات واقعی را منحرف کنند، خاطرنشان کرد: ما مشکل زمامداری در جهان عرب داریم که به معنای ناتوانی در پاسخگویی به نیازهای سیاسی و اجتماعی مردم است.
وی با بیان اینکه منطقه ما نیازمند راهکار سیاسی است، تاکید کرد: در راه نظامی، یک طرف برنده و یک طرف بازنده است و این راهکار جواب نمی دهد پس ناگزیر از یافتن راهکار سیاسی هستیم و باید مردم سوریه را که حق انتخاب دارند، تشویق کنیم.
وزیر امور خارجه با بیان اینکه در سه چهار سال گذشته تمرکز بر روی یک فرد بود، اظهار داشت: این به معنای بازی برد و باخت است و هیچ کسی نمی تواند آن را به نتیجه برساند و مسئله را طوری مطرح می کنند که باعث شکست می شود. بنابر این باید به جای تمرکز بر روی فرد، روی روش ها تمرکز کنیم.
آمریکا از ایجاد مانع در روابط سایر کشورها با ایران خودداری کند

وزیر خارجه کشورمان همچنین در دیدار با جرالد لارشه رییس مجلس سنای فرانسه بر نقش ارتباطات پارلمانی در افزایش فهم طرفین از یکدیگر تاکید کرد.
وزیر امور خارجه گفت: در چارچوب توافق هسته ای ، آمریکا باید از ایجاد مانع در روابط سایر کشورها با ایران خودداری کند.

وی افزود:بین ایران و فرانسه دو دسته روابط و توافق وجود دارد؛ یکی نیاز به تعامل بانکی ندارد، مانند روابط فرهنگی و گردشگری ومشورت های سیاسی و دیگری روابطی که نیاز به روابط بانکی دارند.
رییس دستگاه دیپلماسی کشورمان با بیان اینکه فرانسه برای این که جو روانی موجود شکسته شود، باید اقدام کند اظهار داشت: ما معتقدیم هیچ مشکلی در روابط بانکی وجود ندارد و در چارچوب توافق هسته ای، آمریکا باید از ایجاد مانع در روابط سایر کشورها با ایران خودداری کند.
وزیر امور خارجه در عین حال تصریح کرد:مشکل ترانسفر بانکی مشکل اراده سیاسی است.
وی در این دیدار همچنین بر لزوم همکاری دوکشور در زمینه مبارز با تروریسم تاکید کرد.
رییس مجلس سنا هم از گسترش مناسبات دو کشور و توافقات اخیر در جریان سفر روحانی به فرانسه ابراز خرسندی کرد.
لارشه همچنین بر نقش ایران در منطقه بر لزوم همکاری ها در خصوص مسایل سوریه ولبنان بویژه تاکید کرد.

هیچ خطری بانک ها را برای همکاری با ایران تهدید نمی کند

ظریف همچنین در نشستی که با اعضای کمیسیون سیاست خارجه، دفاعی و نیروهای مسلح فرانسه داشت، نگرانی های بانکی برای همکاری با ایران را فضای روانی دوران تحریم توصیف کرد و گفت: هیچ خطری بانک ها را برای این همکاری تهدید نمی کند.
وی افزود: با وجود این که چندین گزارش آژانس بین المللی انرژی اتمی تصریح کرده که ایران همه تعهدات خود را انجام داده است اما متاسفانه هنوز فضای روانی دوران تحریم که بانک ها را از ارتباط با ایران منع می کرد، در برخی بانک های اروپایی و بسیاری از بانک های فرانسه وجود دارد.
ظریف ادامه داد: این فضا به نظر ما غیر واقعی است و هیچ خطری برای همکاری با ایران بانک ها را تهدید نمی کند.
ظریف افزود اما «بی ان پی پاری با» (بانک فرانسوی) نزدیک 9میلیارد دلار توسط آمریکایی از نظر ما غیرقانونی جریمه شده است. لذا برای بازگشت به بازار ایران نگرانی دارد.
وی اظهار داشت: فرانسه در گذشته نقش بسیار مهمی ایفا کرد برای این که اجازه نداد تحریم های فرامرزی آمریکا موفق شود.
وزیر امور خارجه خاطرنشان کرد: شما با حضور در ایران می توانید از امکانات وسیع انسانی در تولید و صادرات به منطقه استفاده کنید و با توجه به سابقه بسیار طولانی همکاری ایران و فرانسه در زمینه خودروسازی و سایر حوزه ها، زمینه های همکاری بسیار زیاد است.

روابط ما با کشورهای همسایه حتی از موضوع هسته ای هم مهم تر است

وزیر امور خارجه کشورمان با اشاره به موضوعات منطقه‌ای و روابط با عربستان گفت: ایران به دنبال روابط خوب با همه همسایگانش است. اولویت ما روابط خوب منطقه‌ای است و روابط ما با کشورهای منطقه، حتی از موضوع هسته‌ای هم مهم‌تر است.

وزیر امور خارجه گفت: اینکه حقوق مردم بحرین توسط یک گروهی خدشه دارد شود و زیر پا گذاشته شود و مردم از حق تابعیت خود محروم شوند، همه ما در جهان هم سو هستیم؛ اما در اینکه ما به دنبال حسن همجواری با همسایگان هستیم، این سیاست غیرقابل تغییر ایران است.

راهکار نظامی در سوریه نتیجه نمی‌دهد

وزیر امورخارجه با اشاره به اینکه در مورد سوریه دو راهکار سیاسی و نظامی وجود دارد تصریح کرد: ما در سوریه باید به دنبال راه حل سیاسی باشیم. راهکار نظامی در سوریه یعنی تلاش برای اینکه نیازهای یک طرف در ازای تهدید همه تامین شود؛ این راهکار نتیجه نمی‌دهد.
وزیر امور خارجه با اشاره به اینکه راهکار سیاسی یعنی پیدا کردن روش‌هایی که همه در آن شریک شوند، خاطر نشان کرد: معتقدیم در سوریه ما ناگزیر از راهکار سیاسی هستیم و برای همین، ناچاریم مردم سوریه را مجبور کنیم پشت میز مذاکره بنشینند.
ظریف با بیان اینکه ایران معتقد است تمرکز روی یک فرد در سه، چهار سال گذشته، برای آینده سوریه به معنی ورود به بازی «برد – باخت» است و شما مساله را به شکلی تعریف کردید که شکست می‌خورید، گفت: اما اگر شما به جای تمرکز روی یک فرد، روی روش‌ها توافق کنید مساله حل می‌شود.
وی افزود: اینکه آیا آینده سوریه یک آینده فدرالی قابل هدایت یا خطرناک است و امنیت منطقه را بر هم می‌زند و اینکه یک سوریه متحد خوب است یا از هم پاشیده و آیا در آینده در سوریه باید نظامی داشته باشیم که متمرکز بر رئیس جمهور است یا پارلمان، این سوالات خیلی راحت‌تر است تا سوالی که یک فرد چه نقشی دارد.

وزیر امور خارجه کشورمان همچنین در ادامه برنامه های دومین روز از سفر به فرانسه به دیدار فرانسوا اولاند رئیس جمهوری این کشور در کاخ الیزه رفت و با وی گفت و گو کرد. به گفته وزیر خارجه کشورمان، رایزنی و تبادل نظر درباره توافقات دو جانبه تهران- پاریس در چارچوب سفر سال گذشته دکتر حسن روحانی رئیس جمهوری کشورمان به فرانسه، مسائل اقتصادی و تجاری و بررسی مسائل بحران های منطقه ای از جمله سوریه از اهم محورهای مهم گفت و گوی وی با اولاند بوده است.

گفتنی است محمد جواد ظریف پس از دیدار با اولاند و ایرو، پاریس را به مقصد آمستردام پایتخت هلند ترک کرد.

 گزارش:سحر مهرابی