مهمترین کتابهای جنبش مشروطه را بشناسید

تاریخ مشروطه ایران

کتاب تاریخ مشروطه ایران نوشته احمد کسروی مهمترین کتاب درباره مشروطه محسوب می شود که در سال ۱۳۱۹ خورشیدی به چاپ رسید. این کتاب برجسته‌ترین سند نوشته شده درباره رویداد مشروطه و چند و چون آن است و حتی در زمانی که نوشته‌های کسروی ممنوع بود این نوشتار همچنان مرجع پژوهش‌های تاریخی بود. این کتاب توسط ایوان سیگل به انگلیسی نیز ترجمه شده است. کسروی جلد نخست این کتاب را به نام «تاریخ هیجده سالهٔ آذربایجان» نوشته و پس از چاپ و نشر، جلد دوم آن را به نام «تاریخ مشروطهٔ ایران» انتشار داد. او نوشتن این تاریخ را نخست از ماهنامه‌ای به نام پیمان آغاز کرد. کسروی می‌گوید: «سی سال گذشت و یکی از آنان که در جنبش پا در میان داشته بود و یا خود می‌توانست آگاهیهایی گرد آورد به نوشتن آن برنخاست، و من دیدم داستان‌ها از میان می‌رود و در آینده کسی گرد آوردن انها نخواهد توانست. یک جنبشی که در زمان ما رخ داده، اگر ما داستان آن را ننویسیم دیگران چگونه خواهند نوشت؟!...» او دیگر انگیزهای خود در نگارش کتاب را موارد ذیل ذکر کرده است : بررسی رازهای ناکامی جنبش - شناساندن قهرمانان راستین و پیشگیری از واژگونه نمایی تاریخ - پیشگیری از چسباندن این جنبش به بیگانگان - یاداوری کوشش کسانی که در آینده کنار گذارده شدند - پیشگیری از نوشته شدن تاریخ میهن به دست بیگانه – و سرانجام درد فراموشی ایرانیان

مشروطه ایرانی

مشروطه‌ ایرانی نوشته ماشاءالله آجودانی نویسنده و تاریخنگار ایرانی مقیم انگلستان یکی از مهمترین کتابها در باب مشروطه است.  نویسنده نگاه کلی و تحلیلی در ارتباط با مشروطه داشته و روابط بین قدرت و حکومت و روشنفکری را مورد بحث قرار داده است. نویسنده، تلاش کرده است تلقی علمای مذهبی از یک طرف و روشنفکران را از طرف دیگر در ارتباط با مشروطیت تجزیه و تحلیل کند. کتاب در سال ۱۳۷۶ خورشیدی نوشته شده و چاپ اول آن در سال ۱۳۸۲ در تهران به انجام رسیده است. کتاب در قطع وزیری کوچک و۵۶۰ صفحه است. کتاب از ۱۹ بخش تشکیل شده و قسمت های آن شامل: پیشگفتار، قدرت و حکومت، از دفتر روشنفکری، یادداشت ها و نمایه است.

تاریخ انقلاب مشروطیت ایران

تاریخ انقلاب مشروطیت ایران کتابی است از مهدی ملک‌زاده که یکی از منابع قابل توجه در زمینه تاریخ مشروطیت در ایران محسوب می‌شود. این کتاب در هفت جلد و مجموعا ۱۶۹۷ صفحه در قطع وزیری نگاشته شده است.

تاریخ بیداری ایرانیان

تاریخ بیداری ایرانیان کتابی در مورد تاریخ نهضت مشروطیت ایران است که توسط ناظم‌الاسلام کرمانی نوشته شده است. بیشتر کتاب شامل خاطرات روزانه ناظم‌الاسلام از ذیحجه ۱۳۲۲ (قمری) تا رجب ۱۳۲۷ (قمری) است. او در این کتاب نقطه شروع ترقی ایرانیان را دوران صدارت امیرکبیر دانسته و ناصرالدین شاه و مظفرالدین شاه را پادشاهانی دمدمی مزاج و ساده‌لوح معرفی کرده است. نثر کتاب ساده و روان است.  ادوارد براون مؤلف تاریخ ادبیات ایران، کتاب را از نظر سبک و جمله بندی و استناد بر تاریخ‌های عمومی افرادی چون رضاقلی خان هدایت و محمدتقی خان سپهر برتر دانسته است.

خاطرات شیخ ابراهیم زنجانی

شیخ ابراهیم زنجانی از روحانیان آزادیخواه در دوران مشروطه و پس از آن بود. کتاب خاطرات شیخ ابراهیم زنجانی، برای نخستین بار در سال 1379 با شمارگان سه هزار نسخه، از سوی نشر کویر منتشر شد. دومین چاپ این کتاب نیز در سال 1380 با شمارگان پنج هزار نسخه در دسترس مخاطبان قرار گرفت. این کتاب پس از آن دیگر تجدید چاپ نشد، تا این‌که نشر کویر چندی پیش سومین چاپ آن را نیز، پس از گذشت 13 سال از چاپ دوم، منتشر کرد. کتاب در 6 فصل تدوین شده است. شیخ ابراهیم زنجانی ایلخانی از آزادی‌خواهان ، روشن‌فکران و عضو علنی لژ بیداری در دوران انقلاب مشروطه ایران و قاضی دادگاهی بود که محاکمهٔ شیخ فضل‌الله نوری مجتهد معروف در آن انجام شد.

تشیع و مشروطیت در ایران و نقش ایرانیان مقیم عراق

کتاب «تشیع و مشروطیت در ایران و نقش ایرانیان مقیم عراق» نوشته دکتر عبدالهادی حائری (۱۳۷۲ – ۱۳۱۴ش) یکی از اثرگذارترین تحقیقاتی است که درباره اندیشه و رفتار سیاسی علمای نجف و قم در جریان جنبش مشروطه و نیز وقایع پس از آن تألیف شده است. نویسنده کتاب نوه دختری آیت‌الله شیخ عبدالکریم حائری یزدی بوده و به واسطه ارتباط نزدیک با بیوت علمای بزرگ نجف و قم توانسته اطلاعات دست اولی را گزارش دهد. این کتاب نخستین بار در سال ۱۹۷۷م / ۱۳۵۶ش در لیدن هلند به زبان انگلیسی منتشر شد و نویسنده در تابستان ۱۳۵۸ آن را به فارسی ترجمه و در ایران منتشر کرد. این نقد بر اساس چاپ چهارم این کتاب نوشته شده که در سال ۱۳۸۷ از سوی انتشارات امیرکبیر در ۳۹۸ صفحه منتشر شده است. نویسنده، در دیباچه ۹ صفحه‌ای گفته است که هدف اصلی این کتاب، بررسی واکنش‌های رهبران مذهبی در برابر انقلاب مشروطیت از حیث درگیری عملی و کمک‌های فکری به انقلاب بوده است.

تاریخ ایران مدرن

پروفسور آبراهامیان، استاد ممتاز تاریخ در کالج باروک دانشگاه شهر نیویورک است. وی آثار متعددی را در کارنامه پژوهش‌های دانشگاهی‌اش ثبت کرده است که پرآوازه‌ترین آن‌ها کتاب ایران بین دو انقلاب است. اما او در کتاب تاریخ ایران مدرن نیز به بررسی ایران از پیش از انقلاب مشروطه تا دوره جمهوری اسلامی پرداخته است. فصل دوم کتاب، مقطع انقلاب مشروطه را مورد توجه قرار داده است که نویسنده مطالب خود را در این فصل در پنج قسمت ارائه می دهد.