اگرچه نخستین دورهٔ مسابقات فوتبال جام باشگاههای آسیا در سال ۱۹۶۷ برگزار شد اما لیگ قهرمانان فوتبال آسیا ( AFCChampions League) به شکل فعلی از سال ۲۰۰۲ میلادی میان باشگاههای برتر کشورهای عضو کنفدراسیون فوتبال آسیا برگزار میشود. نخستین دوره لیگ قهرمانان آسیا، با ترکیب دو تورنمنت باشگاهی سطح اول فوتبال قاره آسیا یعنی جام برندگان جام آسیا و جام باشگاههای آسیا در فصل ۰۳–۲۰۰۲ برگزار شد که با قهرمانی تیم العین امارات به پایان رسید.
به گزارش پایگاه خبری فریادگر، از آغاز مسابقات باشگاهی آسیا تاکنون ۳۴ دوره به طور کامل برگزار شده است. این مسابقات، با مسابقات باشگاهی آسیا در سال ۱۹۶۷ آغاز شد و در سال ۱۹۸۵ به جام باشگاههای آسیا و از ۲۰۰۲ به لیگ قهرمانان آسیا تغییر کرد.
در مجموع رقابتهای جام باشگاههای آسیا و لیگ قرهمانان آسیا، تیمهای کرهای با ۱۱ قهرمانی بیشترین قهرمانی در آسیا را کسب کرده اند و پس از آن تیمهای ژاپنی با ۵، تیمهای عربستانی با ۴ و تیمهای ایرانی و چینی نیز هرکدام ۳ قهرمانی در این رقابتها کسب کرده اند. استقلال تهران 2 بار و پاس یک بار قهرمان آسیا شده اند اما از زمان برگزاری این رقابتها به شکل کنونی، تیمهای ایرانی تاکنون قهرمان نشده اند و تنها دو بار تیمهای سپاهان و ذوب آهن اصفهان نایب قهرمان این رقابتها شده اند. بنابراین 25 سال است هیچ تیم ایرانی قهرمان آسیا نشده و این بار که پرسپولیس و استقلال در اوج آمادگی به این رقابتها می روند، شاید تحقق این آرزو و تعبیر شدن این رویا در دسترس تر به نظر برسد.
از لیگ قهرمانان آسیا در سال ۲۰۰۹ رقابتها با شکل جدیدی برگزار شد. تیمها در دو منطقه شرق آسیا و غرب آسیا و در هر منطقه ۱۶ تیم منتخب قرار گرفتهاند. ۱۶ تیم هر منطقه در ۴ گروه ۴ تیمی بهطور رفت و برگشت به مصاف هم میروند، از هر گروه ۲ تیم اول در بازی یکهشتمنهایی با یکدیگر مسابقه میدهند.
تعداد تیمهای منتخب هر کشور با توجه به رنکینگ کنفدراسیون فوتبال آسیا برای هر لیگ داخلی و به دست آوردن شرایط لازم ای اف سی انتخاب شدهاند. از لیگ قهرمانان آسیا در سال ۲۰۱۳ مسابقات دور یکهشتم نهایی به صورت رفت و برگشت انجام میشود. مسابقات از دور یکچهارم نهایی بدون در نظر گرفتن تقسیمات منطقهای و با قرعهکشی معین خواهد شد، در این قرعهکشی امکان بازی دو تیم از یک کشور با یکدیگر در این مرحله وجود دارد.
قاره آسیا به دلیل وسعت زیاد و اختلاف مسافت و ساعت و همچنین تغییرات آب و هوایی متفاوت هر منطقه نسبت به هرکشور امکان همگروهی کشورهای شرقی و غربی آسیا تا حد زیادی سخت و طاقت فرسا و همینطور شامل هزینههای هنگفت میشود؛ به همین دلیل کنفدراسیون فوتبال آسیا تصمیم به سهمیه بندی جداگانه برای کشورهای شرقی و غربی برای راحتی و عدم مشکل و همچنین حفظ کیفیت مسابقات در نظر گرفته که سهمیه هر کشور و منطقه به شرح زیر است:
آخرین تغییرات اعمالی در لیگ قهرمانان سال ۲۰۱۶ که امسال نیز معتبر است اینگونه است:
شرق آسیا
کشورهای ژاپن، کره جنوبی و چین دارای ۳ سهمیهٔ مستقیم و یک سهمیه پلی آف و کشورهای استرالیا و تایلند دارای ۱ سهمیهٔ مستقیم و یک سهمیهٔ غیر مستقیم (پلیآف) میباشند و کشورهایی که حائز شرایط حضور در بالاترین سطح مسابقات باشگاهی آسیا باشند (مانند مالزی، ویتنام، سنگاپور و …) و شاهد رشد فوتبال باشند طبق صلاحدید کارشناسان AFC میتوانند در مرحله پلی آف ورودی مسابقات تیم داشته باشند و در صورت موفقیت در آن مرحله به مرحله گروهی راه یابند.
غرب و مرکز آسیا
کشورهای عربستان سعودی و ایران دارای ۳ سهمیهٔ مستقیم و ۱ سهمیهٔ غیر مستقیم (پلیآف)، کشورهای امارات متحده عربی و قطر داری ۲ سهمیهٔ مستقیم و ۲ سهمیهٔ غیر مستقیم (پلیآف) و کشور ازبکستان دارای ۲ سهمیهٔ مستقیم و ۱ سهمیهٔ غیر مستقیم (پلیآف) میباشند. البته کشورهایی که امتیاز بالایی از نظر ملی و باشگاهی در سطح آسیا کسب نمایند میتوانند در مرحله پلی آف حضور داشته باشند و پس از موفقیت در آن مرحله به مرحله گروهی برسند (مانند عراق، اردن، عمان و بحرین)
البته این تقسیمبندی و سهمیه بندی هر ۲سال یکبار به نسبت عملکرد تیمهای ملی، باشگاهی و امکانات آن کشور تغییر میکند که شرایط فوق آخرین تغییرات اعمال شده میباشد.
تیمهای ایرانی در باشگاههای آسیا
از اولین دوره برگزاری لیگ قهرمانان آسیا در سال ۲۰۰۲ تاکنون هیچیک از تیمهای ایرانی موفق نشدهاند به قهرمانی این مسابقات دست پیدا کنند. تیم فوتبال سپاهان در لیگ قهرمانان آسیا ۲۰۰۷ و تیم فوتبال ذوب آهن در لیگ قهرمانان آسیا ۲۰۱۰ موفق شدند به فینال راه یابند ولی در نهایت به مقام نایب قهرمانی این مسابقات دست یافتند. در جام باشگاههای آسیا از ایران تاکنون تیمهای استقلال تهران ۲ بار در سالهای ۱۹۷۰ و ۱۹۹۱ و پاس در سال ۱۹۹۲ قهرمان شدهاند. تیمهای استقلال تهران و سئونگنام ایلهوا چونما کره جنوبی هرکدام با دو قهرمانی و دو نایب قهرمانی در این رقابتها بعد از پوهانگ استیلرز کره جنوبی که سه قهرمانی در کارنامهٔ خود دارد و الهلال عربستان سعودی که دو قهرمانی و سه نایب قهرمانی دارد، سومین تیمهای پرافتخار این رقابتها به شمار میروند. همچنین تیم فوتبال استقلال دوبار نایب قهرمان شده و تیم فوتبال ذوب آهن و سپاهان اصفهان یک بار به عنوان نایب قهرمانی دست یافتهاند.
4 نماینده ایران در لیگ قهرمانان 2017
در گروه A این رقابتها استقلال تهران در گروه دشواری قرار نگرفته است. این تیم با التعاون عربستان، لوکوموتیو تاشکند ازبکستان و الاهلی امارات همگروه است که الاهلی دشوارترین حریف این تیم خواهد بود. الاهلی امارات در فصل گذشته به مقام نایب قهرمانی این رقابتها دست یافته است.
در گروه B استقلال خوزستان که نخستین گام را با پیروزی در مقابل الفتح عربستان محکم برداشت، با لخویا قطر و الجزیره امارات هم همگروه است.
در گروه C ذوب آهن اصفهان با العین امارات، الاهلی عربستان و بنیادکار ازبکستان همگروه شده است. العین امارات در سال 2013 قهرمان و در سالهای 2005 و 2016 (فصل گذشته) نایب قهرمان شده است. العین امارات پرافتخارترین تیم این کشور در آسیا محسوب می شود. الاهلی عربستان هم سابقه دو نایب قهرمانی در آسیا را دارد که یکی به سال 1986 بر می گردد و دیگری مربوط به سال 2012 است. بنیادکار هم اگرچه سابقه حضور در فینال باشگاههای اسیا را ندارد اما همواره از تیمهای قدرتمند ازبکستان بوده است. ذوب آهن در گروهی به مراتب دشوارتر از استقلال تهران و استقلال خوزستان قرار گرفته است.
در گروه D پرسپولیس هم در گروه دشواری قرار گرفته است. الهلال عربستان، الریان قطر و الوحده امارات در این گروه قرار دارند. الهلال عربستان با 2 قهرمانی و 3 نایب قهرمانی پرافتخارترین تیم غرب آسیا و دومین باشگاه پرافتخار آسیا پس از پوهانگ استیلرز است. الهلال در سالهای 92 و 2000 قهرمان و در سالهای 1987، 1988 و 2014 نایب قهرمان آسیا شده است.
در گروه E میوآنگتونگ یونایتد تایلند، بریزبن رور استرالیا، اولسان هیوندای کره جنوبی و کاشیما آنتلرز ژاپن قرار دارند. اولسان هیوندای یک بار در سال 2012 قهرمان آسیا شده و سایر تیمهای این گروه سابقه حضور در فینال آسیا را ندارند.
در گروه Fاوراوارد ژاپن، وسترن سیدنی استرالیا، شانگهای SIPG چین و اف سی سئول کره جنوبی حضور دارند. اوراوارد در سال 2007 و وسترن سیدنی در سال 2014 قهرمان آسیا شده اند و اف سی سئول دو بار در سالهای 2002 و 2013 به مقام نایب قهرمانی آسیا رسیده است.
در گروه G نیز سوون سامسونگ کره جنوبی با 2 قهرمانی متوالی در سالهای 2001 و 2002، و گوانگژو چین به عنوان پرفتخارترین تیم چینی در لیگ آسیا با دو قهرمانی در سالهای 2013 و 2015 همراه با کاوازاکی ژاپن و ایسترن هنگ کنگ قرار گرفته اند.
و سرانجام در گروه H گامبا اوزاکا ژاپن که 1 بار در سال 2008 قهرمان آسیا شده، همراه با آدلاید یونایتد استرالیا که در همان سال نایب قهرمان شده، جیانگسو سونینگ چین و ججو یونایتد کره جنوبی قرار گرفته اند.
گزارش : فرشاد رضایی