طرح «گفت و گوی تمدن ها » در سازمان ملل از سوی سید محمد خاتمی و اجماع جهانی بر روی آن نقطه عطفی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی است.به طوریکه بسیاری از دیپلمات ها اذعان دارند بعد از آن یکی از مهمترین دغدغه های سید کمال خرازی وزیر خارجه وقت ایران ، مدیریت زمان برای دیدارهای دیپلماتیک بود.زیرا در آن زمان وزارت خارجه ایران با تعداد بالای درخواست های دولت های مختلف برای سفر مقامات و دیدارهای دیپلماتیک مواجه بود .
از این رو وزارت خارجه با ترافیک بالای دیدارهای دیپلماتیک مواجه بود.اما چند سال بعد با تغییر سیاست ها در دولت های نهم و دهم روابط دیپلماتیک از لحاظ کیفی و کمی با افت محسوسی مواجه شد تا اینکه در 24 خرداد سال 92 دوباره مردم ایران به توسعه روابط خارجی «آری » گفتند.از آن روز تاکنون سیر صعودی روابط دیپلماتیک محسوس است.بطوریکه در همین چند روز گذشته شاهد دیدارها و مذاکرات گسترده دولت مردان با مقامات کشورهای مختلف هستیم.پر واضح است زمان بندی و چگونگی دیدارها از اهمیت بالای برخوردار است.سفر حسن روحانی با هیات بلندپایه سیاسی و اقتصادی به هندوستان با مختصات کم نظیرش،سفر محمد جواد ظریف به مونیخ آلمان و دیدارهای هدفمند با تاکید بر قفقاز جنوبی،سفر بدون وقفه وزیر امورخارجه کشورمان از مونیخ به موسکو و مذاکرات حساس با مقامات کرملین و سرانجام سفر دو وزیر خارجه کشورهای اتحادیه اروپا و دیدارهای متعدد آنها با مقامات ایرانی همگی نشان از آن دارد که هدف گذاری های وزارت امورخارجه محدود به جغرافیا و ایدئولوژی نیست و تلاش های آنها معطوف به منافع ملی و کاهش هزینه ها برای کشور است.پر واضح است دکترین سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در 5سال گذشته مبتنی بر انفعال یا آرمان گرایی محض نبوده و دیپلمات های ایرانی با تاکید بر گفت و گو به دنبال کنش گری دیپلماتیک بوده و معتقدند از طریق گفت و گو می توانند بر بسیاری از مناقشات و مساله های موجود غلبه کنند.این روزها نیز رویارویی با اقدامات احتمالی دولت ترامپ در قبال برجام و همچنین مشکلات اقتصادی کشورمان جز اولویت های دستگاه دیپلماسی است تا هزینه های کشور را کاهش دهد.از این رو دیروز وزرای امورخارجه اسپانیا و هلند با مسوولان کشورمان دیدار کردند.
آلفونسو داستیس وزیر امور خارجه اسپانیا در سفر به تهران با برخی از مقامات ایرانی دیدار کرد.وزیر امور خارجه اسپانیا در دیدارهای جداگانه ای با رئیس جمهوری،وزیر امورخارجه، دبیر شورای عالی امنیت ملی و مشاور مقام رهبری در امور بینالملل دیدار کرد.
حجتالاسلام والمسلمین حسن روحانی در دیدار آلفونسو داستیس، وزیر امور خارجه اسپانیا، با اشاره به روابط دیرینه و دوستانه ایران و اسپانیا گفت: توسعه مناسبات و همکاریهای تهران - مادرید به نفع دو ملت خواهد بود.
وی ادامه داد: ظرفیتها و توانمندیهای خوبی در بخشهای مختلف تجاری و اقتصادی در دو کشور وجود دارد که باید از آنها در راستای گسترش بیش از پیش روابط و همکاریهای فیمابین به بهترین شکل استفاده و بهرهبرداری کنیم.رئیسجمهور اضافه کرد: امروز فرصتهای متعدد و ممتاز سرمایهگذاری در بخشهای انرژی، مواد معدنی، فولاد، محیط زیست و صرفهجویی در انرژی در ایران وجود دارد که سرمایهگذاران اسپانیایی هم میتوانند از این موقعیت استفاده کرده و در این پروژهها حضور داشته باشند.
روحانی همچنین به ضرورت توسعه روابط علمی، دانشگاهی و فناوری و گسترش همکاریها در زمینه بیو و نانو تکنولوژی میان ایران و اسپانیا تاکید کرد.
وی با بیان اینکه پس از توافق هستهای فرصتهای خوبی برای توسعه مناسبات و همکاریهای اقتصادی اتحادیه اروپا با ایران فراهم شده است، اظهار داشت: گسترش روابط بانکی ایران و اسپانیا میتواند زمینهساز و پایه خوبی برای افزایش بیش از پیش همکاریها و روابط تجاری و اقصادی دو کشور باشد.
رئیس شورای عالی امنیت ملی با تاکید بر اینکه استحکام و اجرای کامل برجام به نفع منطقه و جهان بوده و تسهیلکننده گسترش روابط و همکاریهای اتحادیه اروپا با ایران است، تصریح کرد: این توافق حاصل سالها تلاش و ماهها مذاکره میان ایران و اروپا است و باید همه طرفها نسبت به تعهداتشان در آن پایبند بوده و به آنها عمل کنند.
روحانی با اشاره به اینکه پس از امضا و اجرای توافق هیچ دلیلی برای چانهزنی مجدد و مذاکره وجود ندارد، خاطرنشان کرد: جمهوری اسلامی ایران تا زمانی که طرف مقابل به تعهدات خود در برجام عمل کند، نسبت به آن پایبند خواهد بود.
وی امنیت منطقهای، پایان دادن به کشتار مردم و درگیریها در یمن و مبارزه با تروریسم را از مسائل مهمی دانست که میتواند زمینهساز همکاریهای مثبت ایران با اتحادیه اروپا باشد و ابراز داشت: امروز مردم یمن به واسطه بمباران و شیوع بیماریهای مختلف دچار گرفتاری و مشکلات فراوان هستند و همه باید کمک کنیم تا این شرایط هرچه سریعتر پایان یافته و مرزهای این کشور برای ارسال کمکهای انسان دوستانه هموار شود.
رئیسجمهور با تاکید بر ضرورت و اهمیت مبارزه با تروریسم و گروههای تروریستی در منطقه، بیان کرد: گرچه بخش قابل توجهی از توان تروریستها در منطقه از بین رفته، اما این به معنای نابودی کامل آنها نیست؛ بلکه آنها پس از شکست در عراق و سوریه در دیگر کشورهای منطقه پراکنده شده و شرایط خطرناکی را به وجود آوردهاند که باید با آنها مقابله شود.
روحانی با بیان اینکه همه باید نسبت به برقراری امنیت بلندمدت در منطقه احساس وظیفه کنند، مسابقه تسلیحاتی در منطقه را بسیار خطرناک برشمرد و یادآور شد: همه کشورها باید متعهد باشند تا از تبدیل کردن منطقه به انبار مهمات پرهیز کنند.
آلفونسو داستیس، وزیر امور خارجه اسپانیا نیز در این دیدار ضمن ابراز همدردی و بیان تسلیت دولت و ملت اسپانیا به مناسبت جان باختن تعدادی از هموطنانمان در سانحه سقوط هواپیمای مسافربری، با اشاره به روابط دیرینه و دوستانه دو کشور خواستار توسعه، تقویت و استحکام همهجانبه مناسبات و همکاریهای ایران و اسپانیا شد.
وزیر امور خارجه اسپانیا، ایران را کشوری قدرتمند و تاثیرگذار در منطقه عنوان و اظهار امیدواری کرد گسترش همکاریها و رایزنیهای تهران – مادرید منجر به توسعه و تقویت ثبات، رفاه و امنیت برای مردم منطقه شود.
داستیس با اشاره به اینکه ظرفیتهای خوبی برای توسعه مناسبات همهجانبه میان ایران و اسپانیا به ویژه پس از برجام بوجود آمده است، عنوان کرد: باید تلاش کنیم تا روابط دو کشور در بخشهای مختلف از جمله کشاورزی، صنعت، محیط زیست، علمی و دانشگاهی، تجاری و اقتصادی و همکاریهای منطقهای و بینالمللی را بیش از پیش گسترش دهیم.
وی با تاکید بر حمایت کامل اتحادیه اروپا از تداوم و برقراری برجام، خاطرنشان کرد: گسترش روابط با ایران برای اسپانیا و کشورهای عضو اتحادیه اروپا حائز اهمیت است و به واسطه ادامه و استمرار برجام میتوانیم روابط خود مستحکم کنیم.
وزیر امور خارجه اسپانیا با اشاره به لزوم مداخله کشورهای تاثیرگذار در منطقه برای پایان دادن به شرایط بحرانی انسانی در یمن، گفت: معتقدیم همه کشورها باید نسبت به برقراری صلح، امنیت و ثبات منطقه اهتمام داشته باشند و در این راستا باید از هرگونه رقابت تسلیحاتی جلوگیری شود.
به عنوان یک عضو اتحادیه اروپا متعهد به برجام هستیم
همچنین آلفونسو داستیس وزیر امورخارجه اسپانیا در محل وزارت امور خارجه با محمد جواد ظریف وزیر امورخارجه دیدار و گفتوگو کرد.در این دیدار وزیر امور خارجه کشورمان با اشاره به سابقه طولانی مناسبات ایران و اسپانیا بر توسعه روابط در تمام زمینه ها تاکید کرد.وزیر خارجه اسپانیا هم ضمن ابراز خرسندی از حضور در کشورمان گفت: این اولین بار است که از ایران دیدار میکنم و امیدوارم این دیدارها تکرار شود.وزیر امور خارجه اسپانیا ضمن تاکید بر اجرای برجام گفت: به عنوان یک عضو اتحادیه اروپا متعهد به برجام هستیم.طرفین همچنین بر گسترش همکاریها در حوزههای گردشگری، محیط زیست، انرژی، تکنولوژهای پیشرفته، حمل و نقل و همکاری بیشتر بین دانشگاههای دو کشور تاکید کردند.همچنین وزرای خارجه دو کشور در خصوص موضوعات منطقهای تبادل نظر کردند.در پایان دیدار، وزرای امور خارجه دو کشور یادداشت تفاهم همکاریها به منظور گسترش رایزنیهای سیاسی و دوجانبه را امضاء کردند. یادداشت تفاهم توسعه همکارهای ریلی نیز به امضای مقامات راه آهن دو کشور رسید.
همچنین آلفونس داستیس وزیر امور خارجه اسپانیا در دیدار با علیاکبر ولایتی، مشاور مقام معظم رهبری در امور بینالملل اظهار کرد: در این سفر حامل این پیام هستم که بتوانیم روابطمان را هر چه بیشتر عمق ببخشیم.
وی تصریح کرد: من با روح دوستی و گفتوگو خدمت شما رسیدم تا در سایه تبادل نظر و کار مشترک بتوانیم به روابط دو جانبه و همچنین در سایه گفتوگو به برقراری ثبات در منطقه و جهان عمق ببخشیم.
وزیر خارجه اسپانیا همچنین بیان کرد: با نظر شما مبنی بر آمادگی برای همکاری و تبادل نظر با هدف ثبات و امنیت و رفاه مردم منطقه و جهان کاملا موافقم.
آلفونس داستیس گفت: به خصوص این که اشاره کردید اراده برای راه حل سیاسی و نه نظامی است.وزیر خارجه اسپانیا همچنین سانحه سقوط هواپیما در ایران را از طرف دولت و ملت اسپانیا تسلیت گفت.همچنین آلفونس داستیس وزیر خارجه اسپانیا پس از دیدار با علیاکبر ولایتی، اظهار کرد: تقویت روابط دوجانبه خوبی که بین ایران و اسپانیا وجود دارد امیدواریم به راهاندازی پروسهای منجر شود که به مشورتهای همیشگی و مداوم بین دو کشور بیانجامد.وی افزود: از طرف دیگر در حد خودمان برای کاهش یا حل یا از بین بردن مناقشات که در منطقه خاورمیانه وجود دارد از ایران درخواست داریم که از نفوذ و جایگاه خودش در منطقه استفاده کند تا بتوانیم شاهد منطقه امن و با ثبات باشیم.
آمادگی برای گفتوگو با اتحادیه اروپا جهت تقویت امنیت و ثبات منطقه
گفتنی است سیخرید کاخ وزیر خارجه هلند نیز در دیدارهای جداگانه ای با مقامات ایرانی دیدار کرد.وزیر امور خارجه هلند که پیش از این نماینده سازمان ملل در امور لبنان بوده با رئیس جمهوری،وزیر امور خارجه ،دبیر شورای عالی امنیت ملی و مشاور رهبر انقلاب در امور بین الملل دیدار و گفت و گو کرد. حجتالاسلام والمسلمین حسن روحانی در دیدار سیکرید کاخ، وزیر امور خارجه هلند، با تشکر از ابراز همدردی دولت هلند به مناسبت حادثه غمبار سقوط هواپیما گفت: هیچ مانعی در روند روابط رو به رشد دو کشور نیست و ما آماده توسعه این روابط در همه بخشها هستیم.
رئیسجمهور به ظرفیتهای گسترده برای تقویت همکاریهای ایران و هلند اشاره کرد و اظهار داشت: سطح مبادلات تجاری دو کشور هماکنون حدود یک میلیارد یورو است که این رقم باید ارتقا یابد.
روحانی تقویت همکاریهای بانکی را برای توسعه همکاریهای اقتصادی ضروری خواند و با تاکید بر اهمیت تشویق و ترغیب بانکهای هلندی به ایجاد پیوندهای استوارتر با طرفهای ایرانی خود از سوی دولت هلند تصریح کرد: ایران از حضور و مشارکت شرکتهای هلندی در پیشبرد طرحهای مرتبط با حوزههای انرژی، محیط زیست، کشاورزی، حمل و نقل و صرفهجویی در مصرف انرژی و گردشگری حمایت میکند.
رئیسجمهور همچنین به نقش برجام در تقویت همکاریهای مشترک اشاره و با تاکید بر اینکه برجام یک مجموعهای است که نمیتوان چیزی به آن افزود یا از آن کم کرد، خاطرنشان کرد: جمهوری اسلامی ایران تا زمانی که طرفهای مقابل به تعهداتشان دربرجام پایبند باشند، برای حفظ آن، همه تلاش خود را بکار میگیرید و بیتردید در میان هفت کشور، آغازگر نقض برجام نخواهد بود.
روحانی با بیان نقش اتحادیه اروپا در روند تدوین برجام و ضرورت تداوم این نقش ارزشمند و سازنده برای حفظ و ثبات آن، ابراز داشت: جمهوری اسلامی ایران همکاریهای خوبی با آژانس بینالمللی انرژی اتمی داشته است و 9 گزارش آژانس تایید میکند که تهران برخلاف برخی طرفها که صددرصد به تعهداتشان عمل نکردهاند، به همه تعهداتش پایبند بوده و به آنها عمل کرده است.
رئیسجمهور با اشاره به جوسازی و فضاسازیهای هدفمند برخی کشورها علیه برنامه موشکی ایران، به مرور دوران دفاع مقدس و موشکباران شهرهای ایران از سوی رژیم صدام و سکوت مجامع بینالمللی از یکسو و خودداری کشورها از فروش موشک برای پاسخ متقابل به تجاوزات دشمن بعثی از سوی دیگر پرداخت و بیان کرد: مردم ما با داشتن این تجربه تاریخی و امنیت ملی کشورشان، نسبت به طرح هر موضوعی در این ارتباط حساس بوده و به راستی و درستی معتقدند که قدرت دفاعی کشور قابل مذاکره نیست.
روحانی افزود: ما در عین حال علاقهمندیم راجع به فروش گسترده تسلیحات مخرب به کشورهای منطقه که عمدتا از سوی کشورهای غربی انجام میگیرد، با دوستانمان گفتوگو کنیم؛ مخصوصا فروش هواپیماها و موشکهای مرگباری که از آنها برای کشتار و آواره کردن مردم و نابودی مناطق مسکونی و زیرساختهای یمن مورد استفاده قرار میگیرد.
رئیسجمهور، انتقال موشک از ایران به یمن را اتهامی کاملا نادرست و بیاساس دانست و با بیان اینکه طرح این اتهامات بیاساس نمیتواند به حل مشکلات کمک کند، یادآور شد: باید به جای این فرافکنیها، تلاشها در مسیر پایان فوری جنگ، برقراری آتشبس، کمک به مردم به شدت نیازمند یمن و در نهایت آمادهسازی زمینه برای آغاز گفتوگوهای یمنی - یمنی، متمرکز شود.
روحانی اضافه کرد: ایران اسلامی از هر تلاشی در این راستا حمایت و پشتیبانی خواهد کرد و آماده گفتوگو با دوستان خود در اتحادیه اروپا برای تقویت امنیت و ثبات در منطقه و همچنین ادامه مبارزه با تروریسم است.
وزیر امور خارجه هلند نیز در این دیدار با تسلیت به دولت و ملت ایران به مناسبت حادثه سقوط هواپیما و جان باختن شماری از ایرانیان بیان کرد: اتحادیه اروپا و هلند به عنوان عضوی از این اتحادیه مصممند که روابط خود را در همه زمینهها با جمهوری اسلامی ایران گسترش و توسعه دهند.
سیخرید کاخ افزود: شرکتهای هلندی آمادهاند که مشارکت فعالتری در روند پیشبرد طرحهای ایران در ارتباط با فناوریهای نوین، کشاورزی و صرفهجویی در مصرف انرژی داشته باشند و دولت هلند این شرکتها را برای گسترش فعالیتهایشان در ایران، تشویق و ترغیب میکند.
وی با تاکید بر تعهد اتحادیه اروپا به اجرای برجام، به نقش برجام در توسعه این روابط در زمینههای مختلف اشاره و بر ضرورت تداوم روند گفتوگوها میان ایران و اتحادیه اروپا برای تقویت اعتمادسازی در حوزههای مورد علاقه تاکید کرد.
وزیر امور خارجه هلند با اشاره به برنامه موشکی ایران گفت که نیاز برنامه تسلیحاتی ایران برای دفاع از خود را مشروع و آن را به رسمیت میشناسیم.کاخ با بیان ضرورت تلاشها برای پایان دادن به فاجعه انسانی در یمن اظهار داشت: هلند معتقد است که باید فورا در یمن آتشبس برقرار و فرایند گفتوگوی ملی در آن کشور برای ایجاد ثبات و امنیت آغاز گردد.
تلاش دولت هلند برای توسعه سرمایه گذاری در بخش های زیر ساختی ایران
همچنین سیخرید کاخ وزیر خارجه هلند با علی شمخانی نماینده مقام معظم رهبری و دبیر شورای عالی امنیت ملی دیدار و پیرامون همکاری ها میان دو کشور در حوزه های مختلف و آخرین تحولات امنیتی در سطح بینالملل گفتوگو کرد.
دریابان علی شمخانی با استقبال از آمادگی دو کشور به منظور گسترش مناسبات در مسائل سیاسی، اقتصادی و امنیتی گفت؛ همکاری و رایزنی میان ایران و اتحادیه اروپا به نفع صلح و ثبات در منطقه و جهان خواهد بود.نماینده مقام معظم رهبری خاطر نشان کرد؛ پس از برجام فرصت های فراوانی برای افزایش سطح مبادلات تجاری و سرمایه گذاری های اقتصادی به ویژه در حوزه انرژی و فناوری فراهم شده است.علی شمخانی گفت؛ نقض برجام و اتخاذ رویه زورگویانه از سوی آمریکا موجب بی اعتمادی و بدبینی گسترده مقامات کشورهای مختلف به ساختار و هیئت حاکمه آمریکا شده و جمهوری اسلامی ایران این فرصت را یافته که ضمن تبیین ماهیت تحریم های ضدانسانی و غیرقانونی برای شرکای خود با ایجاد گفتمان و درک مشترک مسیر پیمان های پولی دوجانبه و حذف دلار را پیگیری کند.
وی با اشاره به سیاست ترامپ مبنی بر گسترش سلاح های هسته ای تصریح کرد؛ راهبرد امنیت ملی و دکترین هسته ای آمریکا در دوره جدید تهدیدی جدی علیه صلح جهانی و نقض منشور سازمان ملل بوده و ضروری است تمامی اقدامات بازدارنده برای اتمام این دیوانگی بکارگرفته شود.
شمخانی با بیان اینکه داعش در غرب آسیا با همکاری های گسترده و هماهنگی میان جمهوری اسلامی ایران، سوریه، عراق و روسیه نابود شده است تاکید کرد؛ شواهد گسترده حاکی از تلاش بی وقفه آمریکا برای احیای گروه های مسلح تروریستی در منطقه و شمال آفریقاست که نشان می دهد این کشور اهمیتی به امنیت جهانی نمی دهد.
شمخانی ضرورت ورود اتحادیه اروپا به بحران یمن و جلوگیری از کشتار بی رحمانه مردم این کشور از سوی عربستان سعودی را مورد تاکید قرار داد و اظهار داشت: سکوت در قبال جنایات تاسف آور آل سلمان برعلیه زنان و کودکان بی دفاع یمنی شراکت در نسل کشی و انهدام منابع و زیر ساختهای این کشور فقیر است.
دبیر شورای عالی امنیت ملی با اشاره به اینکه امروز تروریسم محدود به جغرافیا نبوده وحضور تروریست ها و عملیات متعدد انها به اروپا نیز گسترش یافته است افزود: متاسفانه محاسبات نادرست برخی سیاستمداران غربی و پیروی از منطق تروریست خوب و تروریست بد امنیت شهروندان اروپایی را با مخاطرات جدی روبرو نموده است .
وزیرخارجه هلند نیز در این دیدار با قدردانی از برخورد فعال جمهوری اسلامی ایران با توافق نامه برجام و اجرای مسئولانه تعهدات گفت: مسیر پیش رو به طور قطع تامین کننده منافع دو کشور در حوزه های مختلف سیاسی و اقتصادی بوده و باید تلاش کنیم تا پایبندی آمریکا به این توافق نیز به طور کامل محقق شود.وی با تقدیر از نقش جمهوری اسلامی ایران در مقابله با تروریسم و جرایم سازمان یافته افزود؛ دولت هلند به دنبال گسترش همکاری های مشترک و توسعه سرمایه گذاری در بخش های زیر ساختی ایران است.