گفتگو با ایران بر سر مسائلی فراتر از پرونده هسته‌ای

به گزارش تسنیم به نقل از اندیشکده انجمن سیاست گذاری خارجی، جان لیمبرت، معاون وزیر امور خارجه آمریکا در امور ایران در دولت ریگان و سفیر آمریکا در کشورهایی همچون عربستان، موریتانی و امارات متحده عربی، به تازگی به عضویت این اندیشکده درآمد. وی در اولین سخنرانی خود به بحث در مورد مسائل مربوط به ایران پرداخت و به ناکارامدی سیاست‌های آمریکا در قبال ایران اعتراف کرده و عبور از مباحث هسته‌ای را راه‌کار شکل گیری ارتباط میان ایران و آمریکا تلقی کرد.
جان دبلیو. لیمبرت هفته گذشته در ۲۴ آوریل به انجمن اندشکده سیاست گذاری خارجی پیوست و به بحث در مورد مسائل مختلف مرتبط با ایران، به جز مسئله هسته‌ای، به سخنرانی پرداخت.
سخنرانی لیمبرت نشان داد که اگر تنها موضوع مطرح در روابط میان آمریکا و ایران همچنان مسئله هسته‌ای باشد، هرگز به مسائل و موضوعات دوم، سوم یا چهارم نخواهیم رسید چرا که موضع آمریکا در قبال تسلیحات هسته‌ای این بوده و خواهد بود که هیچ کس دیگر نباید به این تسلیحات دسترسی داشته باشد.
لیمبرت، که سفیر و اولین و آخرین مشاور وزیر امور خارجه در امور ایران بود، مدت سی سال است که در مسائل مربوط به روابط ایران و آمریکا دخیل بوده است.
تنها راه خروج از بن‌بست کنونی بر سر راه روابط میان آمریکا و ایران آن است که از موضوعی که اکنون با عنوان «تهدید هسته‌ای» از آن یاد می‌شود و اولویت اول را در این باره به خود اختصاص داده است، عبور کنیم. مسئله بسیار پررنگ اما واهی تکثیر تسلیحات هسته‌ای، هر دو طرف را به گوشه‌ای رانده است. بحث بر سر این ماجرا حالت سنجش «مردانگی» دو طرف را به خودگرفته به جای اینکه عرصه‌ای باشد برای عرضه دیپلماسی فعال.
از نظر لیمبرت دولت اوباما نیز همچون دولت پیشین با ناکامی روبه‌رو شده و هیچ کاری از پیش نبرده و قدرتش در این عرصه تحلیل رفته است. از سال ۲۰۰۸ تا کنون روابط ایران ـ آمریکا باز هم به «الگوهای ناکارآمد پیشین» رجوع کرده است. از زمان انتخاب اوباما تنها در یک مورد ایران و آمریکا فرصت نشست و گفتگو داشته‌اند.
لیمبرت مدعی شد که «اگر ما فقط روی موضوع هسته‌ای متمرکز شویم، شکست خواهیم خورد.» این ادعا مخاطبین را با این سؤال مواجه کرد که «چه موضوعات دیگری برای گفتگو میان این دو وجود دارد؟»
لیمبرت مسئله مشابهی را مطرح ساخت از این قرار که بازیگران خارجی، یعنی آمریکا، چه نقشی باید در منازعات سیاسی داخلی ایران ایفا کند. پس از اظهار نظر در مورد مداخلات ناکارآمد آمریکا در جریان جنگ سرد، وی بر این باور است که آمریکا باید خود را از این بن‌بست خارج شود. او از استعاره گربه‌ای که می‌کوشد از گوشه گرفتاری خارج شود استفاده می‌کند. با توجه به شرایطی که اکنون پیش آمده هیچ کس خواهان خروج نیست.
با این حال در صورت نبود خطر یک تهدید هسته‌ای، چگونه می‌توانیم دیپلمات‌های آمریکایی را در مورد ایران نگران کنیم؟ لیمبرت در اینباره می‌گوید «ما ترجیح می‌دهیم که با آنها کاری نداشته باشیم اما ایشان با ما کار دارند.» وجود چیزی با عنوان «تهدید هسته‌ای» باعث می‌شود ایران بلندگویی داشته باشد برای مطرح کردن دستور کار خود در عرصه جهانی که در غیر این صورت شنیده نخواهد شد. در صورت نبود این تاکتیک، دستور کار ایران حول نفت، مذهب و امنیت غیر هسته‌ای شکل خواهد گرفت که نسبتاً هیچ گفتگویی در مورد آن نمی‌شود.
لیمبرت معتقد است که اولین گام گفتگو است. او بر این باور است که لازم است از طریق شورای ملی ایران آمریکا با ایران وارد مذاکره شد. این شورا در واقع سازمانی است که به صورت خاص به امر گفتگو با ایران اختصاص داده شده است. اما این گفتگو نباید در مورد تسلیحات هسته‌ای باشد.