مردم سالاری آنلاين - داستان مصور؛ تلفیق هنر‌های سوم و چهارم

انسان از ابتدای خلقت، میل به طراحی داشته است و گواه آن؛ هزاران مورد نقاشی است که بر دیوار غارها کشیده شده است و یکی از معروفترین آن، نقاشی‌های غاری در فرانسه است.

انسان از ابتدای خلقت، میل به طراحی داشته است و گواه آن؛ هزاران مورد نقاشی است که بر دیوار غارها کشیده شده است و یکی از معروفترین آن، نقاشی‌های غاری در فرانسه است. پس از آن بر روی اشیایی مانند ظروف سفالی و از دوره‌ای، بر روی فرش‌ها نیز طراحی کردند که یکی از قدیمی‌ترین و معروف‌ترین آنها «قالی پازیریک» است که اقوام آریایی آن را دوخته بودند و در کوه‎‌های اورال کشف شده است.
با گسترش نوشتار، طراحی و نویسندگی یک قالب را شکل دادند به نام کتاب‌های کمیک و داستان‌های مصور. شروع چنین طراحی‌هایی به قرن 18 و یک هجوپرداز انگلیسی به نام «ویلیام هوگارت» برمی‌گردد و سپس شاعر بریتانیایی به نام «ویلیام بلیک» و هنرمند سوئیسی، «رودولف تاپلر» که ملقب به پدر کمیک مدرن است.
مطالب کمیک ابتدا مختص به صفحات طنز روزنامه بود اما از دهه 30 میلادی در آمریکا و در سال 1938، صنعت کتاب‌های کمیک حیات خود را آغاز کرد. این دوره به دوره طلایی کمیک معروف است و معروف‌ترین شخصیت آن سوپرمن است، سبک نوشتاری این دوره کاملا حالت ابرقهرمانی داشت و داستان‌ها کاملا مستقیم بودند و به علت نوپا بودن این صنعت، طراحی صفحات و شخصیت‌ها بسیار ساده بود.
در دوره نقره‌ای، خوانندگان بالغ‌تر شدند و محتوای کودکانه کمیک‌ها باعث کاهش شدید فروش شد، در نتیجه کمیک‌های ترسناک و فانتزی و علمی تخیلی و غیره متولد شدند. معروفترین کمیک آن دوران«هالک» بود. سبک نوشتاری سورئال بود که به همراه تم جنایی و معماهای مرموز، از ویژگی‌های آن دوران بودند که البته به مذاق خیلی‌ها خوش نیامد و آن کتابها را غذای شیطان نامیدند. به دلیل رواج شدید، طراحی‌ها حرفه‌ای شدند و کمیک بوک‌ها تبدیل به بخشی از هنر‌های پس از جنگ جهانی شدند.
در دوره برنز که از 1971 شروع شد، در مورد بعد انسانی ابرقهرمانان نیز پرداخته شد و ابرقهرمانان باید در زندگی شخصی مهارت‌هایی کسب کنند. آثار مطرح این دوره:«انتقامجو، مردان ایکس و شبی که گوئن مرد» است. آثار این دوره در سبک رئال است و به خوبی جامعه و زندگی شخصی را به جریان کشید.
دوره سیاه که از 1980 آغاز شده است، دوره شکوفایی داستان‌های سیاه است. در این دوره ابرقهرمانان مانند شخصیت‌های منفی، به شدت سیاه و تاریک هستند، برخلاف دوره طلایی که قهرمانان مملو از صفات خوب بودند. سبک نوشتاری، حول شب، باران و مکان‌های تاریک بود. آثار شاخص آن «وی مثل وندتا، دیده‌بان و ادامه حیات» است. دوران شکوفایی که تاکنون نیز ادامه دارد؛ تحت تاثیر تکنولوژی است که به کمک آن نقاشی‌ها دیجیتالی شدند و هرکس می‌تواند به لطف انتشار در اینترنت، مالک آثار خودش باشد. در این دوره هیچگونه محدودیت داستانی و طراحی وجود ندارد. از آثار شاخص این دوره می‌توان به «غرور بغداد، دختران گمشده و از جهنم» نام برد.
کمیک‌های اروپایی، به هیچ وجه شهرت آثار آمریکایی را ندارند اما نقش بسیار مهمی در شکل‌گیری این صنعت داشته‌اند. هرژه، نویسنده بلژیکی، خالق «داستان‌های تن تن و میلو» است. او ابتدا در روزنامه ‌آنها را منتشر می‌کرد اما به تدریج آن را گسترش داد. کمیک بوک تن تن به شدت در جهان معروف شد و بیشترین نقش را در کمیک‌های اروپایی داشت. از دیگر نویسندگان موثر اروپایی، می‌توان به «موریس و رنه گوسینی» اشاره کرد که «لوک خوش شانس، گاستون و استریکس» را خلق کردند، آثاری که چند اقتباس سینمایی هم دارند.
در آن سوی جهان، ژاپن نیز از قطب‌های کمیک است. کمیک در ژاپن، مانگا نام دارد و پیشینه آن به قرن 12 میلاذی بر می‌گردد، اما پس از اشغال ژاپن؛ و موجی از داستان و فیلم‌های آمریکایی، خود نیز اقدام به نوشتن کردند.«تزوکا اوسامو» جز پیشگامان هنر مانگا بود و تبدیل به بزرگترین طراح مانگا شد و بیشترین تاثیر بر هنرمندان ما بعد خود گذاشت. او با خلق«آسترو بوی» به شهرتی افسانه‌ای رسید. ناروتو و توکیو غول، از مانگاهای معروف دیگر هستند که نسخه‌های سریالی آن نیز بسیار محبوب است.
در ایران، قدمت این کار به زمان ابوریحان بیرونی و کتاب «آثار الباقیه» بر می‌گردد. از دهه 40 شمسی، کمیک‌های خارجی در ایران عرضه شد اما نمونه‌های آمریکایی، به دلیل محتوای به شدت آمریکایی و نوعی از تخیل که مورد پسند ایرانیان نبود، در کشور محبوب نبود اما از آن سو؛ داستان‌های تن تن و میلو به دلیل داشتن شخصیت‌های مختلف که به خوبی شخصیت پردازی شده بودند و ترجمه بسیار شیرین از «خسرو سمیعی» به شدت در کشور محبوب شد و در سال 1355 نخستین داستان مصور ایرانی، با نام «رستم و اسفندیار» با تصویرگری «سیروس راد» در ایران منتشر شد.
اما برترین نویسندگان کمیک چه کسانی هستند؟ الن مور آنقدر داستان معروف نوشته است که یکی از برترین نویسندگان تاریخ بریتانیا است. او ابتدا وی مثل وندتا را نوشت که سکوی پرتاب او بود، سپس دیده‌بان را خلق کرد و در ادامه برترین داستان مستقل جوکر،«بتمن، جوک کشنده» را نوشت. از دیگر آثار معروف او،« لیگ آقایان فوق العاده است» بود.
فرانک میلر، نیز با نوشتن «بازگشت شوالیه تاریکی» به شهرت رسید. سپس نسخه دیگری از بتمن را نوشت و در ادامه آثار شاخصی مثل «شهر گناه و رونین» را نوشت.
گارت انیس ایرلندی، در ابتدا ادامه انتشار «قاضی درد» را بر عهده گرفت و سپس تعدادی از معروف‌ترین داستان‌های شخصیت کنستانتین را نوشت و در ادامه مشهور‌ترین داستان خودش،«واعظ» را نوشت.
تحلیل داستان‌های مصور از دهه 70 میلادی جز رشته‌های دانشگاهی است. داستان‌های مصور نشان داد که، ترکیب صحیح نقاشی و داستان می‌تواند بزرگسالان را نیز تحت تاثیر قرار دهد و به خوبی مفاهیم را منتقل کند.

سید مهدی داودی