انتظار تدبیر نظام برای رفع حصر محصوران

گروه سیاسی: حصر خانگی میرحسین موسوی و مهدی کروبی، دو کاندیدای معترض انتخابات ریاست جمهوری سال 88 همراه با زهرا رهنورد همسر میرحسین موسوی، که از اوایل اسفند ۱۳۸۹ آغاز شده بود از چهارهزارمین روز گذشت.
موسوی و کروبی که نتایج انتخابات خرداد 88 را که موجب بیرون آمدن نام محمود احمدی نژاد از صندوق های اخذ رای شد نپذیرفته بودند، تا یک سال و نیم پس از انتخابات به اعتراض خود ادامه دادند. حامیان آنها موسوم به جنبش سبز نیز اعتراضات دامنه داری انجام دادند که در مقاطعی همچون نهم دی ماه 88، با پاسخ حاکمیت مواجه شد اما اعتراضات ادامه یافت. با این حال آنچه موجب حصر موسوی، کروبی و رهنورد شد تظاهرات روز  ۲۵ بهمن ۱۳۸۹ بود که همزمان با بهار عربی و برای اعلام همبستگی با اعتراضات مردم تونس و مصر، توسط جنبش سبز تدارک دیده شد و منحصر به شهر تهران نیز نبود. موسوی و کروبی ده روز پیش از تظاهرات درخواست صدور مجوز برای برگزاری راهپیمایی از میدان امام حسین تا میدان آزادی را به وزارت کشور ارائه داده بودند اما طبیعی بود وزارت کشور دولت احمدی نژاد که خود یک طرف دعوای انتخاباتی یک سال پیش از آن بود با درخواست مجوز، مخالفت کند. با این حال حامیان جنبش سبز در تهران و برخی شهرهای دیگر همچون اصفهان،مشهد، شیراز، رشت و ... با وجود فضای امنیتی اقدام به برگزاری تجمعاتی کردند که با واکنش نیروهای گارد ویژه مواجه شد. حاصل تجمعات این روز، بیانیه اعتراضی موسوی و کروبی دو روز پس از آن بود. همان روز ۲۳۳ نماینده مجلس شورای اسلامی پس از نطق علی لاریجانی رئیس وقت مجلس علیه میرحسین موسوی و مهدی کروبی در مقابل جایگاه هیئت رئیسه مجلس تجمع کردند و علیه آنها شعار دادند و سرانجام به استناد مصوبه شورای عالی امنیت ملی حصر موسوی، کروبی و رهنورد آغاز شد.
انتخابات ریاست جمهوری سال 92 و روی کار آمدن حسن روحانی فرصت مناسبی ایجاد کرد تا درخواست رفع حصر این سه نفر ارائه شود اما روحانی تنها در موسم انتخابات با حصر آنها مخالفت می کرد و در هشت سال، قدمی برای رفع حصر برنداشت.
در آذر ۱۳۹۲، محمدباقر نوبخت، سخنگوی دولت یازدهم در گفتگویی اعلام کرد: «در این دست موارد که جامعه منتظر اقدام دولت است گاهی بهتر است به‌جای پیگیری جزئیات امور به دولت اعتماد کرد و گذاشت دولتمردان امور را پیش ببرند. رفع حصر از چهره‌های اصلاح‌طلب و آزادی زندانیان سیاسی در دستور کار دولت است اما ترجیح این است که این امور در بی‌خبری و در عمل دنبال شود. مردم با توجه به روحیاتی که از دکتر روحانی سراغ دارند باید به دولت تدبیر و امید اعتماد کنند…» اما در عمل، هیچ اقدامی برای رفع حصر انجام نشد.
طی این مدت گاهی برخی فعالان سیاسی بر ضرورت رفع حصر تاکید می کردند. سیدمحمد خاتمی در مقاطع مختلفی از جمله در سال 96 درخواست رفع حصر موسوی، کروبی و رهنورد را از رهبر انقلاب مطرح کرد. مصطفی کواکبیان دبیرکل حزب مردم سالاری در دی ماه 93 در برنامه زنده تلویزیونی از رهبر معظم انقلاب درخواست کرد برای رفع حصر تدبیری بیندیشند. کواکبیان آذرماه 97 هم در نشست پرسش و پاسخ دانشجویان دانشگاه پیام نور بوشهر بار دیگر خواستار رفع حصر شد و دو سال بعد هم همزمان با ده ساله شدن حصر گفت: «اگر ممکن است رفع حصر زودتر انجام شود و شاید یک تأثیر روانی در افکار عمومی برای دلگرمی بیشتر آحاد مردم و تقویت اعتماد عمومی حاصل شود.»
برخی دیگر از فعالان سیاسی از جمله محمود صادقی و علی مطهری نمایندگان مجلس قبل نیز چندین بار موضوع رفع حصر را پیگیری کردند. بعدها اعلام شد که اختیار رفع حصر به شورای عالی امنیت ملی واگذار شده است. با پایان دولت روحانی و روی کار آمدن دولت رئیسی، برخی از جمله محمدجواد حق شناس این موضوع را مطرح کردند که ابراهیم رئیسی با توجه به رویکردهای سیاسی و قضایی، راحتتر می تواند رفع حصر را پیگیری کند. اما در حالی که یازده سال معادل حدودا چهار هزار روز از حصر می گذرد همچنان خبری از رفع حصر نیست و محدودیتهای موسوی، کروبی و رهنورد همچنان ادامه دارد؛ هرچند این محدودیتها برای مهدی کروبی، کمرنگتر شده است.
هرچند در جمهوری اسلامی پیش از این هم شاهد حصر برخی چهره های سیاسی بوده ایم که سرشناس ترین انها مرحوم آیت الله منتظری بوده است، اما حصر موسوی و کروبی با توجه به مدت زمان آن قابل مقایسه با موارد دیگر نیست و با توجه به سن بالای موسوی و کروبی که به ترتیب 80 و 84 ساله هستند، به نظر می رسد نرمش نظام در مقابل محصوران، با توجه به خدماتی که در سه دهه نسبت به انقلاب اسلامی داشته اند انتظار نابجایی نباشد.