توفق هسته ای تنها میان ایران و آمریکا نیست

حدود یک هفته از شوک انتخاب ترامپ به عنوان رئیس جمهور ایالات متحده گذشته است. در این مدت وی در مورد مسائل مهمی از جمله رابطه آمریکا با روسیه، آینده سوریه و... اظهارنظر هایی داشته است، با این حال رئیس جمهور منتخب آمریکا در مورد موضوعات مهمی ساکت مانده است.
به گزارش پایگاه خبری فریادگر، یکی از مهم ترین مسائلی که ترامپ در مبارزات انتخاباتی خود بر آن تاکید داشت ناکارآمد بودن برجام بود. تاجر امریکایی برجام را بدترین توافق تاریخ آمریکا میدانست و از لغو آن سخن میگفت. اما پس از اعلام نتایج، و انتخا ترامپ به عنوان رئیس جمهور، مرد همیشه عصبی مناظره ها، تبدیل به شخصیتی آرام شد که خود را رئیس جمهور هم مردم آمریکا میدانست، نه اقلیت سفیدپوست مسیحی! با این حال هنوز موضع ترامپ درمورد برجام محل ابهام و نگرانی است.
در شرایطی که گمانه‌زنی‌ها درباره موضع دونالد ترامپ رئیس جمهور منتخب آمریکا نسبت به برجام شدت گرفته است،وزیران خارجه عضو اتحادیه اروپا، یکشنبه شب در مورد سیاست‌های احتمالی رئیس‌جمهوری منتخب آمریکا، از جمله در قبال توافق هسته‌ای ایران و روابط با روسیه، گفت‌وگو کردند.
روزنامه وال‌استریت‌‌ژورنال شنبه ۲۲ آبان به نقل از دیپلمات‌های ارشد اروپایی گفت: آنها برای نخستین بار طی دهه‌های گذشته، با رئیس‌جمهوری در آمریکا سروکار پیدا می‌کنند که از سیاست‌های خارجی او اطلاع چندانی ندارند.

ترامپ و مشاوران ارشد در سیاست خارجی نیز ارتباط چندانی با متحدان اروپایی نداشته‌اند. همزمان با این تحول، مشاور رئیس‌جمهور جدید آمریکا در امور سیاست خارجی در مصاحبه‌ای اعلام کرده که ترامپ دنبال تقویت روابط خود با کشورهای عرب خلیج‌فارس بوده و توافق هسته‌ای با ایران را به شکل کنونی قبول ندارد و به دنبال اصلاح آن است.
این در حالی است که وزیر خارجه اسبق آمریکا تاکید کرد انتخاب «دونالد ترامپ» به‌عنوان رئیس‌جمهوری آمریکا در واقع انقلابی علیه عقل متعارف بوده است و برهم زدن برجام بیش از آنکه به نفع آمریکا باشد، به نفع ایران است. اندیشکده آمریکن اینترپرایز نیز در تحلیلی با موضوع وضعیت اجرای برجام در آینده نوشت که کناره‌گیری ترامپ از توافق هسته‌ای کار عاقلانه‌ای نیست. رهبران کشورهایی مانند فرانسه، آلمان و ایتالیا، به‌تازگی گفت‌وگویی تلفنی با ترامپ داشتند که در آنها بر «تمایل به همکاری مشترک» تاکید شده‌است.

به گفته روزنامه ول استریت ژورنال همین موضوع باعث شد تا فدریکا موگرینی، مسوول ارشد سیاست خارجی و دفاعی اتحادیه اروپا، خواستار دیداری پیش از نشست رسمی وزیران خارجه شود. همزمان خبرگزاری فرانسه گزارش داد که وزیران خارجه فرانسه و بریتانیا به این دیدار نمی‌روند. وزارت خارجه بریتانیا گفته است بوریس جانسون، دلیلی برای دیداری دیگر، خارج از نشست اصلی برنامه‌ریزی‌شده‌ برای روز دوشنبه نمی‌بیند، چون در جریان انتخابات آمریکا روندی دموکراتیک به وقوع پیوسته، اکنون دوره انتقالی‌ است و ما با دولت فعلی و دولت بعدی همکاری خواهیم کرد. این وضعیت بیش از هر چیز نشان دهنده این است که کشورهای درگیر در توافق هسته ای، در انتظار موضع رسمی رئیس جمهور جدید ایالات متحده هستند. در این زمینه باراک اوبانا، رئیس جمهور فعلی آمریکا مانند همیشه تلاش دارد از دستاورد خود حفاظت کند و آخرین حمایت های خود از برجام را نشان دهد. با آنکه اوباما تا مدتی دیگر باید کاخ سفید و همه اندوخته های سیاسی امریکا در این 8 سال را به مستاجر بعدی بسپارد، روز گذشته از تعهد خود برای وتوی دوباره طرح کنگره علیه فروش هواپیما به ایران سخن گفت. علاوه بر این اوباما بار دیگر بر بین المللی بودم توافق هسته این تاکید کرد.

ایران به تعهداتش عمل کرده، چرا باید آن را برهم بزنیم
باراک اوباما رئیس جمهوری آمریکا در اولین کنفرانس خبری پس از انتخابات ریاست جمهوری این کشور با بیان اینکه نسبت به دوران پس از خود نگرانی “جدی” دارد ابراز امیدواری کرد دونالد ترامپ، رئیس جمهوری منتخب و متحدان جمهوریخواه او در کنگره “واقعیت های توافق هسته ای ایران” را بپذیرند.
باراک اوباما روز دوشنبه در آستانه سفر به آلمان و رومانی در گفت و گو با خبرنگاران گفت که نسبت به ریاست جمهوری دونالد ترامپ “نگرانی های جدی” دارد.
اوباما در این نشست خبری با بیان اینکه با رئیس جمهور جدید امریکا در بسیاری موضوعات اختلاف نظر دارد نسبت به آنچه ” واقعیت توافق هسته ای با ایران” عنوان کرد به ترامپ هشدار داد. وی در سخنان خود پیش بینی کرد که بر هم زدن توافق هسته ای ایران دشوار باشد زیرا به گفته او این توافق موثر واقع شده و از دستیابی ایران به سلاح هسته ای جلوگیری کرده است.
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور منتخب آمریکا و تیم او در دوران رقابت های انتخاباتی و پس از آن از ضرورت بازنگری در توافق اتمی با ایران سخن گفته اند. با این حال باراک اوباما گفت بر هم زدن این توافق بدون هزینه برای ایالات متحده ممکن نیست.
رئیس جمهور امریکا خطاب به مخالفان برجام گفت: “چرا باید توافقی را که درست اجرا می شود تغییر دهیم.”
وی افزود: “توجیه به هم زدن توافقی که موثر بوده و مانع از دستیابی ایران به سلاح هسته ای شده، دشوار خواهد بود، به خصوص وقتی که گزینه جایگزین این باشد که ایران از زیر بار تمام تعهداتش بیرون بیاید و آزادانه به دنبال کسب سلاح هسته ای برود.”
رئیس جمهور آمریکا اضافه کرد: “همچنین به خاطر داشته باشید که این توافق فقط بین ما و ایرانی ها نیست. توافق بین ایران و گروه ۵ به علاوه یک – یعنی کشورهای دیگر از جمله برخی از نزدیک ترین متحدان ماست. اگر ما از برجام خارج شویم به معنای آن خواهد بود که باید کشورهای اروپایی، یا روسیه یا چین را که به توافق پایبند مانده اند تحریم کنیم.”
باراک اوباما در ادامه گفت: “توافق هسته ای ایران مثال خوبی است که “شکاف بین لفاظی و واقعیت ها را در واشنگتن نشان دهد.
وی اظهار داشت: “وقتی که مسوول آن نبوده اید می توانید آن را توافق بد بخوانید اما وقتی که درباره توافق و جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته ای مسوولیت پیدا می کنید احتمال آن که به واقعیت ها نگاه کنید بیشتر خواهد شد.”
او افزود: “استدلال اصلی مخالفان علیه توافق این بود که ایران تقلب خواهد کرد و به تعهداتش عمل نخواهد کرد اما یک سال است که دلیل و مدرک داریم که نشان می دهد ایران به تعهداتش عمل کرده، فقط نظر من یا مشاورانم نیست سازمان های اطلاعاتی و ارتش اسرائیل هم این حرف را می زنند.”
اوباما در حالی از توافق هسته ای با ایران دفاع و واقعیت های آن را به ترامپ گوشزد کرد که فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز روز گذشته در پایان یک نشست غیررسمی میان وزرای خارجه اتحادیه اروپا، از این توافق دفاع کرد و گفت که پایدار ماندن برجام و اجرای آن از اولویت‌های اتحادیه اروپاست.
موگرینی برجام را توافقی توصیف کرد که شورای امنیت سازمان ملل هم بر آن صحه گذاشته و تاکید کرد که حمایت از اجرای کامل این توافق از وظایف این سازمان است. وزیران خارجه اتحادیه اروپا هم روز دوشنبه گفتند که این اتحادیه “تعهد قاطعی” نسبت به اجرای این توافق دارد.

درخواست 76 کارشناس امنیت ملی آمریکا برای حفظ توافق هسته‌ای
جمعی از کارشناسان امنیت ملی آمریکایی از رییس‌جمهور منتخب این کشور خواستند تا خصومت با توافق هسته‌ای ایران با 1+5 را کنار بگذارد.
به نوشته روزنامه نیویورک تایمز، 76 کارشناس امنیت ملی شامل مقامات پیشین آمریکا از هر دو حزب دموکرات و جمهوری‌خواه با انتشار بیانیه‌ای از دونالد ترامپ، رییس‌جمهور منتخب آمریکا خواستند تا ضمن تغییر دیدگاه خود نسبت به توافق هسته‌ای ایران و گروه 1+5 که سال گذشته میان این کشورها حاصل شد، از این توافق به عنوان ابزاری برای کاهش دیگر تنش‌ها با ایران استفاده کنند.
این کارشناسان در گزارش‌ با تاکید بر این که توافق هسته‌ای خطر وقوع جنگ در منطقه خاورمیانه را کاهش داده است آورده‌اند: این توافق دیپلماسی با ایران را ارتقا داده است و دولت آینده آمریکا به ریاست جمهوری ترامپ می‌تواند از توافق هسته‌ای به عنوان زیربنایی برای همکاری درخصوص دیگر مسائل شامل خواست ایران و آمریکا برای حذف داعش که منطقه خاورمیانه را فرا گرفته و حملاتی نیز در غرب انجام داده است، استفاده کند.
این گزارش‌ با ابتکار عمل شورای ملی ایران - آمریکا که برای افزایش روابط میان تهران و واشنگتن تلاش می‌کند، تدوین شده است.
تیریتا پارسی، رییس این شورا با صدور بیانیه‌ای گفت: ممکن است ترامپ در جریان مبارزات انتخاباتی‌اش با توافق هسته‌ای مخالفت کرده باشد اما اکنون لازم است که این توافق را حفظ کند تا بتواند به دیگر اهداف خود دست یابد.
اندرو باسویچ، استاد دانشگاه بوستون، در رشته روابط بین‌الملل و تاریخ که از حامیان توافق هسته‌ای به شمار می‌آید در پاسخ به سوال نیویورک تایمز درباره رویکرد احتمالی دونالد ترامپ درخصوص توافق هسته‌ای گفت: این سوال که رییس‌جمهور آینده می‌خواهد سطح کنونی روابط با ایران را حفظ کند و گسترش دهد یا این که خود را از این فرصت دور نگه دارد نشان دهنده رویکرد وی در چگونگی کشورداری است.
به نوشته این روزنامه آمریکایی این که ترامپ می‌تواند به وعده خود مبنی بر مذاکره مجدد بر سر توافق هسته‌ای یا کنار گذاشتن آن عمل کند یا نه همچنان نامشخص است. این در حالی است که توافق هسته‌ای میان ایران و 6 قدرت جهانی شامل آمریکا، روسیه، چین، انگلیس، فرانسه و آلمان حاصل شد و در قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل نیز مورد تایید قرار گرفت.