کد QR مطلبدریافت صفحه با کد QR

تلاش‌های مانای ارباب کیخسرو

15 تير 1399 ساعت 22:49

بخشی از شخصیت ارباب کیخسرو شاهرخ را می‎توان حاصل نگاه تکثرگرای برخی هموطنان مسلمانش دانست که در گذر حوادث زمانه به اهمیت همکاری تمام اقوام و ادیان ایرانی پی برده بودند. کسانی چون ارباب هم چنین نگاهی را پاس داشتند و از خدمت به وطن دریغ نکردند.


بخشی از شخصیت ارباب کیخسرو شاهرخ را می‎توان حاصل نگاه تکثرگرای برخی هموطنان مسلمانش دانست که در گذر حوادث زمانه به اهمیت همکاری تمام اقوام و ادیان ایرانی پی برده بودند. کسانی چون ارباب هم چنین نگاهی را پاس داشتند و از خدمت به وطن دریغ نکردند.

 
روزنامه اعتماد نوشت: «انقلاب مشروطه برای بعضی آدم‎ها فرصتی شد تا خود را بیش از پیش بنمایانند. یکی از این افراد، ارباب کیخسرو شاهرخ، نماینده زرتشتیان از مجلس دوم به بعد است. مشروطه‎خواهان و منورالفکران ایرانی نسبت به زرتشتیان همدلی و همراهی داشتند؛ چراکه بخش مهمی از ناسیونالیسم ایرانی با تاریخ ایران باستان که نمادش زرتشتیان بودند، شکل می‎گرفت از همین رو بر خلاف یهود و نصارا که برای احتراز از حساسیت‎ها، نمایندگی خود را در مجلس اول به سیدین سندین بهبهانی و طباطبایی واگذار کردند، زرتشتیان از همان مجلس اول دارای نماینده اختصاصی بودند. جالب این که مسیحیان آشوری و کلدانی تا مدت‎ها از داشتن نماینده محروم بودند.
زرتشتیان هم از همراهان وفادار مشروطه محسوب می‎شدند. تجارتخانه جهانیان مهم‌ترین مرکز اقتصادی بود که در کمک به مشروطه نقش بسزایی داشت. زرتشتیان تاوان این همراهی را هم به سختی پرداختند. پرویز شاه‎جهان و فریدون خسرو، دو زرتشتی بودند که توسط طرفداران دربار محمدعلی شاه جان‌شان ستانده شد. قتل ارباب فریدون خسرو، رییس شعبه جهانیان در تهران به‌دست صنیع حضرت، لوطی هوادار دربار و نوچگانش موجی از خشم مسلمانان را برانگیخت. مجازات قاتلان خواسته اصلی مشروطه‎خواهان مسلمان بود؛ خواسته‎ای که شاه به اکراه بدان تن داد.
این همکاری و همراهی زرتشتیان با مسلمانان با حضور ارباب کیخسرو شاهرخ در مجلس شورای ملی بیشتر شد. ارباب کیخسرو شناخت دقیق خود از آیین آبا و اجدادی‎اش را مدیون یک مسلمان به نام شیخ‎یحیی می‎دانست. کیخسرو شاهرخ زمانی که در مدرسه امریکایی‎ها در تهران تحصیل می‎کرد و بنا به برنامه درسی مدرسه مجبور بود در مراسم مذهبی مسیحی آن حاضر شده و با تعالیم دینی مسیحیت آشنا شود در ملاقاتی که با شیخ‎یحیی نامی داشت به آموزه‎های مهم زرتشت و اصول اخلاقی آیین او از زبان یک مسلمان پی برد. از آن پس تصمیم گرفت به آیین خود از لونی دیگر بنگرد.
نگاه شیخ همچنین او را به تسامح و بلندنظری بعضی هموطنان مسلمانش واقف کرد. از همین رو بعدها در مقام کارپرداز مجلس در برقراری هزینه برگزاری مجلس روضه توسط مجلس کوشید تا آنجا که با طعنه بعضی نمایندگان مسلمان مواجه شد. او در این مقام همواره نگاه فرهنگی و وطن‌خواهانه خود را متجلی می‎کرد. او به عنوان نماینده مجلس و عضو انجمن آثار ملی در شناسایی آرامگاه فردوسی و ایجاد بنای باشکوه برای این شاعر ملی نقشی بسزا داشت. رضاشاه در بزرگی مقام فردوسی به تلاش‎های بزرگمردی مانند ارباب کیخسرو شاهرخ در پاسداشت فردوسی استناد جسته بود. تاسیس کتابخانه مجلس شورا که بخش مهمی از کتاب‎هایش یادگار نمایندگانی چون خود او بود، میراثی مانا از او و دلالت بر نگاه فرهنگی‎اش دارد. در نگاه ارباب، خانه ملت بهترین جایگاه فرهنگی برای ملتی با فرهنگ و پیشینه ایرانیان بود.
پایبندی او به حوزه فرهنگ را می‎توان از آثاری که نگاشته نیز دریافت. در واقع او تنها به عرصه سیاست بسنده نکرد و در حوزه فرهنگ و اقتصاد نیز فعال بود. چنانچه در راه‎اندازی شرکت تلفن از بانیان اصلی بود. ارباب کیخسرو شاهرخ با آن که زرتشتی بود اما در بعضی امور و سیاست‎ها با هم‌کیشانش در هند که با عنوان پارسیان شناخته می‎شدند، همراهی نداشت. پارسیان هند به همکاری با بریتانیا شناخته می‎شدند اما ارباب با سیاست‎های این کشور در زادگاهش مقابله می‎کرد. او قبل از هر عنوان و نشانی، عنوان و نشان ایرانیت داشت. چنانچه از مخالفان قرارداد ۱۹۱۹ بود. از آنجا که هنگام آشکار شدن قرارداد در آمریکا به‌ سر می‎برد از همان‎جا اعتراض و مخالفت خود را آشکار کرد.
 هر چند یادداشت‎های اواخر عمرش نشان از رنجیدگی خاطرش دارد. او در مقام نماینده یک اقلیت دینی به کرسی نمایندگی مجلس شرافت و شأنیت بخشید. تلاش‎های او چندان مانا بودند که به عنوان میراثی گرانبها به یادگار ماندند.»


کد مطلب: 132319

آدرس مطلب :
https://www.mardomsalari.ir/news/132319/تلاش-های-مانای-ارباب-کیخسرو

مردم سالاری آنلاين
  https://www.mardomsalari.ir