سرانجام «گوی سفید» چینی‌ها پس از خروج از آسمان آمریکا و بر فراز اقیانوس اطلس توسط جنگنده F22 آمریکا ساقط شد.حالا، ماجرای بالن‌های جاسوسی چین در آسمان آمریکا علاوه بر ایجاد تنش در روابط پکن و واشنگتن ، آتش حمله جمهوری‌خواهان به رئیس جمهوری دموکرات آمریکا را فراهم کرده است. یک مقام ارشد پنتاگون گفته است که که ایالات متحده «اطمینان بسیار بالایی» دارد که این یک بالون چینی در ارتفاع بالا است که برای جمع آوری اطلاعات بر فراز سایت‌های حساس پرواز می‌کرد. یکی از مکان‌هایی که بالون مشاهده شده است، ایالت مونتانا بود که محل قرارگیری یکی از سه انبار موشک‌های هسته‌ای آمریکا در پایگاه نیروی هوایی مالمستروم است.
درحالی که پکن پرواز بالون چینی بر فراز آسمان آمریکا را ماموریت هواشناسی اعلام کرده است، کارشناس پیشین سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) این اقدام را یک عملیات گسترده جمع آوری اطلاعات توصیف کرد و از برخورد نکردن با این تجهیزات پیش از ورود آن به حریم هوایی این کشور ابراز تعجب کرد.
دن هافمن، مقام ارشد پیشین سیا در گفت و گو با شبکه خبری فاکس نیوز گفت: ما که از چند ماه پیش می‌دانستیم این بالون چینی قرار است از آمریکا جاسوسی کند، چرا زمانی که وارد فضای کشور شد آن را نابود کردیم؟ بهتر بود که پیش از ورود به حریم هوایی آمریکا با آن بالون برخورد می‌شد. دولت بایدن چنین نکرده و در این زمینه پاسخگو خواهد بود.
وی افزود: درست است که بالون را سرنگون کردیم ولی پس از آن انجام شده است که چین در یک عملیات گسترده، کلی اطلاعات از آمریکا جمع آوری کرد. این روز بدی برای ما بود.
مامور پیشین سیا ارسال بالون چینی بر فراز آمریکا را «بازی شطرنج» خواند که هدف آن آمادگی برای نبرد بعدی و محک زدن نحوه واکنش واشنگتن بوده است.
وی گفت: روزی را تصور کنید که نه تنها چین، بلکه تروریستها بتوانند سلاح‌های کشتار جمعی در بالون قرار داده و آن را بر فراز آمریکا به پرواز درآورده و به ما حمله کنند.
هافمن گفت: مطمئنم که ایران نیز این اوضاع را به دقت زیر نظر داشته و توانمندی فراوانی دارد.
وی با ابراز اطمینان از اینکه آمریکا می‌تواند اطلاعات موجود در تجهیزات جاسوسی چین را پس از سرنگونی آن استخراج کند، گفت: کاش به جای سرنگون کردن این بالون، آن را از فضای آمریکا بیرون می‌کشیدند و پس از تصرف، از اطلاعات و تجهیزاتش استفاده می‌کردند.
پیشتر مایک ازل (Mike Ezell) عضو کمیته امنیت داخلی مجلس نمایندگان آمریکا به فاکس نیوز گفته بود که تصمیم دولت بایدن برای اجازه دادن به بالون برای عبور بی مزاحمت از فضای آمریکا به یک لطیفه شبیه است.
چندین نماینده جمهوری‌خواه کنگره پس از اینکه بایدن دستور سرنگونی بالون چینی را بر فراز سواحل کارولینای جنوبی صادر کرد، خواستار بررسی این اقدام دولت شدند. «پیت سشنز» نماینده جمهوری خواه ایالت تگزاس در این خصوص گفت: «بسیار واضح است که، چون آمریکایی‌ها نه تنها به شدت از واکنش‌های دولت بایدن به ابهامات موجود منزجر شده‌اند، از این وضعیت هم که ما رئیس‌جمهوری داریم که اجازه می‌دهد جاسوس‌افزارهای چینی روزها بر فراز کشورمان قرار بگیرند و دولت هیچ کاری نکند، وحشت کردند». سشنز که این اظهارات را در گفت و گو با فاکس نیوز بر زبان می‌آورد، افزود: من مردم آمریکا و شهروندان عادی را که به این موضوع ابراز خشم کردند تحسین می‌کنم. این بالون هم به همین دلیل سرنگون شد.
سشنز همچنین در ادامه ضمن انتقاد از دولت بایدن، گفت که تیم وی در تشخیص خطرات علیه آمریکا و دفاع از مرزها و افتخارات ما با تاخیر و کند عمل می‌کند.
این نماینده جمهوری خواه دولت بایدن را متهم کرد که به دلیل نزدیکی به دولت چین نتوانسته به موقع وارد عمل شود.
«جاش هاولی» سناتور جمهوری خواه ایالت میسوری نیز در این خصوص به فاکس نیوز گفت که سرنگونی بالن چین در روز شنبه تنها نمایش دیگری از ناتوانی و ضعف جو بایدن بود.
وی خاطرنشان کرد که این بالون باید پیش از ورود به حریم هوایی آمریکا یا به محض ورود سرنگون می‌شد ،نه پس از آنکه چندین روز از جمع آوری اطلاعات توسط آن می‌گذرد.
راز ادامه استفاده از بالن‌های جاسوسی
تارنمای آمریکایی پولیتیکو به بهانه پرواز بالون چینی بر فراز آمریکا به چرایی استفاده ارتش کشورها از بالون‌های جاسوسی اشاره کرده و نوشت: کارشناسان می‌گویند که این ابزار جاسوسی ارزان است، می‌تواند تجهیزات زیادی را حمل کند و برای مدت طولانی در فضا شناور باشد.
به نوشته این رسانه، بالون‌های جاسوسی از اواخر دهه ۱۷۰۰ وجود داشته‌اند، اما چرا ارتش‌ها در سراسر جهان هنوز در سال ۲۰۲۳، آنها را به پرواز در می‌آورند؟
نخست آنکه، این بالون‌ها با پرواز در با ارتفاع بالا می‌توانند مأموریت‌های نظارتی را با هزینه کمتری نسبت به ماهواره‌ها انجام داده و قادر هستند محموله‌های بیشتری را در مقایسه با یک پهپاد حمل کنند. وسایل بادی مدرنی که در ارتفاع بالا پرواز می‌کنند می‌توانند بر جریان باد سوار شوند و بسیار بالاتر از ترافیک هوایی تجاری حرکت کنند.
دلیل دیگر استفاده از بالون‌های جاسوسی این است که می‌توانند مسافت‌های طولانی را بدون نیاز به سوخت‌گیری مجدد طی کنند.
تام کاراکو (Tom Karako) کارشناس ارشد برنامه امنیت بین المللی و مدیر پروژه دفاع موشکی در مرکز مطالعات استراتژیک و بین المللی آمریکا در این زمینه گفت: بالونی که در آسمان آمریکا شناسایی شد می‌تواند حامل دوربین یا وسایلی برای دریافت سیگنال‌های الکترونیکی همچون ترافیک خطوط تلفن همراه باشد. این رسانه افزود، علاوه بر پایین تر بودن هزینه استفاده از بالون‌های جاسوسی، مزیت دیگر آن نسبت به ماهواره‌ها این است که می‌توانند به مدت طولانی تری نسبت به عبور ماهواره از یک مدار، شناور باشند. بایرون کالان، مدیر عامل شرکت تحقیقات ماهوره ای کپیتال آلفا پارتنرز در آمریکا گزارش داد : کشورهای متخاصم می‌توانند گذرگاه‌های مداری را ردیابی کنند، و آمریکا یا کشور دیگری می‌تواند برای نظارت ماهواره ای برنامه ریزی کند.
پولیتیکو در تشریح علت نگرانی از استفاده از بالون‌های جاسوسی نوشت: بالون‌هایی که در ارتفاع بالا پرواز می‌کنند به راحتی می‌توانند به عنوان شی پرنده ای که ماهیت غیرنظامی دارد، معرفی شود. برای مثال اگر یک پهپاد بر فراز آمریکا پرواز کرده بود معلوم بود که دولت پکن آن را فرستاده است. دولت‌های خارجی می‌توانند با استفاده از بالون‌های جاسوسی مدعی شوند که برای اهداف غیرنظامی همچون نظارت بر الگوهای هواشناسی از آنها استفاده می‌کنند. یک مقام وزارت دفاع روز پنجشنبه گفت، طی چند سال گذشته، بالون‌های جاسوسی بارها بر فراز قاره آمریکا پرواز کرده‌اند. وی که خواست نامش فاش نشود، گفت: اما وجه تمایز بالون چینی اخیر در مقایسه با نمونه‌های دیگر آن این است که برای مدت طولانی تری در فضا معلق بوده است.
استفاده از بالون‌های جاسوسی به اواخر دهه ۱۷۰۰ و در طول جنگ‌های انقلابی فرانسه باز می‌گردد. همچنین در دهه ۱۸۶۰ و در طول جنگ داخلی آمریکا از آنها برای جمع آوری اطلاعات استفاده شده است.
ناسا در دهه ۱۹۵۰ میلادی استفاده از بالون‌های پر از هلیوم را آغاز و ارتش آمریکا در اواسط دهه ۲۰۱۰ آنها را برای پرواز در ارتفاعات پایین تر آزمایش کرد.
ارتش آمریکا سرمایه گذاری بر روی برنامه بالون‌های جاسوسی کوچک را در سال ۲۰۱۷ لغو کرد.
این بالون‌های کوچک برعکس بالون‌هایی که در ارتفاع بالا حرکت می‌کنند برای ردگیری قایق‌ها، پهپادها، موشک‌های کروز و تجهیزات زمینی طراحی شده بودند.
در سال ۲۰۱۹، پنتاگون روی پروژه‌ای کار کرد که شناسایی قاچاقچیان مواد مخدر را هدف قرار می‌داد. در آن زمان، پنتاگون ۲۵ بالون نظارتی را از ایالت داکوتای جنوبی به عنوان بخشی از یک پروژه به پرواز در آورد.
مقامات پنتاگون سال گذشته به پولیتیکو تایید کردند که این پروژه به پروژه ای نظامی تغییر کرده است اما به دلیل محرمانه بودن، از افشای جزئیات آن خودداری کردند. این کشتی‌های هوایی می‌توانند در نهایت برای ردیابی سلاح‌های مافوق صوت روسیه و چین مورد استفاده قرار گیرند.