انتخابات مجلس (اطاق پایین پارلمان) پارلمان قزاقستان و شوراهای انتخاباتی محلی (maslikhats) در تاریخ 19 مارس سال 2023 (برابر با 28 اسفند سال 1401) برگزار می‌شود. رئیس جمهور قاسیم ژومارت توکایف در تاریخ 19 ژانویه سال 2023 (29 دی سال 1401)، زمانی که تاریخ انتخابات مجلس را اعلام کرد، مجلس قبلی و شوراهای محلی را منحل نمود. بعداً کمیسیون مرکزی انتخابات قزاقستان تاریخ برگزاری انتخابات شوراهای محلی را نیز در 28 اسفند سال جاری تعیین کرد. رئیس جمهور توکایف در بیانیه خود گفت: «برگزاری انتخابات زودهنگام برای مجلس و شوراهای محلی با منطق اصلاح قانون اساسی درنظر گرفته شده است که توسط شهروندان در یک همه پرسی سراسری حمایت شده است. کشور ما بر اساس نتایج به دست آمده به سمت قوانین جدید، عادلانه و رقابتی تر برای تشکیل شعبه نمایندگی دولت رفته است.».
رئیس جمهور توکایف اولین بار در اول سپتامبر سال 2022 (برابر با 10 شهریور سال 1401) در پیام خطاب به مردم قزاقستان پیشنهاد برگزاری انتخابات زودهنگام مجلس و شوراهای محلی را داد.
کشور ما نه تنها توانسته است از زخم‌های حوادث ژانویه 2022 رهایی یابد، بلکه پایه‌های مدیریت دولتی را از طریق توسعه سیاسی و اجتماعی-اقتصادی بیش از پیش تقویت کرده است. قزاقستان امروز در پس زمینه آن روزها کاملاً غیرقابل تشخیص است. اصلاحات قانون اساسی که در پی همه پرسی ملی در ژوئن 2022 ارائه شد، راه را برای اصول دموکراتیک جدید در کشور ما هموار کرد که از آن جمله می‌توان به افزایش نفوذ پارلمان، محدودیت اختیارات ریاست جمهوری، ساده سازی مراحل ثبت احزاب سیاسی جدید و انتخاب مستقیم روسای روستایی و اقدامات مهم دیگر اشاره کرد.
در ژانویه سال جاری، تعدادی از ابتکارات سیاسی آغاز شد. احتمالاً مهمترین آنها تأسیس دادگاه قانون اساسی است که هر شهروند کشور می‌تواند از جمله کمیسر حقوق بشر و دادستان کل کشور به آن مراجعه کند. دیوان بر انطباق قوانین کشور با قانون اساسی ما نظارت و از حمایت از حقوق اساسی شهروندان ما اطمینان حاصل خواهد کرد. این نشانه مهمی از اولویت‌ها و جهت گیری‌های دیوان است.امروز، قزاقستان در آستانه انتخابات زودهنگام نمایندگان مجلس (اطاق پایین پارلمان) و شوراهای نمایندگی محلی قرار دارد.
این انتخابات از بسیاری جهات منحصر به فرد خواهد بود. اولا، دو حزب سیاسی تازه تاسیس در رای گیری شرکت خواهند کرد. بنابراین، در پایان سال 2022، حزب سبز در قزاقستان ایجاد شد که هدف اصلی آن جلب توجه به مشکلات زیست محیطی است. این دستور کار در زمینه چالش‌های جدی در مبارزه با تغییرات آب و هوایی از اهمیت ویژه ای برخوردار است و همچنین با توجه به پیامدهای پایدار بلایای زیست محیطی در مقیاس بزرگ ناشی از فعالیت‌های انسانی در دوران شوروی، نگرانی زیادی برای شهروندان ما دارد.
به طور کلی، تا به امروز، هفت حزب در کشور ثبت شده است که انتخاب گسترده ای را برای استفاده از حق رای در اختیار رای دهندگان قرار می‌دهد. شرکت این احزاب در انتخابات رقابتی در آینده به تقویت سیستم چند حزبی، توسعه پتانسیل برای پلورالیسم سیاسی و سیاست اپوزیسیون کمک خواهد کرد - هدفی که کشور ما در سال‌های گذشته پیوسته به سوی آن حرکت کرده است. قابل ذکر است که آستانه ورود احزاب به مجلس از هفت درصد به پنج درصد کاهش یافته است و این امر ورود احزاب جدید به مجلس را آسان کرده و نقش مهمی در افزایش پاسخگویی دولت ایفا می‌کند. ثانیاً، برای اولین بار از سال 2004، از مدل ترکیبی نسبی-اکثریتی در انتخابات پارلمانی استفاده خواهد شد که در آن 70 درصد از نمایندگان به طور متناسب بر اساس لیست‌های حزبی و 30 درصد بر اساس اصل اکثریت به صورت واحد انتخاب می‌شوند. این بدان معناست که از مجموع 98 نماینده مجلس شورای اسلامی، 29 نفر از حوزه‌های انتخابیه تک نفره و 69 نفر از لیست‌های حزبی انتخاب خواهند شد. انتخابات نمایندگان شوراهای محل‌ها و شهرهای دارای اهمیت کشور نیز بر اساس نظام انتخاباتی مختلط با نسبت 50 به 50 برگزار می‌شود، در حالی که نمایندگان در شوراهای محلی سطح پایین به طور کامل بر اساس اکثریت انتخاب می‌شوند.
علاوه بر این، برگه‌های رای اکنون شامل یک ستون «علیه همه» است که به رای دهندگان اجازه می‌دهد در صورت تمایل، مخالفت خود را با همه نامزدهای معرفی شده ابراز کنند. در نهایت، هنگام توزیع اختیارات اعضای مجلس پارلمان بر اساس لیست‌های احزاب، سهمیه 30 درصدی برای زنان، جوانان و افراد با نیازهای ویژه در سطح قانونگذاری تعیین شد. این اقدام طیف وسیع تری از نمایندگی همه گروه‌های جمعیتی را در پارلمان تضمین می‌کند.
کشور ما همواره تعهد خود را به برگزاری انتخابات آزاد، شفاف و عادلانه اعلام کرده است. نقش ناظران انتخابات بدون شک بسیار مهم است. مانند انتخابات قبلی، از جمله انتخابات ریاست جمهوری نوامبر 2022، از 10 سازمان بین المللی و ده‌ها ناظر خارجی برای نظارت بر روند انتخابات دعوت کردیم. ما از دفتر نهادهای دموکراتیک و حقوق بشر (OSCE/ODIHR) و همچنین کشورهای مشترک المنافع انتظار داریم که مأموریت‌های ناظر داشته باشند.
انتخابات آتی نقطه عطف مهم دیگری در توسعه دموکراسی قزاقستان خواهد بود. بسیاری مطمئن نبودند که آیا کشور ما از شورش‌هایی که در ژانویه 2022 رخ داد، نجات خواهد یافت یا خیر. و با این حال ما موفق شدیم بر این مانع غلبه کنیم.
ما علاوه بر نشان دادن انعطاف‌پذیری و ثبات، کشور خود را از طریق ابتکارات سیاسی و اجتماعی-اقتصادی قابل توجهی متحول کرده‌ایم.
البته، انتخابات یک شبه کشور ما را تغییر نخواهد داد، اما بیشتر به ایجاد قزاقستان عادل - جامعه ای مرفه با یک سیستم سیاسی پویا و رقابتی کمک خواهد کرد. چنین کشوری شریک قوی تر و فداکارتر در جامعه بین المللی از جمله برای جمهوری اسلامی ایران خواهد بود. در حالی که جهان به غلبه بر چالش‌های ژئوپلیتیک و ژئواکونومیک فعلی ادامه می‌دهد، یک قزاقستان باثبات و مرفه نه تنها در خدمت منافع شهروندان خود، بلکه بسیار فراتر از منطقه خود است. اصلاحات سیاسی ما، با پشتوانه انتخابات رقابتی، پایه‌ای است که بر آن ثبات خود را تضمین کرده و به ساختن آینده خود ادامه خواهیم داد.
سفیر قزاقستان در ایران