حمله روسیه به اوکراین، همانند بسیاری اتفاقات در این دنیا که ابتدا توجه افکار عمومی‌را به خود جلب میکند و سپس، اندک اندک به حاشیه می‌رود، ابتدا افکار عمومی‌دنیا را چنان تکان داد که همگان تصور می‌کردند خیلی زود، جامعه جهانی حمله روسیه را متوقف میکند. اما حالا بیش از یک سال از این جنگ فرسایشی سپری شده و نه خبری از توقف جنگ است و نه امیدی به پایان آن در مدت زمان کوتاه.
بحران روسیه و اوکراین از سال 2014 میلادی شکل گرفته بود اما حمله نظامی‌روسیه به خاک اوکراین، از پنجم اسفند ماه سال گذشته آغاز شد و حالا بیش از یک سال از آن سپری می‌شود. البته روند نفوذ نظامی‌روسیه در اوکراین، از اوایل سال ۲۰۲۱ آغاز شده بود. روسیه گسترش ناتو به سمت شرق را تهدیدی برای منافع ملی خود می‌دانست و نزدیک شدن اوکراین به غرب، مهمترین تهدید برای روسیه بود. به همین دلیل به اوکراین حمله کرد اما همین حمله موجب تمایل تعدادی دیگر از کشورها برای پیوستن به اتحادیه اروپا و ناتو شد.
انقلاب نارنجی اوکراین از سال 2013 آغاز شد. ویکتور یانوکوویچ، رئیس‌جمهور هوادار روسیه و رهبران مخالف پارلمانی اوکراین در ۲۱ فوریه ۲۰۱۴ توافقنامه‌ای را امضا کردند که خواستار برگزاری انتخابات زودهنگام بود. روز بعد، یانوکوویچ پیش از رای‌گیری استیضاح از کی‌یف گریخت که باعث سلب اختیارات او به‌عنوان رئیس‌جمهور شد. رهبران مناطق شرقی اوکراین که روس‌زبان بودند همچنان وفاداری خود را به یانوکوویچ اعلام کردند که باعث رخ دادن ناآرامی‌هایی از طرف هواداران روسیه در سال ۲۰۱۴ در اوکراین شد. این ناآرامی‌ها با الحاق کریمه به روسیه در مارس ۲۰۱۴ و جنگ در دونباس، که در آوریل ۲۰۱۴ با ایجاد جمهوری خلق دونتسک و لوهانسک توسط روسیه آغاز شد، ادامه پیدا کرد.
اما شش سال بعد، دوباره تنش جدیدی شکل گرفت. در ۱۴ سپتامبر ۲۰۲۰، رئیس‌جمهور اوکراین، ولودیمیر زلنسکی، استراتژی جدید امنیت ملی اوکراین را «که گسترش مشارکت متمایز با ناتو را با هدف عضویت در ناتو فراهم میکند»، تصویب کرد. در ۲۴ مارس ۲۰۲۱، زلنسکی «استراتژی خلع اشغال و ادغام مجدد سرزمین‌های موقتاً اشغال شده جمهوری خودمختار کریمه و شهر سواستوپل « را تصویب کرد. در ژوئیه ۲۰۲۱، پوتین مقاله‌ای با عنوان «وحدت تاریخی روسها و اوکراینی‌ها» منتشر کرد که در آن دوباره دیدگاه خود را مبنی‌بر اینکه روسها و اوکراینی‌ها «یک ملت» هستند، تکرار کرد. روسیه اعلام کرد پیوستن احتمالی اوکراین به ناتو و به‌طور کلی گسترش ناتو امنیت ملی این کشور را تهدید میکند.
اگرچه از اواخر بهمن ماه هجوم روسیه به اوکراین حتمی‌به نظر می‌رسید اما روسیه هیچگاه به طور رسمی‌آن را تایید نکرد. سرانجام کمی‌پیش از ساعت 5 بامداد روز پنجم اسفند 1401 به وقت اوکراین پوتین اعلام کرد که تصمیم به آغاز عملیات نظامی‌در شرق اوکراین گرفته‌است. پوتین در سخنرانی خود گفت هیچ برنامه‌ای برای اشغال سرزمین اوکراین وجود ندارد و مدعی شد که از حق مردم اوکراین برای تعیین سرنوشت پشتیبانی میکند. چند دقیقه پس از اعلام پوتین، انفجارهایی در کی‌یف، خارکف، اودسا و دونباس گزارش شد. درگیری‌ها در هفته‌های ابتدایی جنگ بسیار سنگین بود و بسیاری تصور می‌کردند روسیه با توجه به قدرت نظامی‌بسیار برتر خود نسبت به اوکراین، خیلی زود کار جنگ را یکسره کند. اما این اتفاق رخ نداد و مقاومت اوکراینی‌ها از جمله زلنسکی رییس جمهور این کشور که در روزهای ابتدایی، شایعه فرارش از اوکراین مطرح شده بود، همه را شگفت زده کرد.
با این حال جنگ اوکراین خسارات فراوانی به بار آورد و جان بسیاری را گرفت. کمکهای جامعه جهانی به اوکراین موجب شد آنها بتوانند در مقابل روسها مقاومت کنند اما اوکراین هیچگاه میزان کمکهای جامعه جهانی را کافی نمی‌دانست. این جنگ باعث ایجاد بحران بزرگ پناهندگان در اروپا شد؛ بحرانی که از زمان جنگ‌های یوگسلاوی در دهه ۱۹۹۰ تاکنون دیده نشده است.
مدتی بعد، روسیه تحریم شد و بیشترین تحریم‌های تاریخ به نام این کشور ثبت شد. هرچند روسها در بازار انرژی از قدرت خود استفاده کردند. اگرچه اروپا برای نفت روسیه جایگزین پیدا کرد و نفت روسیه راهی شرق شد و با تخفیف بالا فروش رفت و جای نفت ایران را که در دوران تحریم به چین صادر می‌شد تنگ کرد، اما گاز روسیه در اروپا جایگزین سهل الوصولی نداشت و همین ابزار فشار روسیه به کشورهای اروپایی بویژه آلمان شد. با این حال تدابیر پیشدستانه اروپایی‌ها در صرفه جویی و همچنین جایگزین کردن بخشی از گاز وارداتی از روسیه با گاز کشورهای دیگر، همچنین سرمای کمتر هوا در اروپا در زمستان اخیر در قیاس با سالهای گذشته، موجب شد اروپا از این خوان سخت، به سلامت عبور کند.
در ماههای اخیر، موضوع فروش پهپادهای شاهد ایران به روسیه و استفاده از آنها در حمله به اوکراین حواشی فراوانی ایجاد کرد و اگرچه از سوی جمهوری اسلامی‌به شدت تکذیب شد، اما موجب انتقادات زیادی از ایران شد.
بر اساس آخرین داده‌های دفتر حقوق بشر سازمان ملل متحد (OHCHR)، از زمان تهاجم روسیه به اوکراین، حداقل 8000 غیرجنگجو کشته و نزدیک به 13300 نفر مجروح شده اند. هرچند که تعداد واقعی احتمالاً بسیار بیشتر است. نزدیک به 18 میلیون نفر نیاز مبرم به کمکهای بشردوستانه دارند و 14 میلیون نفر از خانه‌های خود آواره شده‌اند.این نتیجه جنگی فرسایشی است که پوتین به اوکراین تحمیل کرد و همچنان پس از گذشت یک سال نافرجام مانده است و قربانیان بیشتری می‌گیرد.
بر اساس آخرین داده‌های دفتر حقوق بشر سازمان ملل متحد ، از زمان تهاجم روسیه به اوکراین، حداقل 8000 غیرجنگجو کشته و نزدیک به 13300 نفر مجروح شده اند. هرچند که تعداد واقعی احتمالاً بسیار بیشتر است. نزدیک به 18 میلیون نفر نیاز مبرم به کمکهای بشردوستانه دارند و 14 میلیون نفر از خانه‌های خود آواره شده‌اند