سه شنبه ۲۸ شهريور ۱۴۰۲
گفت‌وگو با مهدی سجاده‌چی، فیلمنامه‌نویس

سانسورهای سریال «شهریار» خاطرات تلخی به جا گذاشت

نویسنده سریال «شهریار» درباره سانسورهای این سریال که در زمان خود با چالش‌هایی مواجهه بودند، می‌گوید: درباره بخش‌های حذف‌شده از سریال «شهریار»، من نیز همچون آقای کمال تبریزی تنها خاطرات تلخی برایم باقی مانده است. این اتفاقات که خصوصا انتهای سریال را تباه کرد، دلایل پیچیده‌ای داشت اما قطعا مهم‌ترین آن‌ها محافظه‌کاری غیرضروری مسئولان وقت سیمافیلم بود.
مهدی سجاده‌چی ـ نویسنده سریال‌هایی چون «شهریار» و «خاک سرخ» ـ همزمان با سالروز گرامیداشت استاد شهریار، در گفت‌وگویی با ایسنا شرکت کرد و از خاطرات ساخت سریال شهریار و فراز و نشیب‌های پخش آن، در کنار شیرینی ارائه روایتی زیبا از این شاعر، گفت.
این نویسنده دربارهی بخش‌های حذف‌شده «شهریار» می‌گوید: درباره بخش‌های حذف شده از سریال شهریار به‌وسیله مسئولان سیمافیلم، من نیز همچون آقای تبریزی تنها خاطرات تلخی برایم باقی مانده است. این اتفاقات که خصوصا انتهای سریال را تباه کرد، دلایل پیچیده‌ای داشت اما قطعا مهم‌ترین آن‌ها محافظه‌کاری غیرضروری مسئولان وقت سیما فیلم بود.
سجاده‌چی از دشواری روایت سه مقطع تاریخی شهریار به اضافه عشقی که کنار این شخصیت بوده می‌گوید و درباره اینکه تا چه میزان این یکدستی در فیلمنامه، طی بازیها اتفاق افتاد؟ اظهار می‌کند: دشواری امکانات و ظرفیت‌های کم تولید در کشور ما اجازه نمی‌دهد این نوع داستان‌ها بینقص نمایش داده شوند اما از آن‌جا که مخاطب ما هم مشکلات تولید را می‌داند، این تغییر و فاصله ماهوی بازیگران سه دوره زندگی یک کاراکتر را می‌پذیرد و سخت نمی‌گیرد.
اردشیر رستمی را حبیب رضایی انتخاب کرد
وی ادامه می‌دهد: از نظر فن و مهارت بازیگری، کسی که نقش سالخوردگی شهریار را بازی می‌کرد، با بازیگر نقش نوجوانی تا میانسالی ایشان قابل مقایسه نبود؛ اما به دلیل احاطه و تسلط اردشیر رستمی بر ادبیات و شعر، بازی او بسیار بیشتر به‌چشم آمد. برای ایفای یک نقش با ویژگیها و ظرافت‌های فرامتنی، گاه یک غیربازیگر، انتخاب مناسب‌تری است. این انتخاب را حبیب رضایی انجام داد که بسیار شجاعانه، پیشگام و مؤثر بود.
نویسنده «شهریار» در پاسخ به اینکه برای جذابیت درام آیا به خود اجازه می‌داد تغییراتی در روند واقعی زندگی شاعر ایجاد کند؟ می‌گوید: من چیزی از زندگی شهریار را تغییر ندادم و بیشتر جزئیات از خاطرات شخصی شاعر گردآوری شده بود. آن‌چه که اضافه شده بود دوران و زمانه زیست اجتماعی و سیاسی شاعر بود که بسیار به جذابیت داستان کمک کرد.
روایت حیات و شعر شهریار کار پیچیده‌ای بود
سجاده‌چی درباره اظهارنظر پیشین فرزند استاد شهریار به سریالی که تصویر شد و اینکه عنوان کرده بود، تغییراتی که ایجاد شده تاثیر چندانی بر روند قصه نداشته و تقابل این نگاه با منتقدان سریال شهریار، معتقد است: به هرحال روایت حیات و شعر شهریار کار پیچیده‌ای بود و عموما این شخصیت‌ها متولیانی دارند که از ادعای شناخت آن‌ها ارتزاق می‌کنند و مدام از دیده نشدن خود شکایت داشتند؛ این‌ها تصور درستی از داستان و سریال نداشتند و دائما از این‌که تصویر ارائه شده در سریال، با تصور خودشان از آن شخصیت متفاوت بود گله داشتند. این‌گونه ادعاها و این تصور به‌جایی می‌رسد که گویی یک سریال تاریخ معاصر را باید صدها نفر از بازماندگان آن، بنویسند و بسازند که توقع بیجایی است.