گروه سیاسی - مهدی یزدی: بررسی صلاحیتهای مجلس خبرگان به اتمام رسید و شورای نگهبان نتیجه نهایی را اعلام کرد.
از میان ۵۱۰ کاندیدای انتخابات مجلس خبرگان تنها صلاحیت ۱۴۴ نفر تایید شده است و چهره‌های شاخصی چون حسن روحانی و سیدمحمود علوی با ردصلاحیت از سوی این شورا روبرو شدند.
براساس اطلاعات بدست آمده و افراد ثبت نام نکرده و کرده و تایید صلاحیت شده و نشده اینگونه برداشت می‌شود که ترکیب مجلس کنونی در دوره آینده نیز تاحدودی تکرار شود.
البته با نبود چهره‌های شاخصی که در دوره قبل ثبت نام کردند و این دوره به رحمت خداوند رفته اند، مجلس خبرگان ترکیبی جوان تر خواهد یافت.
مرحوم آیت الله‌هاشمی، مرحوم‌هاشمی شاهرودی، مرحوم مصباح یزدی، مرحوم محمد یزدی و عبدالنبی نمازی و دیگر نمایندگان شاخص از جمله احمد جنتی که در این دوره حضور ندارند می‌توان ترکیب تقریبا جوانی را در این مجلس پیش بینی کرد.
البته افرادی همچون حسن روحانی که تک چهره‌های مخالف اکثریت مجلس خبرگان بودند نیز رد صلاحیت شدند و حتی روحانی به عدم تایید صلاحیت خود اعتراض هم نکرد.
پس اعلام نتایج اولیه تایید صلاحیت‌ها برخی از استان‌ها مانند زنجان هیچ کاندیدایی حضور نداشت و در برخی از استان‌ها نیز مانند خراسان جنوب تنها یک نفر (ابراهیم رئیسی) تایید صلاحیت شده بود که انتقادات فراوانی را به دنبال داشت.
برهمین اساس به نظر می‌رسد در بسیاری از استان‌ها مانند تهران برخلاف دوره گذشته که مرحوم‌هاشمی رفسنجانی لیست جداگانه ای ارایه کرد، این بار اصلاح طلبان و اعتدالیون هیچ لیستی برای ارایه نداشته باشند و مجلس خبرگانی کاملا یک دست و خالص سازی شده طی 8 سال آینده در ترکیب مجلس خبرگان رهبری قرار گیرد.
خالص سازی در دوره قبل هم وجود داشته است
البته اینگونه خالص سازی در مجلس خبرگان سابقه داشته و همگان به یاد دارند که در دوره گذشته حسن خمینی با تشویق مرحوم آیت الله‌هاشمی رفسنجانی برای شرکت در پنجمین دوره انتخابات مجلس خبرگان رهبری با حضور در ستاد انتخابات وزارت کشور رسماً ثبت نام کرد. وی بعد از ثبت نام در جمع خبرنگاران گفت که به صورت مستقل وارد انتخابات شده است.
ولی برای اولین بار در انتخابات مجلس خبرگان، قانون جدید به اجرا درآمد و نامزدهایی که برای اولین بار در این انتخابات شرکت می‌کردند باید آزمون اجتهاد می‌دادند یا گواهی سطح 4 حوزه و یا تاییدیه از مراجع اعظام ارایه می‌کردند، اما به دلیل عدم حضور حسن خمینی در امتحان اجتهاد، صلاحیتش از سوی شورای نگهبان احراز نشد.
پس از آن شورای نگهبان اعلام کرد برای احراز اجتهاد کسانی که سابقه نمایندگی خبرگان را نداشتند از آن‌ها برای شرکت در آزمون اجتهاد دعوت کرده‌است؛ اما دفتر سید حسن خمینی مدعی شد از وی دعوتی برای شرکت در آزمون علمی خبرگان به عمل نیامده است و او پیامک یا دعوتنامه‌ای در این رابطه دریافت نکرده‌است.
پس از این اتفاق سخنگوی شورای نگهبان رسماً اعلام کرد صرف عدم حضور داوطلبان در آزمون اجتهاد به منزلهٔ انصراف آن‌ها نخواهد بود و ممکن است فقهای شورای نگهبان برای اطمینان از درجه اجتهاد داوطلبی نظر علما و مراجع تقلید را جویا شوند. از سویی رسانه‌های طرفدار سید حسن خمینی، مدعی شده‌اند که برخی روحانیون برجسته و مراجع تقلید همچون وحید خراسانی، محقق داماد، موسوی اردبیلی، عباس محفوظی، سید جعفر کریمی، ابراهیم امینی، مرتضی مقتدایی و… اجتهاد وی را تأیید کردند.
در ابتدا بعضی رسانه‌ها در ۲۷ دی ۹۴ اعلام کردند که علی‌رغم عدم شرکت وی در آزمون، اجتهاد وی در شورای نگهبان تأیید شده‌است و از سویی اعلام شده بود تغییر رویه شورای نگهبان دربارهٔ تأیید سید حسن به خاطر اعلام صلاحیت تذکر چند تن از مراجع تقلید به این شورا بوده است. اما نهایتاً در ۶ بهمن ۱۳۹۴، و هم‌زمان با اعلام نتیجه بررسی صلاحیتهای نامزدان انتخابات خبرگان از سوی شورای نگهبان، مشخص شد که شورای نگهبان صلاحیت سید حسن خمینی را احراز نکرده‌است. ساعتی بعد، سید احمد خمینی، فرزند سید حسن نیز عدم احراز صلاحیت پدرش را تأیید کرد.
پس از آن سید حسن خمینی نسبت به عدم احراز صلاحیت خود از سوی شورای نگهبان، به این نهاد اعتراض کرد. او در اینباره بیان کرده بود که فکر نمی‌کند «شکایت مسیر جدیدی را بگشاید» و با توجه به «درخواست عمومی مردم و برخی بزرگان حوزه و سیاست» به این امر اقدام می‌کند. در نهایت شورای نگهبان پس از رسیدگی به اعتراضات تغییری در رأی خود نسبت به عدم احراز صلاحیت سید حسن خمینی نداد. پس از آن کانال تلگرامی سید حسن خمینی از قول یکی از نزدیکان وی دلیل عدم احراز صلاحیت او را از سوی شورای نگهبان، استناد به بند ب ماده ۳ قانون انتخابات مجلس خبرگان رهبری اعلام کرد. در این بند از ماده ۳ قانون که یکی از شرایط خبرگان منتخب مردم را تعیین می‌کند آمده‌است: «اجتهاد در حدی که قدرت استنباط بعضی مسائل فقهی را داشته باشد و بتواند ولی فقیه واجد شرایط رهبری را تشخیص دهد.»
همین موضوع بود که واکنش مرحوم آیت الله‌هاشمی را به دنبال داشت و وی در سخنانی اظهار کرد: صلاحیت شخصیتی که اشبه به جدش امام خمینی است را قبول نمی‌کنید؛ شما صلاحیت خود را از کجا آورده‌اید؟ چه کسی به شما اجازه داده است که قضاوت کنید؟ چه کسی به شما اجازه داد که یکجا بنشینید و داوری کنید؟ برای مجلس و دولت و جاهای دیگر و اختیارات را در دست بگیرید؟ چه کسی اجازه داد که اسلحه برای شما باشد و تریبون‌ها برای شما باشد؟ چه کسی اجازه داد که تربیون‌های نماز برای شما باشد و صداوسیما برای شما باشد؟ چه کسی به شما این‌ها را داد؟ اگر امام خمینی و نهضت ایشان و اراده عمومی مردم نبود هیچ‌کدام از این‌ها نبودند. زمانی که باید همه به هم تبریک بگوییم هدیه بدی به بیت امام دادید.
وی با بیان اینکه «ما در انتخابات بندهای بی‌خودی جلوی مردم می‌بندیم» به تعداد ثبت‌نام‌کنندگان مجلس شورای اسلامی اشاره کرد و گفت: قبول دارم که نمی‌شود ۱۲ هزار نفر برای مجلس ثبت‌نام کنند و همه با هم در انتخابات به رقابت بپردازند اما راهش این است که پیش از انتخابات قانونی بگذاریم و بگوییم کسانی که می‌خواهند نامزد شوند باید یک‌سری شرایط از جمله تعدادی امضا از برخی علما و مردم داشته باشند و برخی از متخصصین صلاحیت آن‌ها را تایید کنند. نباید بگذاریم ثبت‌نام کنند و اصلاً فرصت برای بررسی پرونده‌شان نداشته باشیم و پرونده آن‌ها را بررسی نکنیم و در نهایت به آن‌ها بگوییم که صلاحیت شما احراز نشده است. این راه و شیوه درستی نیست.
آمار مشارکت برای ثبت نام
در ششمین دوره مجلس خبرگان
در دوره اول مجلس خبرگان که در سال 61 برگزار شد از میان 167 نامزد 16 نفر رد صلاحیت و 156 نفر تایید صلاحیت شدند.
در دوره دوم یعنی سال 69، 171 نفر نامزد شدند که 62 نفر رد صلاحیت شده و 109 نفر تایید صلاحیت شدند و در دوره سوم 369 نفر ثبت نام کردند که انتخابات در سال 77 برگزار شد و 214 نفر رد صلاحیت و 167 نفر تایید صلاحیت شدند.
493 نفر نیز در سال 85 ثبت نام کننده برای شرکت در چهارمین دوره مجلس خبرگان بود که 323 نفر رد صلاحیت و 161 نامزد تایید صلاحیت شدند.
در مجلس پنجم 806 نفر ثبت نام کردند که 635 نفر ردصلاحیت شده و 161 نفر تایید صلاحیت شدند که با توجه به ثبت نام حدود 501 نفر در ششمین دوره به نظر می‌رسد که انتخاباتی کم رمق و با مشارکتی بسیار پایین تر از دوره پیشین در پیش باشد. این تعداد ثبت نام کننده تقریبا اندازه دوره چهارم است که حساسیتی به مراتب بسیار کمتر از دوره کنونی داشته است.
به نظر نمی‌رسد با توجه به اینکه اعتدالیون و اصلاح طلبان در این دوره و رد صلاحیت 366 نامزد مجلس خبرگان رهبری فاقد نامزدی شناخته شده هستند، مشارکت بخصوص در تهران چشمگیر باشد و باید نمایندگان جدید طرحی نو برای انتخابات دوره بعد در اندازند تا حداقل مردم ایران را برای حضور در پای صندوق‌های اخذ رای تشویق کنند. این دوره که خالص‌سازان به هر راهی برای قلع و قمع کاندیداهای جناح مخالف خود دست بکار شدند، قطعا مخالف منویات و سخنان رهبر معظم انقلاب برای زمینه‌سازی حضور حداکثری مردم در پای صندوق‌های رای است و در آینده نکات بسیاری را در این زمینه می‌توان نقل کرد.