«پیرمحمد ملازهی» کارشناس مسائل منطقه درباره اهمیت اقتصادی سفر رئیس جمهوری ایران به پاکستان برای کشورمان به «راهبرد معاصر» گفت: یکی از موضوعات برجسته در سفر آیت الله رئیسی به پاکستان تقویت مناسبات تجاری میان دو کشور است، زیرا وی قبل از حرکت به سمت اسلام آباد بر این موضوع تأکید و اعلام کرد، هدف‌گیری تجارت خارجی ایران با پاکستان بر مبنای 10 میلیارد دلار تعیین شده است.
وی افزود: به نظر می‌آید رقم اعلام شده برای ارتقای ظرفیت تجارت خارجی دو کشور قابل تحقق است، زیرا ایران و پاکستان ظرفیت‌های خوبی برای این موضوع دارند. کارشناس مسائل منطقه عنوان کرد: وجود سه منطقه مرزی فعال اعم از ریمدان که در 120 کیلومتری چابهار و 50 کیلومتری مسیر چابهار – راسک قرار دارد، مرز سراوان در کهک و منطقه تفتان میرجاوه که ازجمله مهم ترین گذرگاه مرزی میان ایران و پاکستان به شمار می‌رود، در راستای توسعه تجارت خارجی دو همسایه بسیار حائز اهمیت است. منطقه ریمدان از سال 95 برای جابجایی رسمی کالا میان ایران و پاکستان مشخص شده است.
ملازهی گفت: این گذرگاه از مسیر ریلی ایران را به پاکستان و شبه قاره هند وصل می‌کند، بنابراین ظرفیت‌های بسیار خوب مرزی برای توسعه تجارت خارجی میان دو کشور وجود دارد. بخش اصلی تجارتی که تاکنون به صورت رسمی میان ایران و پاکستان وجود داشته مرتبط با صادرات انرژی از ایران است، زیرا شرکت نفت مجوزهایی در این زمینه صادر کرد؛ به طوری که از این محل سالیانه حدود 6 میلیارد دلار مبادله مالی شکل می‌گیرد.
وی توضیح داد: بخش دیگر کالاهای تجاری است که قابلیت بسیار زیادی برای توسعه روابط دارد و از آن جمله می‌توان به نیاز عظیم پاکستان به واردات کاشی و سرامیک تولیدی ایران پرداخت. با توجه به کیفیت بین‌المللی قابل توجه کاشی و سرامیک تولید ایران، پاکستان خریدار بسیار خوبی برای این محصول است؛ ضمن اینکه پاکستان به واردات کالاهای مختلفی از ایران نیاز دارد. انتظار می‌رود دستگاه دیپلماسی کشور زمینه‌های لازم را برای بازاریابی تجار و تولید کنندگان ایرانی در پاکستان فراهم کند.
کارشناس مسائل منطقه درباره سایر ظرفیت‌های تجارت خارجی ایران و پاکستان گفت: پاکستان در زمینه خرید محصولات پتروشیمی و پلاستیک مشتری بسیار خوبی است، بنابراین باید در بازار پاکستان به شکل مدون بازاریابی کرد تا نیازهای مختلف این کشور شناسایی شود.
ملازهی درباره واردات کالای مورد نیاز ایران از پاکستان تصریح کرد: ایران می‌تواند برخی کالاهای تولید پاکستان را که در کشور تولید نمی‌شود یا مزیت تولید ندارد، وارد کند. اگر تبادل تجاری به شکل جدی و سازمان یافته میان دو کشور ناظر بر حل مشکلات گمرکی و تفاهم در موضوعات مرتبط با تعرفه صادرات و واردات شکل بگیرد، قطعاً زمینه‌های لازم برای تحقق 10 میلیارد دلار تبادل تجاری میان دو کشور وجود دارد و موضوع مدنظر دولت سیزدهم محقق می‌شود.
وی با بیان لزوم واردات ماشین آلات پیشرفته صنایع مورد نیاز ایران با واسطه گری پاکستان از اروپا و آمریکا گفت: با توجه به اینکه بخش قابل توجهی از ماشین آلات صنعتی و معدنی کشور فرسوده شده است و برای جهش و رشد تولید نیازمند واردات ماشین آلات و فناوری‌های روز دنیا هستیم، پاکستان که تحریم نیست می‌تواند واسطه واردات ایران باشد، به راحتی کالاهای مورد نیاز ایران را از اروپا و آمریکا وارد کند و در ازای واردات، کالای ایرانی به پاکستان صادر شود.
ملازهی تأکید کرد: میان چین و هند بر سر موضوع بندر گوادر و چابهار رقابت وجود دارد، زیرا چینی‌ها نزدیک به 46 میلیارد دلار در بندر گوادر سرمایه‌گذاری کرده‌اند و مایلند خط ترانزیتی از گوادر به مناطق مختلفی در پاکستان و چین حتی تا افغانستان بکشند، منتهی با توجه به اینکه قرار است هندی‌ها سرمایه‌گذاری عظیمی در بندر چابهار داشته باشد و به دلیل اینکه چین و هند در این زمینه رقابت دارند؛ پاکستانی‌ها مایل به راه افتادن چابهار و سرمایه گذاری هند در این منطقه نیستند.
کارشناس مسائل منطقه تصریح کرد: چین راه حلی مبنی بر این ارائه داده که در بندر گوادر و چابهار شریک هم باشند. بر مبنای این شراکت، خط آهنی از بندرگوادر تا چابهار به آسیای مرکزی از سویی و راه آهن از چابهار به سمت زابل و افغانستان و شعبه دیگر از سمت خراسان جنوبی و خراسان رضوی از سوی دیگر کشیده شود تا به سرخس و خط آهن ترکمنستان وصل شود و کل آسیای مرکزی را پوشش دهد.
وی افزود: اگر ایران در این موضوع بتواند توافق پاکستان را جلب کند، در زمینه تجارت خارجی و بهره‌برداری‌های مالی و اقتصادی از مسیر ترانزیتی یاد شده دستاورد قابل توجهی خواهد داشت.
ملازهی تأکید کرد: خوشبختانه به تازگی میان ایران و ازبکستان قراردادی برای استفاده از این خط ریلی منعقد شده است. با توجه به اینکه چینی‌ها معتقدند به جای رقابت در دو بندر بهتر است همکاری شکل بگیرد و تأکید دارند هزینه راه‌اندازی خط آهن را تقبل می‌کنند تا با ایران و پاکستان و آسیای مرکزی تجارت داشته باشند، اگر این موضوع محقق شود خوب است اما نیاز به کار در هند دارد، زیرا به نظر نمی‌آید به دلیل تنش‌های میان پاکستان و هند به سرعت محقق شود.
وی عنوان کرد: با توجه به اینکه منطقه چابهار تحت تحریم‌های آمریکا قرار نگرفته و رقابت بر سر این منطقه و تجارت خارجی میان کشورهای یاد شده بالاست، باید منتظر ماند عاقبت رقابت چه می‌شود و ایران در همکاری با کشورهای یاد شده چه نتیجه مالی و اقتصادی‌ای می‌تواند کسب کند.