انتشار یک فیلم کوتاه در فضای مجازی درباره آلودگی هندوانههای صادراتی به نیترات، بار دیگر به گمانه زنی‌ها درباره کیفیت محصولات کشاورزی که در داخل مصرف یا صادر می‌شود، دامن زد و کاربران نسبت سلامت محصولات کشاورزی ابراز نگرانی کردند.
باقی ماندن سموم و کودهای شیمیایی در محصولات کشاورزی در سال‌های اخیر به یکی از دلمشغولی‌های مصرف کنندگان داخلی و بازارهای صادراتی ایران تبدیل شده است؛ در سال‌های گذشته شاهد بودیم که در مقاطعی برخی محموله‌های صادراتی به دلیل انطباق نداشتن با استانداردهای مربوطه به کشور برگشت خورده و همین امر به دغدغه‌های مردم درباره کیفیت محصولات کشاورزی افزوده است.
برخی کارشناسان علل اصلی آلودگی محصولات کشاورزی ایران را استفاده بی رویه از سموم و کودهای شیمیایی و نبود نظارت کافی در مراحل تولید و صادرات و آلودگی آب و خاک (نفوذ فاضلاب صنعتی و پساب‌‌های آلوده به زمین‌‌های کشاورزی) می‌دانند.
در بحث استفاده بی رویه از سموم و کودهای شیمیایی آنچه مطرح است، اینکه کشاورزان ایرانی به دلیل نداشتن آگاهی و دسترسی آسان به سموم بیش از حد مجاز از این مواد استفاده می‌کنند، حتی برخی سموم مورد استفاده حتی در کشورهای مقصد ثبت نشده است.
همچنین دولت کود را با یارانه ارزان یا رایگان توزیع می‌کند اما نظارتی بر میزان مصرف آن‌‌ها وجود ندارد.آمارهای گمرک نشان می‌دهد که صادرات محصولات کشاورزی ایران در سال گذشته بیش از ۳۵ درصد افزایش ثبت کرده است و همین امر ضرورت نظارت دقیق تر بر کیفیت محصولات را دوچندان می‌کند و نیاز است تا نهادهای ذی ربط در زمینه استاندارد موادغذایی از جمله جهادکشاورزی، سازمان غذا و دارو و سازمان ملی استاندارد هماهنگی بیشتری داشته باشند تا گواهی‌های بهداشت و قرنطینه بر اساس استانداردهای جهانی و کشور مقصد تهیه و صادر شود.
صادرات بدون وقفه هندوانه
به روسیه
در چنین شرایطی، انتشار فیلمی‌از تست وجود نیترات در هندوانههای وارداتی در روسیه که ادعا می‌شود از ایران صادر شده‌اند و میزان نیترات موجود در آن پنج برابر استاندارد است. در فضای مجازی بار دیگر به نگرانی افکار عمومی درباره کیفیت این محصولات دامن زده است.
اگرچه به دنبال انتشار این فیلم ادعا شد که واردات هندوانه از ایران در روسیه ممنوع شده است اما‌هادی تیزهوش تابان رئیس اتاق مشترک ایران و روسیه در گفت و گو با ایرنا درباره اینکه آیا ممنوعیتی برای واردات هندوانه ایران به روسیه صورت گرفته است یا خیر گفت: در حال حاضر واردات در حال انجام است و تاکنون ممنوعیتی برای واردات هندوانه ایران به روسیه رخ نداده است.پس از آن سازمان ملی استاندارد ایران در اطلاعیه‌ای به این فیلم واکنش نشان داد و با یادآوری این نکته که فقط ۶ محصول زیره، زعفران، پسته، کشمش، برگه زردآلو و خرما مشمول اجرای استاندارد اجباری هستند، چنین نوشت: تست مورد استفاده در این فیلم از نوع Rapid Test بوده که «فاقد دقت علمی‌و اعتبار قانونی» است، مگر آن‌که توسط آزمایشگاه‌های مرجع تأیید شده باشد.
در این ارتباط حسین اصغری مدیرکل دفتر سبزی‌ها و گیاهان جالیزی وزارت جهاد کشاورزی نیز بدون ارایه آمار از میزان صادرات هندوانه ایران به روسیه به رسانه‌ها اعلام کرد که سخت‌‌گیرانه ترین استانداردهای جهانی باقیمانده نیترات در روسیه انجام می‌شود و محصولات کشاورزی ایران هم این استانداردها را رعایت می‌کنند و به همین دلیل روسیه یکی از اصلی‌ترین مقاصد صادراتی سبزی و صیفی ایرانی از جمله هندوانه است.
وی با بیان اینکه حد مجاز باقیمانده نیترات در هندوانه در ایران و روسیه معادل ۶۰ میلی‌گرم در کیلوگرم است، افزود: طبق آنچه که مطرح شده مشخص نیست هندوانه مورد نظر محصول صادراتی ایران باشد. صدرالدین نیاورانی عضو هیات رئیسه اتحادیه صادرکنندگان میوه نیز در گفت‌وگو با ایرنا در این باره اظهار داشت: این فیلم بدون سند قابل استناد منتشر شده و بیش از هر چیز نگرانی‌‌هایی را درباره کیفیت محصولات کشاورزی ایران و تاثیر آن بر صادرات ایجاد کرده است اما بررسی‌‌های دقیق تر نشان می‌دهد که این ادعاها ممکن است بیشتر جنبه خبرسازی داشته باشد تا واقعیت.
وی افزود: تا زمانی که سند رسمی‌از مرجوع شدن هندوانههای ایرانی به دلیل آلودگی به نیترات ارایه نشود، نمی‌توان این ادعاها را تایید کرد.
این صادرکننده محصولات کشاورزی در این حال اظهار داشت: این اتفاق باید زنگ خطری برای مسئولان باشد تا با تقویت نظارت‌ها و بهبود زیرساخت‌‌های صادراتی از هرگونه آسیب به اعتبار محصولات کشاورزی ایران جلوگیری کنند.