گرمای زمین چالش جدید جامعه جهانی

تغییرات جوی درکره زمین به ویژه گرمای شدید هوا تا حدی جدی بوده که دولت های جهان را به اتخاذ تدابیری برای مقابله با این مسئله نگران کننده مجبور کرده است. باید پذیرفت که مشکل تغییرات آب وهوایی کره زمین یکی از معضلات جهان امروز است و دیگر حد و مرزی نمی شناسد.
به گزارش ایرنا، امسال (1397)تابستان با گرمای کم سابقه در نیمکره شمالی زمین همراه شده است که نه تنها کشورهای واقع در عرض های جغرافیایی بالاتر بلکه بسیاری از کشورهای اروپایی و مناطق مختلف در آمریکای شمالی را نیز تحت تاثیر قرار داده است؛ برای نمونه شهر مونترال کانادا دوم ژوئیه (11تیر) دمای 36.6درجه سانتیگراد را ثبت کرد که طی 147 سال گذشته سابقه نداشته است.تغییر اقلیم یک مساله جهانی بوده و هیچ کشوری از پیامدهای آن در امان نیست.
پیامدهای تغییر اقلیم درهرکشور و نقطه ای از جهان متفاوت است شاید درایران به شکل بیابان ‌زایی باشد اما می دانیم که سایر کشورها نیز تحت تاثیر این پدیده و مخاطرات جوی به شکل های مختلف قرار دارند. فعالیت ‌های انسانی باعث افزایش دمای کره زمین شده و طبق برآوردها حدود دو یا حتی سه درجه افزایش یافته است.وقتی گاز دی اکسیدکربن افزایش می‌یابد ، سیستم زمین گرم می ‌شود اما مسئله آن است که گرمایش جهانی تاثیرات متفاوتی بر بخش ‌های مختلف جهان دارد. بیابان‌زایی، تغییرات سطح آب دریاها از جمله عوارض گرمایش زمین و تغییر اقلیم است.
این موج گرمایی شدید همزمان با بروز نشانه های دیگر تغییر اقلیم مانند دوره های خشکسالی، طوفان ها و سیل های کم سابقه، سوالات زیادی را در اذهان پدید آورده؛ از جمله اینکه آیا این گرما در تابستان های آتی نیز با همین شدت خواهد بود و یا به عنوان یک رویداد دوره ای صرفا شامل یک سال خواهد بود و دستکم در سال های بعدی می توان انتظار تابستان های خنک تر را داشت.
دمای متوسط کنونی زمین حدود 15درجه‌ سانتی‌گراد است. این سیاره قبلا دمای متوسط بیشتر وکمتر را هم تجربه کرده است. بنابراین تغییر دمای متوسط زمین بی سابقه و یا عجیب نیست؛ مشکل این‌جاست که سرعت تغییر زیاد شده و زمین بسیار سریع در حال گرم شدن است. وقتی تغییر اقلیم خیلی سریع صورت می‌گیرد، زندگی نمی‌تواند خود را با آن وفق دهد و در نتیجه حیات به خطر می‌افتد.
فعالیت های انسانی عامل اصلی این گرم شدن سریع است. انسان چیزی به نام صنعت و کشاورزی را اختراع کرده‌ است و در نتیجه آن، گازهای گلخانه‌ای را با حجم بسیار زیاد وارد اتمسفر زمین می‌کند.
مطالعه محققان دانشگاه هاوایی آمریکا نشان می دهد که اگر انتشار گازهای گلخانه ای به میزان فعلی ادامه یابد، موج های گرمایی شدید 74 درصد جمعیت کره زمین را تا پایان عصر حاضر تهدید می کند و حتی در صورت کاهش انتشار این گازها، به هر حال نیمی از جمعیت جهان تا سال 2100 در معرض دمای کشنده قرار می گیرند.
تغییرات اقلیمی می تواند پیامدهای مختلفی برای بشر به همراه داشته باشد که یکی از این پیامدها مهاجرت اجباری در جهان است و کشورهای مهاجرستیز بهتر است پدیده گرم شدن کره زمین را جدی بگیرند، در غیر این صورت باید آماده پذیرش سیل جدیدی از مهاجران باشند. اگر چه در کشورهای مختلف جهان از جمله گامبیا، پاکستان، السالوادور، گواتمالا، یمن و اریتره، مشکلات سیاسی عامل اصلی مهاجرت مردم بوده، اما در تمام این کشورها؛ یک عامل اساسی دیگری نیز در مهاجرت اجباری مردم دخیل بوده و آن، تخریب محیط زیست و تغییرات اقلیمی است.
خشکسالی و آب شدن یخ های قطبی از جمله پیامدهای گرم شدن کره زمین هستند. گرم شدن کره زمین می تواند در صورت تداوم خطرات جدی برای ساکنان کره خاکی به همراه داشته باشد.دانشمندان در حالی درمورد گرم شدن کره زمین و تغییرات جدی نگرانی هایی دارند که اکنون تقریبا تمامی کشورهای جهان با چالش گرما دست و پنجه نرم می کنند.
روزگاری کمتر کسی فکر می کرد که کانادا تحت تاُثیرات اقلیمی قراربگیرد اما احتمال دارد ساکنان کلان شهرهای این کشور تاپایان این قرن تابستان های گرمسیری و استوایی را تجربه کنند و در صورت ادامه روند گرمایش زمین، کانادا بر روی منطقه ای با آب و هوای معتدل قرار گیرد. رویدادی تلخ که اینک جنوب و جنوب شرقی آسیا، آمریکای لاتین و آفریقا، آن را با شدت بیشتری به دلیل ناحیه جغرافیایی خویش تجربه کرده و با تغییرات شدید در آب وهوای خود روبرو شده اند.

** تب گرما در سراسر جهان
این موج گرما در کشورهای یونان، سوئد ، لتونی، سوئد، انگلیس، نروژ، فنلاند، هلند، آمریکا، کره جنوبی، ژاپن، الجزایر، برخی کشورهای منطقه قفقاز، استرالیا و کشورهای منطقه آمریکای لاتین با تلفات جانی و مادی همراه شده است. افزایش دمای هوا باعث شعله ورترشدن آتش درجنگل های یونان شد که ازنظر تلفات جانی بزرگ ترین فاجعه در اروپا در قرن حاضر به شمار می رود. این آتش سوزی تاکنون باعث کشته شدن دست کم 82نفر در این کشور شده است.
کشور سوئد هم اکنون با موج خشکسالی بی سابقه ای روبرو بوده و درجه گرما در آن به بالاترین سطح خود در قرن جاری رسیده است و سراسر این کشور شاهد 23 آتش سوزی بود که نیمی از آنها طی هفته گذشته خاموش شدند.
بالگردهای کشور روسیه سفید دیروز به منظور خاموش کردن آتش های شعله ور شده در هفدهم ژوئیه(26 تیر)به کمک آتش نشانان لتونی و لیتوانی شتافتند.
انگلستان این روزهاشاهد یک موج گرمای بی سابقه ظرف چند دهه گذشته است که در اثر آن آتش سوزی هایی درشمال غرب این کشور به وقوع پیوست و برای استفاده از منابع آبی ایرلند شمالی محدودیت هایی اعمال شد و درجه گرما در اسکاتلند رکوردشکنی کرد.
انگلستان از اول ژوئن(11خرداد ) تا شانزدهم ژوئیه ( 25 تیر ) شاهد بارش فقط 47 میلی متر باران بوده است . مسئولان اداره آتش نشانی هشدار دادند که تفرجگاه ها در این کشور به سرعت قابلیت آتش گرفتن را دارند.
سازمان هواشناسی هلند نیز به طور رسمی اعلام کرد که این کشور شاهد موج گرمای بی سابقه ای ظرف سه سال گذشته است و درجه دما در آن به 36 درجه سانتیگراد افزایش خواهد یافت. موج گرما 12روز است که در این کشور ادامه دارد و بدین ترتیب ششمین موج طولانی گرما از سال 1901 به این سو به شمار می رود.
نروژ در ماه می بالاترین درجه دمای هوا را تجربه کرد. یکی از نیروهای آتش نشانی در پانزدهم ژوئیه ( 24 تیر ) در هنگام خاموش کردن یکی از آتش سوزی های بسیار این کشور جان خود را از دست داد.
موج گرما استان لابلاند واقع در بالاترین نقطه شمالی فنلاند را نیز در برگرفت که به عنوان مقر بابا نوئل به شمار می رود.
مقامات ژاپنی اعلام کردند افزایش دما و گرمازدگی در دو هفته گذشته در این کشور، 80 قربانی گرفت و هزاران تن را نیز راهی مراکز درمانی و بیمارستان ها کرد.
تلویزیون 'ان.اچ.کی' ژاپن چند روز پیش اعلام کرد: تنها در یک هفته گذشته بیش از 22 هزار نفر به دلیل گرمازدگی به بیمارستان ها و مراکز درمانی منتقل شده و 65 نفر نیز جان باختند.
همچنین ساکنان شمال قاره آفریقا گرمای بی سابقه هوا را تجربه می کنند؛ گرمایی که در کشور الجزایر بر اساس گزارش سازمان هواشناسی این کشور، دمایی بالای 50 درجه را نشان می دهد که از زمان استقلال الجزایر تاکنون بی سابقه است. مراکز هواشناسی در شمال آفریقا این روزها نسبت به افزایش بی سابقه دمای هوا و استفاده مردم از وسایل برقی هشدار می دهند. ساکنان مناطق مرکزی این روزها با گرمای بی سابقه هوا مواجهند و دما از 51درجه هم در برخی مناطق فراتر رفته است تا جایی که مردم ناچار شده اند کارهای خود را صبح زود یا شب انجام دهند و روزها خیابان ها تقریبا خالی از مردم می شود.

** نیاز به اتحاد جامعه جهانی و بی توجهی آمریکا
آنچه دراین برهه زمان ودر بحبوحه تشدید گرمای بی سابقه درجهان مهم به شمار می رود، اتخاذ تدابیر گسترده کشورهای جهان برای مقابله جدی با تغییرات جوی است. کشورهایی که مستقیما با این چالش روبرو هستند نیز به دنبال سازوکارهای موثر برای مقابله با گرمای کره زمین هستند در این راستا تقویت پیمان آب و هوایی پاریس برای جلوگیری از گرم تر شدن کره زمین می تواند یکی از راهکارها باشد. این در حالی است که با خروج آمریکا از این توافق نامه بین المللی عملا دولت ترامپ همکاری خود را با جامعه جهانی برای کاهش گازهای گلخانه ای قطع کرده است.
مقامات عضو این پیمان از آمریکا خواسته اند بار دیگر به این پیمان بپیوندد تا اتحادی جامع برای مقابله با تغییرات آب و هوایی در جهان ایجاد شود اما تاکید ترامپ خروج کشورش از این پیمان بوده است. امضاکنندگان این پیمان ضمن ابراز نارضایتی ازخروج آمریکا معتقدند که بدون واشنگتن، کشورهای عضو می توانند با راهکارهای جدید به مقابله با پددیده تغییرات جوی بپردازند.

**راهکار کشورها برای مقابله با تغییرات آب و هوایی
چالش تغییرات آب و هوایی دولتهای جهان را بر آن داشته تا تدابیر جدی را برای مقابله با این پدیده اتخاذ کنند. به دنبال گرم شدن هوا مصرف آب نیز تشدید شده که نگرانی هایی را در میان مقامات کشورها با توجه به کمبود آب ایجاد کرده است.برای نمونه طبق دستورالعمل‌های وضع‌ شده در انگلیس، افراد نباید باغچه‌های شخصی را با شلنگ آبیاری کنند و همچنین شستن ماشین و حیاط خانه با آب ممنوع است.
به‌ این ‌ترتیب آبیاری باغچه‌ها به ‌وسیله آبپاش وشستن خودرو باسطل آب و دستمال مجاز خواهد بود. به گفته 'یونایتد یوتیلیتی'یک ساعت استفاده آب از شلنگ، حدود 540 لیتر آب مصرف می‌شود که به‌اندازه مصرف متوسط یک هفته یک خانواده چهار نفره است. این شرکت انگلیسی پیش‌بینی می‌کند که محدودیت‌های یادشده مصرف آب را به میزان 5 تا 10 درصد معادل یک‌ صد میلیون لیتر در روز کاهش می‌دهد.
این شرکت انگلیسی همچنین محدودیت‌هایی را از اواخر ماه ژوئن گذشته برای استفاده از آب در ایرلند شمالی به اجرا گذاشته و برای مشترکین خود در مجمع‌الجزایر سیلی نیز دستورالعملی‌هایی را وضع کرده که بر اساس آن، مصرف آب به حداقل برسد.
در یونان و به دنبال گستردگی آتش سوزی ها دولت این کشور تدابیر فوری را برای مهار ان اتخاذ کرد. جلسه هیات دولت یونان به ریاست نخست وزیر این کشور جمعه شب برای بررسی نحوه عملکرد مسئولان و کمک های مورد نیاز ساکنین محل آتش سوزی ، برگزار شد و الکسیس چیپراس گفت: من به عنوان نخست وزیر کشور مسئولیت سیاسی این آتش سوزی ها را به عهده می گیرم و از وزیران ذیربط نیز خواست که مسئولت های خود را به عهده بگیرند.
وی افزود:در حال حاضر باید دید که چگونه می توان به مردم که در محل های آتش سوزی سکونت داشته و آسیب دیده اند، کمک کرد و باید هرگونه کوتاهی درامر یاری رسانی ومهار آتش سوزی ها مورد بررسی دقیق قرار بگیرد.سخنگوی دولت یونان نیز اعلام کرد: 100 میلیون یورو بطور اضطراری برای کمک به آسیب دیدگان اختصاص داده شده است، شهروندان این مناطق تا مدت شش ماه از پرداخت مالیات معاف هستند.
به دنبال ثبت گرمای بی سابقه در ژاپن، هواشناسی این کشور به شهروندان هشدار داد که در برابر گرمازدگی اقدامات پیشگیرانه جدی اتخاذ کنند، زیرا این کشور همچنان در یک موج گرمای کشنده باقی مانده است. مقام های ژاپن همچنین به مردم توصیه کرده اند از ورزش کردن در فضای آزاد خودداری کرده، از دستگاه های تهویه مطبوع استفاده نموده و نوشیدنی زیاد مصرف کنند. مقام های هواشناسی ژاپن همچنین از ساکنان مناطق آسیب دیده بر اثر بارش بی سابقه باران نیز خواسته اند بیش از حد مراقب باشند. آنها می گویند که مردم چنین مناطقی به علت خستگی و اختلال در وضعیت زندگی شان در معرض خطر گرمازدگی بیشتری قرار دارند. در همین راستا وزارت آموزش ژاپن از مدارس درخواست کرده برای پیشگیری از گرمازدگی دانش‌آموزان اقدامات لازم را اتخاذ کنند.
در ایران نیزهمزمان با فصل گرما مقامات به شهروندان توصیه کرده اند در مصرف برق صرفه جویی کنند.شرکت مادرتخصصی نیروی برق ایران (توانیر) از مردم خواسته با توجه به گرمای هوا مصرف خود را کاهش دهند تا تامین پایدار برق میسر شود. توانیر از مشترکان بخش های مختلف خانگی، تجاری، مجتمع های تولیدی، صنعتی و کشاورزان خواست با در پیش گرفتن راهکارهای مدیریت مصرف برق بویژه در ساعت های اوج بار (12 تا 16 و 20 تا 23) و 10 درصد صرفه جویی، از بروز خاموشی ناخواسته جلوگیری کنند.بافرارسیدن فصل گرما، برخی استان ها بویژه در جنوب ایران با مشکل قطع برق روبرو شدند و با تصمیم برخی استانداری ها ساعت کار اداری از 6:30 تا 13:30 تعیین شد.