نقشه جديد بايدن برای خاورميانه

گروه ديپلماسي- محمدرضا حقی: «آنتوني بلينکن» وزير خارجه ايالات متحده در بحبوحه ترس از اينکه جنگ اسرائيل و حماس به يک درگيري منطقه‌اي بزرگتر تبديل شود براي چهارمين بار پس از آغاز عمليات طوفان الاقصي در هفتم اکتبر 2023 (15 مهر ماه)، با هدف رايزني با مقام‌هاي برخي کشورها راهي خاورميانه شده است.
به گزارش مردم سالاری آنلاین ،بلينکن با مقامات برخي کشورهاي خاورميانه از جمله ترکيه، يونان، اردن، قطر، امارات، عربستان ديدار کرده‌است. او ديروز به سرزمين اشغالي رفت. گفته مي‌شود که وزيرامورخارجه آمريکا به کرانه باختري و مصر نيز سفر خواهد کرد.
تارنماي فارن پاليسي در تحليلي پيرامون رويکرد دولت آمريکا در قبال خاورميانه، نوشت: سفر بلينکن به خاورميانه تلاشي براي ترميم وجهه داخلي دولت بايدن در ميان راي‌دهندگان آمريکايي و جلوگيري از درگيري بيشتر اين کشور در آتش جنگ اين منطقه است.   بلينکن ديروز گفت که عربستان، اردن، امارات، قطر و ترکيه مشارکت در کمک به غزه را بررسي مي‌کنند.
 مايکل هيرش، ستون‌نويس فارن پاليسي با توجه به سفر اين هفته آنتوني بلينکن، وزير امور خارجه ايالات متحده به خاورميانه، در مقاله‌اي به بررسي رويکرد دولت بايدن در خاورميانه و جنگ در غزه پرداخته و نوشت:» دولت بايدن اميدوار است طرحي را براي حل‌وفصل پايدارتر مناقشه در خاورميانه آغاز کند و انتظار مي‌رود عربستان سعودي، ‌نقش مهمي در اين طرح ايفا کند. جو بايدن، به‌طور ويژه از رياض مي‌خواهد که در ازاي خويشتن‌داري رژيم صهيونيستي در غزه و کرانه باختري، گفت وگوها بر سر به‌رسميت شناختن اين رژيم را از سر بگيرد و متعهد شود که منافع فلسطين، از جمله تشکيل کشور فلسطين يا حداقل درجاتي از حاکميت آن را محقق کند.» اين گزارش افزود:»‌مقامات آمريکايي معتقدند رياض اکثر موارد را قبول مي‌کند. يک مقام ارشد دولت بايدن در اواخر دسامبر از تمايل سعودي‌ها براي عادي سازي روابط با رژيم صهيونيستي خبر داد. بلينکن نيز در سخناني تاکيد کرد آمريکا در غلبه بر مقاومت اوليه اعراب در مورد سناريوهاي «روز بعد» از پايان جنگ در غزه موفقيت‌هايي کسب کرده است.» هيرش معتقد است همه اينها در مرحله ابتدايي بوده و بيشتر کشورهاي عربي به اين زودي‌ها در مقابل سرسختي دولت راست‌گراي بنيامين نتانياهو، در برابر هر چيزي که شبيه به يک کشور فلسطيني باشد، کوتاه نخواهند آمد. نتانياهو در داخل اسرائيل، به‌طور گسترده‌اي بعد از عمليات طوفان الاقصي مورد سرزنش قرار گرفته و حمايت‌ها از او در حال کاهش است. با اين حال اين عمليات افکار عمومي اسرائيلي‌ها را به سمت راست سوق داده و دورنماي فوري مذاکرات را غيرممکن کرده است.»
در واقع، همه نشانه‌ها حاکي از آن است که نتانياهو از نظر سياسي درگير بوده و مخالفت با برنامه‌هاي بايدن را کليد حفظ خود در مقام نخست وزيري و احتمالاً در امان ماندن از مجازات قضائي (به اتهام فساد) مي‌داند. به گفته رسانه‌هاي اسرائيلي، نتانياهو به اعضاي حزب ليکود گفته که تنها او مي‌تواند از ايجاد يک کشور فلسطيني در غزه و کرانه باختري پس از جنگ جلوگيري کند. افکار عمومي در داخل سرزمين‌هاي اشغالي به‌طور فزاينده‌اي از اين ايده نتانياهو حمايت مي‌کند که هر درجه از حاکميت اعطا شده به هر گروه فلسطيني به معناي حملات آينده به آن‌ها خواهد بود. با اين حال بايدن، در صدد است تا در انتخابات 2024 در آمريکا که از قضا به‌دليل حمايت از حملات خونين صهيونيست‌ها عليه مردم غزه از محبوبيت پاييني در ميان راي‌دهندگان برخوردار است، فشار بيشتري به نتانياهو بياورد. بايدن در اظهاراتي در اکتبر گذشته گفت که حملات حماس به اسرائيل تا حدي براي از بين بردن عادي‌سازي بالقوه روابط متحد ايالات متحده با عربستان سعودي بوده و وي قصد داشته تا با سعودي‌ها براي پيشبرد عادي‌سازي با رژيم صهيونيستي مذاکره کند.
نويسنده مقاله در پاسخ به اين سوال که آيا تيم بايدن مي‌تواند تلاش خود در مورد رهبري آينده فلسطيني‌ها را مديريت کند نوشت: «ايالات متحده همچنان اصرار دارد که حکومت غزه و کرانه باختري به يک تشکيلات خودگردان فلسطيني بازسازي شده و احيا شده سپرده شود، ‌اما دولت نتانياهو حاضر به بررسي اين موضوع نيست. با اين حال در صوت برکناري و حذف او ممکن است جانشيني مانند بني گانتز، که رياست حزب ميانه‌روتر وحدت ملي را بر عهده دارد و يکي از اعضاي ميانه‌روتر کابينه جنگ نتانياهو است، اين پيشنهاد را بپذيرد. گانتز در گذشته از «راه حل دو نهادي» صحبت کرده، اما از حمايت از پيشنهاد تشکيل دولت فلسطين امتناع کرده است.» پس از آن که يوآو گالانت، وزير دفاع اسرائيل، در 4 ژانويه اعلام کرد که اسرائيل وارد مرحله جديدي مبتني بر استراتژي هدفمندتر در شمال غزه خواهد شد، ‌تنش بين واشنگتن و (رژيم) اسرائيل کاهش يافت. گالانت با تاکيد بر محفوظ بودن حق عمليات رژيم صهيونيستي در غزه گفته بود:»‌بعد از دستيابي به اهداف جنگ، هيچ نظامي اسرائيلي در نوار غزه حضور نخواهد داشت».
مقاله فارن پالسي اين حرکت را در جهت تلاش دولت بايدن ارزيابي کرده و افزود:» با اين حال زماني که بلينکن اعلام کرد رژيم صهيونيستي بايد کشتار غيرنظاميان را متوقف کند و فلسطيني‌ها بايد بتوانند به محض فراهم شدن شرايط به خانه‌هاي خود بازگردند نتانياهو پاسخ محکمي داده و تاکيد کرد به دوستان و دشمنانمان مي‌گوييم که جنگ تا نابودي حماس ادامه خواهد.»
در حال حاضر، وظيفه اصلي بلينکن در سفر به خاورميانه و ديدار با سران رژيم صهيونيستي، عربستان سعودي، ترکيه، يونان، اردن، قطر، ابوظبي، امارات متحده عربي و مصر جلوگيري از يک جبهه دوم توسط اسرائيل عليه حزب الله و ايجاد ائتلاف گسترده‌تر عليه ايران است.
دنيس راس، مذاکره‌کننده حرفه‌اي ايالات متحده که سه دهه پيش نقشي اساسي در اجراي توافق‌نامه‌ شکست خورده اسلو داشت، مي‌گويد اين امکان وجود دارد که آسيبي که اسرائيلي‌ها در هفتم اکتبر از سوي نيروهاي مقاومت حماس ديده اند، ‌بتواند آن‌ها را به انجام مناظره‌اي درباره فلسطيني‌ها وادار کند که هرگز پيش از آن نداشته‌اند.